Halk ortasında ‘köpek kisti’ denilen hastalık mevte bile yol açabiliyor.
Halk arasında ‘Köpek kisti” olarak bilinen karaciğer kist hidatiğinin, hayvandan beşere geçen ve vefata kadar götiirebilen önemli bir hastalık olduğunu belirtti. Karaciğer kist hidatiği beşerden beşere bulaşmıyor lakin, sanlıktan ölümcül alerjik tepkilere kadar birçok sorunu da beraberinde getiriyor. Hastalığın tedavisi ile yalnız ameliyatla mümkündür.
Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Tolga Hüner karaciğer kist hidatiği hastalığını ve tedavi sistemlerini açıkladı. Dr. Hüner, karaciğer kist hidatiğinin, bir cins parazitin oluşturduğu bir hastalık olduğunu anlattı. Hastalığın halk ortasında 4 köpek kisti* diye de bilindiğini söz eden Dr. Tolga Hüner, “Olgun parazit; kurt, çakal, köpek üzere hayvanların bağırsaklarında yaşar. Parazitin yumurtası kurt. çakal, köpek üzere hayvanların dışkısı ile dışarıya atılır. Parazitin evriminde orta konak olarak rol oynayan küçükbaş ve büyükbaş hayvanlar bu parazit yumurtası bulaşık besinleri yiyince yumurta onların bağırsaklarına geçer ve bağırsakta kurtçuk açığa çıkarak, kan sirkülasyonuna karışır ve bedenin değişik yerlerinde, en sık da karaciğerde yerleşerek giderek büyüyen kistler meydana getirir. Buna hidatik hastalık divoruz.
Bu kistlerin içinde binlerce parazit oluşturacak kurtçuklar mevcuttur. Daha sonra hastalıklı (bu kistlerden içeren) organların kurt, çakal ve köpek üzere hayvanlar tarafından yenmesi ile parazit tekrar bunların bağırsağına ulaşır ve burada gelişerek erişkin parazit haline gelir. Öteki bir deyişle parazitin üremesi için böylesine bir döngü ve gereksinimi vardır.
İNSANDA NASIL ORTAYA ÇIKAR
İnsan da bu tabloda vakit zaman bir orta konak görevi görebilmektedir. Şayet, parazitin yumurtasının bulaştığı unsurlar (gıda.su) ağız yolu ile alınırsa, yumurtalar bağırsakta açılır ve içinden çıkan parazit tıpkı halde sıklıkla karaciğerde yerleşmek üzere beşerde da kistler oluşturur. Hastalık, yüzde 75-80 karaciğerde yerleşir. Daha az sıklıkla akciğer, karm içi öbür organlar ve beyinde bile görülebilir. Olay nerede olursa olsun, parazitin yerleştiği yerde giderek büyüyen içi basınçlı bir sıvı ile dolu kist oluşur.
KARACİĞER KİST HÎMTİGİ BEŞERE BULAŞBİLİR Mİ?
Karaciğer kist hidatiği beşerden beşere bulaşmaz, insan dışkısında bulunmaz. Fakat bir biçimde parazit yumurtası bulaşmış kirli besinler herkes tarafından alınabilir ve münasebetiyle hastalık ailenin değişik fertlerinde de ortaya çıkabilir.
- HASTALIK KARACİĞERDE HASAR OLUŞTURUR MU?
Genellikle karaciğer dokusunu iterek kendine yer açtığından karaciğer hücreleri işlevlerine devam ederler, hasar oluşturmaz.
KARACİĞER KİST HlE&TlGl NE GlBl ŞİK YETLERE NEDEN OLUR
Karaciğer kist hidatiği hastalığının özgün bir şikâyeti yoktur. Kist karaciğerde bir ya da birden fazla olabilir. Küçük kistler ekseriyetle şikâyet nedeni olmaz. Hastalık çoklukla diğer nedenlerle yapılan görüntülemelerde ortaya çıkar. Daha büyük kistler ise sağ tarafta agn dolgunluk hissi üzere şikâyetler ile ortaya çıkarır.
KİST KENDİ HALİNE BIRAKILIRSA NE OLUR
Çoklukla giderek büyür ve istenmeyen olaylara neden olur. Bunlar kistin içinde bakterilerin üremesi, sanlık ile delinme ve yırtılmadır. Bunlann ortaya çıkması, hastalıkla çabayı güçleştiren riskleri artınr. Kistin kendi kendine patlaması ve delinmesi nadiren görülebilir. Daha çok büyük kistlere gelen ani ve şiddetli darbeler (kaza, yumruk) bu türlü bir yırtılmaya neden olabilir. Kist yırtıldığında, kist içeriği antijenik özellik taşır, yani şiddetli, hayatı tehdit edebilecek alerjik tepkiler uyandırabilir, ikincisi ise, kist içeriği bütün kann boşluğu içerisine yayılarak yaygın hastalık halini alabilir. O vakit hastalıkla çaba güçleşir.
HASTALIĞIN TEDAVİSÎ NEDlR?
Hastalığın standart tedavisi cerrahidir. Cerrahi metot ise, kistin büyüklüğü, karaciğerdeki yeri, sayısı, komplikasyon olup olmaması üzere değişkenlere nazaran belirlenir. Uygun olaylarda laparoskopik usulle cerrahi tedavisi yapılabilir. Laparoekopik cerrahide hastanın karnına büyük bir kesi yapmadan kamera eşliğinde üç adet ufak delikten özel cerrahi aletlerle girilerek kist temizlenmektedir. Bu süreç sırasında kist içeriğinin karm boşluğuna temas etmemesi için özel cerrahi ekipmanlar kullanılmaktadır. Öteki laparoskopik ameliyatlarda da olduğu üzere hastanın hastanede yatış müddeti kısalmakta ağrısı daha az olmakta yara yerinde fıtıklaşma riski olmamaktadır. Açık yapılan her ameliyat hastanın öbür bir cerrahi gereken durumda laparoskopik ameliyat olabilme talihini azaltmakta.
