Basur makat bölgesinde görülen ve hemoroid, mayasıl üzere isimlerle de bilinen bir hastalıktır.
Kalın barsağın son kısmında dışkılama işlevine yardımcı olan, elastik doku ve damardan güçlü bir yapı olan hemoroidal yastıklar bulunmaktadır.
Hemoroidal yastıkların çeşitli nedenlerle esnemesi, gevşemesi ve aşağıya yanlışsız sarkmasına basur denilir. Makat bölgesinin varisi de denilebilir.
Basur 2 halde ortaya çıkabilir ...
DIŞ BASUR: Makatın dış kısmında bir et sarkıntısı formunda ortaya çıkar. Olağanda dışarıdan görülebilir ve dokunmakla hissedilebilir.
İÇ BASUR: Makatın iç kısmında bir et sarkıntısı formunda ortaya çıkar. Olağanda dışarıdan görülmez ve hissedilmez. Lakin muayene esnasında tespit edilebilir.
Basur belirtileri nelerdir?
- Kanama en sık görülen basur belirtisidir.
- Makatta ele gelen şişlik öbür kıymetli bir belirtidir.
- Basur akıntı, kaşıntı, yanma formunda belirtilerle de ortaya çıkabilir.
Özellikle iç basurlar başlangıçta belirti vermeyebilir. Lakin et sarkıntısı halinde olan basurun içindeki damarda kan pıhtılaşırsa çok ağrılı, sert bir şişlik halinde ortaya çıkabilir.
Kişilerin yarıdan fazlası ömürlerinde en az bir kez bu belirtilerden muzdarip olabilir.
Basur nedenleri nelerdir?
Basur oluşumunda ailevi (irsi) yatkınlık kıymetlidir.
Aşırı ıkınma basur oluşturan en kıymetli etkendir. Ikınmayla artan basınç basur yastıklarını genişleterek ve vakitle elastikiyetini kaybetmesine ve aşağı sarkmasına neden olur.
Kabızlık, posasız besinlerle beslenme, uzun mühlet ayakta durmayı gerektiren işler, ağır işler, ishal, az posalı fast food tipi beslenme basur nedenleri ortasındadır.
Hamilelikte basınç artmasının yanında hormonların tesiriyle basur belirtileri ortaya çıkar. Hamilelik sonrasında bir kısmında tekrar geriler ve belirtiler kaybolur, kimilerinde ise basur kalıcı hale gelebilir.
Basur hastaları tedaviye karar verene kadar, uzunca bir müddet, gereksiz yere ızdırap çekmektedir. Boş yere geçen bu mühlet hastalığın kötüleşmesine neden olur ve tedaviyi zorlaştırır. Halbuki basurların çok büyük kısmı, ameliyatsız ve 5-10 dakika içinde ameliyatsız tedavi edilebilirler.
Basur hangi sıklıkta görülür?
Basur en sık görülen hastalıklardan biridir. Yaklaşık üç bireyden birinde basur sorunu vardır.
Kadın ve erkeklerde eşit orandadır. 15 yaşından evvel dokular sağlam olduğundan basur hastalığı pek görülmez. 65 yaşına kadar sorun yaratmadıysa ekseriyetle bu yaştan sonra ortaya çıkmaz.
Basur teşhisi nasıl konulur?
Basur muayenesi, muayene bölgesini açıkta bırakan özel bir giysi ile yan yatar konumda yapılır. Muayene ağrılı değildir. Evvel dış bölgenin muayenesi yapılır.
Kalın barsağın iç kısımlarına bakılması ve muayenesi için rektosigmoidoskopi ve anoskopi aletleri kullanılır. Kalın barsakta son 8-10 cm kısım anoskopi aleti ile, son 10-20 cm kısım ise rektosigmoidoskopi aleti ile muayene edilmektedir. İç basurlar lakin bu aletlerle muayene esnasında görülebilirler. Kişi dilek ederse bu aygıtlara bağlı kamera ile hastalığının durumunu ekranda görebilir ve imgelerini alabilirler.
Eğer bir bireyde basur belirtileri varsa, kesinlikle uzman hekim tarafından muayenesi gereklidir. Zira bu belirtiler en sık görülen kanserlerden biri olan kalın barsak kanseri belirtileri ile büyük benzerlik gösterir.
Basur dereceleri nelerdir?
Muayenede basurun hali, yapısı ve durumuna nazaran derecelendirme yapılır.
Birinci derece: Normalde fark edilmezler, ıkınma ile ele gelen şişkinlik olur, ıkınma sonrası kaybolur. Kanama şikayetine sebep olabilir.
İkinci derece: Tuvalet esnasında makattan dışarı çıkar, tuvalet sonrası resen içeri girer.
Üçüncü derece: Tuvaletle dışarı çıkar, sonrasında bizatihi içeri girmez, elle tekrar içeri itilebilir.
Dördüncü derece: Basurlar daima dışarıdadır, içeriye itilemezler.
Basur derecesine nazaran uygulanacak tedavi hali değişmektedir.
Basur hangi hastalıklarla karışır?
Şikayetleri ve belirtileri misal yahut çabucak hemen tıpkı olan aşağıdaki hastalıklar basurla karışabilir.
Rektum kanseri: Kalın barsağın en son kısmının kanseridir.
Anal fissür: Makat çatlağı, yırtığı
Perianal fistül: Makat kenarında iltihap akan delik
Barsağın iltihabi hastalıkları: Ülseratif kolit, rektit vb.
Rektal prolapsus: Makatın tümüyle dışarı çıkması
Belirtilere nazaran basurum var diye rastgele ilaç kullanılması bu nedenle son derece yanlış ve tehlikelidir. Evvel muayene olunmalı, teşhis konmalı ve sonra tedavi uygulanmalıdır. Kanser ve kanser öncüsü olabilen lezyonların erken teşhisi ile erken tedavisi büsbütün olağan bir hayat sürdürülmesini sağlar.
Basur nasıl tedavi edilir?
Basur tedavisi basurun derecesine (evresine) nazaran farklılıklar gösterir. Basur evresine nazaran önerilen ve kabul gören prosedürler şöyle sıralanabilir.
Evre-1 (ıkınma ile ele gelen şişkinlik olan ve ıkınma sonrası kaybolan basur): band ligasyon, skleroterapi, infrared koagülasyon, radyofrekans vb ameliyatsız metotlarla tedavi edilir.
Evre-2 (tuvalet esnasında dışarı çıkan ve tuvalet sonrası zaten içeri giren basur): band ligasyon, skleroterapi, infrared koagülasyon, radyofrekans vb ameliyatsız sistemlerle tedavi edilir.
Evre-3 (tuvalet esnasında dışarı çıkan ve tuvalet sonrası tabiatıyla içeri girmeyen, elle tekrar içeri itilmesi gereken basur): genellikle band ligasyon, skleroterapi, infrared koagülasyon, radyofrekans vb ameliyatsız formüllerle, bazen de ameliyatla tedavi edilir.
Evre-4 (sürekli dışarıda olan ve içeriye itilemeyen basur): klasik metot yahut longo tekniği ile genel anestezi altında ameliyat yapılarak tedavi edilir.
İlaçlarla basur tedavi edilebilir mi?
Basurların tedavisinde sıklıkla ödem (şişlik) azaltıcı, damar büzüştürcü, ağrı kesici özellikleri olan krem, fitil, hap formunda ilaçlar kullanılmaktadır. Lakin bu tıp tıbbi tedaviler hastalığı tedavi etmekten çok şikayetleri geçirmeye, kişiyi rahatlatmaya ve ferahlatmaya yöneliktir. Kortizonlu kremlerin çok uzun müddet kullanılması sakıncalıdır.
Tıbbi tedavi (ilaç) ile basurun büsbütün güzelleşmesi, ortadan kalkması mümkün değildir.
Basurdan korunma teknikleri nelerdir?
Ikınmanın önlenmesi: En değerli basur nedenlerinden biri olan ıkınma, kabızlığın önlenmesi ile azaltılabilir. Kabızlığı önlemek için lifli (posalı) besinlerle beslenme, zerzevat meyve tüketilmesi, bol su içilmesi gerekir. Acılı, baharatlı, asitli yiyecekler ve hazır besinlerden uzak durulmalıdır. Gerekirse ilaç yardımıyla kişinin yumuşak kıvamda çıkması sağlanmalıdır. Kilo alınmamalıdır.
Düzenli tuvalet alışkanlığı edinilmesi: Tuvalete mümkün olduğunca sabah kahvaltıdan sonra gidilmesi faydalıdır. Ayrıyeten tuvalet muhtaçlığı olmadan tuvalete gidilip zorlanmamalı, tuvalette çok uzun müddet kalmamalı, uzun müddetli ıkınılmamalıdır. Tuvaletiniz geldiğinde uzun müddet beklenmemeli, mümkün olduğunda kısa müddet içinde boşaltılmalıdır. Tuvalet sonrası hemoroitler dışarı çıkıyorsa elle içeri itilerek yerine konmalıdır.
Sıcak su oturma banyosu yapılması: Sistemli olarak sıcak suda günde 10-15 dakika oturmak epeyce yararlı ve rahatlatıcıdır. Banyoda küvet varsa ve leğen gibisi bir kaba sıcak su ile doldurarak oturmak ödem ve ağrının azalmasında, basurun gerilemesinde tesirli olur.
Basur ameliyatı nasıl yapılır?
Klasik basur ameliyatı genel anestezi (uyuma narkozu) altında yapılır. Ameliyatta basur dokusu bisturi, makas ile kesilerek çıkarılır. Kesilen yerlere dikiş konulur.
Lazerle basur ameliyatı nasıl yapılır?
Lazerle basur ameliyatı genel anestezi (uyuma narkozu) altında yapılır. Ameliyatta basur dokusu bisturi, makas yerine lazer ışığı ile kesilerek çıkarılır. Kesilen yerlere dikiş konulur.
Longo ile basur ameliyatı nasıl yapılır?
Longo yolu ile basur ameliyatı genel anestezi (uyuma narkozu) altında yapılır. Ameliyatta özel bir aletle basurların üst kısmındaki bölgeden çepe etraf halka formunda doku çıkartılır ve otomatik dikiş konulur. Böylelikle sarkmış olan doku üst çekilmiş olur. Ameliyat sonrası ağrı yok denecek kadar azdır. Bir hafta içerisinde olağan yaşama dönülür.
Basur ne vakit ameliyatla tedavi edilmelidir?
Dördüncü derece, daima dışarıda olan ve içeri itilemeyen basurların ameliyatla tedavisi gerekir.
Basur ameliyatının riskleri var mıdır?
Ameliyat sonrası ağrı sorunu epey fazladır. Tam şifa yaklaşık 3 haftayı bulur. Makatta darlık, dışkı yahut gaz tutamama, akıntı riskleri az da olsa vardır.
Ameliyatsız basur tedavisi yapılabilir mi?
Basur tedavisinde hastanede yatmadan, klinik koşullarında uygulanabilen teknikler vardır. Bu tedavilerin avantajı ayaktan klinik kurallarında, anestezisiz, ağrısız uygulanması ve hastanın günlük hayatına devam edebilmesidir. Tedavi esnasında ağrı duyulmaz ve tedavi sonrası hasta yürüyerek ayrılır.
Ameliyatsız basur tedavi sistemleri nelerdir?
Aşağıda açıklanan ameliyatsız formüller uygulandıkları yerde skar (nedbe) dokusu denilen, güzelleşme dokusu oluşturarak gevşek dokuyu tabana tespit etmek temeline dayanırlar.
Band ligasyon: Basur dokusunun tabanına özel bir aletle lastik konularak boğulur. Böylelikle deveranı bozulan basur dokusu tabiatıyla düşer.
İnfrared koagülasyon: Basur dokusuna özel bir aletle infrared ışığı verilir. İnfrared ışığı basur dokusunda pıhtılaşma ve büzüşme yaratarak kaybolmasını sağlar.
Surgitron: Basurlu bölgeye özel aletle radyofrekans dalgası uygulanır. Radyofrekans gücü ile basur büzüşüp kaybolur. Kanama ve doku harabiyeti çok azdır. Bilhassa dış basurlarda kullanılır..
Basur lazerle ameliyatsız tedavi edilebilir mi?
Basurun ameliyatsız lazerle tedavisi pek mümkün değildir. Radyofrekans (surgitron) ve infrared tedavileri halk ortasında lazer tedavisi diye bilinmektedir.
