Guatr, tiroid bezinin olağandışı büyümüş halidir. Tiroid, uzunluğunda, âdemelmasının
çabucak altında bulunan kelebek formunda bir bezdir.
Belirtileri çoklukla;
Tıraş yahut makyaj sırasında bilhassa bariz olan, boynun tabanında görünen bir şişlik, Boğazın
sıkıldığı hissi, Öksürük, Ses kısıklığı, Yutma zahmeti, Nefes darlığıdır.
Tiroid bezi metabolizmayı düzenlemeye yardımcı iki ana hormon üretir; tiroksin (T-4) ve
triiyodotironin (T-3). Tiroit bezinde tiroid hormonunun imali azalırsa, beyinde yer alan
hipofiz bezinin tiroidi uyarıcı hormonunun (TSH) salgılanması giderek artar ve bu hormon
tiroid bezini büyüterek guatr meydana gelmiş olur.
Bir dizi faktör de tiroid bezinin büyümesine neden olabilir. Bunlar;
İyot eksikliği, Graves hastalığı, Hashimoto hastalığı, Multinodular guatr, Solitertiroid
Nodülleri, Tiroid kanseri, Hamilelik, Enfeksiyon
Guatr, herkeste görülebilir. Doğumsal olabileceği üzere sonradan da ortaya çıkabilir ve 40
yaşından sonra daha yaygın görülür. Risk faktörleri ortasında;
İyot eksikliği, Bayan olmak, Yaş, Aile hikayesi, Hamilelik ve menopoz, Kimi ilaçlar ve
Radyasyona maruz kalma bulunmaktadır.
Küçük guatrlar estetik ve fizikî problemlere neden olmazken büyük guatrlar sıkıntı nefes alma,
yutkunma zahmeti, ses kısıklığı ve öksürüğe sebep olabilir.
Hekimin boyun muayenesi sırasında büyümüş tiroid bezini elle hissedebileceği üzere bazı
tanısal testler de yapılması gerekebilir.
Guatrın tedavisi, guatrın büyüklüğüne, belirti ve bulgularına, altta yatan nedenlere göre
değişmektedir. Hekiminiz tarafından aşağıdaki tedavi seçenekleri önerilebilir:
– Gözlem: Guatr küçükse, rastgele bir probleme neden olmuyorsa ve olağan çalışıyorsa
hekiminiz rastgele bir müdahale ya da ilaç yerine yalnızca takip önerebilir.
– İlaç Tedavisi: Hipotiroidi varlığında Levotiroksinletiroid hormonu replasmanı yapılabilir.
Tiroid bezi iltihabı için hekiminiz Aspirin ya da kortikosteroid ilaç önerebilir. Hipertiroidi
durumunda ise hormon düzeyinin olağana dönmesini sağlayan ilaçlar gerekebilir.
– Ameliyat: Nefse darlığına yahut yutma zahmetine sebep olan büyük bir guatr söz
hususuysa ya da hipertiroidiye neden olan nodüler guatr varsa, ameliyatla tiroid bezinin bir
kısmı yahut tamamı alınabilir. Ayrıyeten tiroid kanserlerinin tedavisi katiyen cerrahidir.
Ameliyatla alınan tiroid bezinin ölçüsüne nazaran değişmekle birlikte ameliyattan sonra
sentetik tiroid hormonu kullanılması gerekebilir.
– Radyoaktif İyot: Kimi durumlarda, çok faal tiroid bezi büyümesi için radyoaktif iyot
tedavisi kullanılabilir. Radyoaktif iyot ağızdan alınır, kan deveranı yoluyla tiroid bezine ulaşır
ve tiroid hücrelerini tahrip eder. Süreç sonrasında, ekseriyetle ömür boyunca sentetik tiroid
hormonu olan Levotiroksin kullanılması gerekir.