OBEZİTE

Obezite, besinler ile alınan gücün, harcanan güçten fazla olmasından kaynaklanan ve bedende sıhhati bozacak halde olağandışı yağ artışı ile karakterize olan bir hastalıktır. Beden yağ dokusunun yetişkin erkekte %25, yetişkin bayanda ise %30’un üzerine çıkması durumunda obeziteden bahsedilir. OBEZİTE NASIL SAPTANIR 1. Vücut Kitle İndeksi: Dünyada en çok kullanılan yoldur.Kişinin uzunluk ve tartı kıymetleri kullanılarak hesaplanır. Vücut Kitle İndeksi(BKİ)=Ağırlık(kg)/Boy²(m²) BKİ? 18,5 Zayıf BKİ= 1,8-24,9 Olağan BKİ= 25-29,9 Fazla Kilolu BKİ= 30-40 OBEZİTE BKİ= 40-50 MORBİD OBEZİTE BKİ? 50 ÜSTÜN OBEZİTE ÖRNEK: 32 yaşında 160 cm uzunluğunda ve 108 kg yükünde bir erkek obez midir? BKİ=108 kg/(1,6)²m² =108/2,56=42,1kg/m²= MORBİD OBEZİTE 2. Bel çevresi(cm ) / Kalça çevresi(cm) Oranı Bayanlarda 0,85 Erkeklerde 1,0’dan fazla ise obezite kelam konusu. 3. Bel Etrafı Ölçümü (cm): Riskli Yüksek Riskli ERKEK ? 94 ? 102 BAYAN ? 80 ? 88 OBEZİTEYE NEDEN OLAN FAKTÖRLER NELERDİR ? 1.İyatrojenik nedenler: •İlaçlar ve hormonlar •Hipotalamus cerrahisi 2. Diyete bağlı obezite: •Bebek periyotta yeme bozukluğu •Sık yemek yeme •Yüksek yağ içeren yemekler •Aşırı yemek yeme 3.Nöroendokrinobezite •Hipotalamik sendrom •Cushing sendromu •Hipotiroidizm •Hipogonadizm •Polikistikover sendromu •GH (Büyüme hormonu) yetmezliği •Psödohipoparatiroidizm •Gece yeme sendromu 4.Sosyal ve davranışlara bağlı: •Sosyo-ekonomik faktörler •Psikolojik faktörler •Mevsimsel yeme bozuklukları 5.Genetik obezite: •Otozomal resesif •Otozomal dominant •Kromozom anormallikleri 6.Sedanter hayat 7.Ameliyat sonrası hareketsizlik 8.Yaşlılık OBEZİTENİN RİSKLERİ NELERDİR ? METABOLİK TESİRLERİ Hipertansiyon Diyabetes Mellitus Tip 2 ( İnsülin bağımlı olmayan şeker hastalığı) Hiperkolesterolemi Hipertrigliseridemi Karaciğer Yağlanması Safra kesesi taşı Pankreatit İnfertilite Uyku apnesi Pıhtılaşma bozuklukları MEKANİK VE ANATOMİK TESİRLERİ Obstrüktif (tıkayıcı) uyku apnesi Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH) Astım Üriner inkontinans (idrar kaçırma) Venöz staz Derin ven trombozu(DVT) Deride mantar enfeksiyonları Dekübit ülserleri DEJENERETİF TESİRLERİ Kalp-damar hastalıkları Şeker hastalığına bağlı komplikasyonlar Vertebral disk hastalığı Alkol bağımlı olmayan karaciğer hastalığı(NASH) KANSER RİSKİNİ ARTIRIR Göğüs kanseri Yumurtalık (Over) kanseri Rahim (Endometirum) kanseri Prostat kanseri Kalın bağırsak ve rektum (Kolorektal) kanserleri Böbrek (Renalcell) kanserleri Lenf kanseleri (NHL) Yemek borusu (Özofagus) kanseri Mide kanseri Pankreas kanseri RUHSAL TESİRLERİ Anksiyete bozukluğu Depresyon Yeme bozuklukları OBEZİTE TEDAVİSİNDE NELER YAPILIR ? Nedene yönelik tedavi planlanmalıdır. Obeziteye yol açan metabolik bir neden varsa öncelikle bunun tedavi edilmesi gerekir. Hastaya uygun diyet tedavisi, idman tedavisi, ilaç tedavisi, ruhsal takviye ve başka tedavi prosedürleri planlanmalıdır. •Diyet Tedavisi: Hastanın diyetteki yağ ölçüsünün azaltılması değil aldığı toplam kalori azaltılmalıdır. Aksi takdirde diyette başırılı olunamaz. Diyetin yaklaşık %50 oranı karbonhidratlar, %30 oranı proteinler ve geriye kalan %20 oranı ise yağlar oluşturmalıdır. Morbid obez sınıfındaki hastalar için yapılan diyetin başarısı %1 civarındadır. •Davranış tedavisi: Klinik dışı kilo verme programlarının birçoklarının temeli davranış tedavisidir. Değiştirilecek birinci davranış, yemedir. Yeme suratını düşürmek için uğraş harcanır. Bundan sonra, göreli uzak olanlardan, daha yakın olanlara kadar yemenin öncüllerini değiştirmek için uğraş harcanır. Üçüncü adım, bu davranışların pekiştirilmesidir. •Egzersiz: Yetişkinlerde tertipli fizikî aktivite, yağsız beden yükünde artış yağlı dokuda azalmaya neden olur. Antrenman programlarının birinci devrinde beden yükünde fazla bir değişiklik olmamasının nedeni budur. Üç ay üzere bir müddet sonra yağsız beden yükü sabitleşir ve kilo kaybı hızlanır. Obezlerde yağ oksidasyonunu artırmak için antrenman şiddetinin mühlet ve sıklığının belirlenmesine yönelik çalışmalara nazaran; 30 dakikadan fazla süren, maksimal %65 oksijen harcama kapasitesini sağlayan ve haftada en az beş gün sıklığında yapılan idmanlar en verimli olanıdır. İdmanla sağlanan performans kalıcı değildir. En fazla iki hafta içinde çıkar seviyesi düşmeye başlar.Bu durum antrenmanların hayat uzunluğu sürdürülmesi gerekliliğini açıklar •İlaç tedavisi: Obezite tedavisinde kullanılan ilaçlar 3 ana guruba ayrılmaktadır: 1. Besin alımını azaltan ilaçlar 2. Metabolizmayı değiştiren ilaçlar 3. Termogenezisi artıran ilaçlar Hafif yahut orta derecede kilo fazlalığı olanlarda ilaç tedavisi uygun değildir. BMI >30 kg/m2 olan hastalarda ilaç tedavisi düşünülebilir. OBEZİTENİN CERRAH TEDAVİSİ Cerrahi tedaviye şu durumlarda başvurulur: •Cerrahi tedavi: Cerrahi tekniklere başvurmadan evvel hasta ayrıntılı tahlillerden geçirilmeli ve obezitenin rastgele bir genetik, endokrin, nörolojik (hipotalamik işlev bozukluğu gibi) patolojiden yahut ilaç kullanımından kaynaklanmadığı ortaya konmalıdır. Aksi halde nedene yönelik tedavi tercih edilmelidir. o Beden kitle indeksi 40’ın üzerinde olan o 18-60 yaş ortası bireylerde o Obezitenin en az 3 yıldır var olması durumunda o Hormonal hastalıkların bulunmaması halinde İlaç ve diyet tedavisine karşın, en az 1 yıldır kilo veremeyenlerde ; o Alkol ve ilaç bağımlısı olmayanlarda o Hastanın uygulanacak metodu anlaması ve ameliyattan sonra ahenk sağlayabilecek durumda olması durumunda o Kabul edilebilir ameliyat riski bulunanlarda.