REKTAL (MAKATTAN) KANAMA
Rektal kanamanın en sık nedenleri makat bölgesinde yer alan yapılara ait meselelerdir.
Bunun yanında kalın bağırsağa ilişkin hastalıklar da kanamaya yol açabilir lakin makat bölgesine
ilişkin problemler daha sıklıkla görülür.
Bu bölgede en çok karşımıza çıkan durumlar hemoroid hastalığı ve anal fissür(çatlak)dür.
Her iki durumun da hastalarda asıl oluşturduğu şikayet kanamadır. Kanamanın formu farklılık
gösterebilir. Hemoroid hastalığında nispeten daha koyu renkli ve dışkıya bulaşık kan
görülürken, anal fissürde parlak kırmızı renkli, dışkılama sonrası damlar usulde kanama daha
tipiktir. Hemoroid hastalığında, anal bölgede hastanın eline göğüs halinde kabartılar gelir.
Vakit zaman hemoroid dokularının içindeki kanın pıhtılaşması nedeni ile bu kabartılar sert
ve ağrılı olabilir. Anal fissürde, dışkılamada zorluk ve dışkılama sonrası şiddetli ağrı görülür.
Hemoroid hastalığı ve anal fissür dışında, kalın bağırsaktaki tümöral durumlar kanamaya
neden olabilir. Kalın bağırsak (kolon) ve kalın bağırsağın son kısmında (rektum) yüzeyde
görülen kütle ve kabartılar kanser haberisi ya da kanser olabileceği üzere birinci olarak kanama ile
kendini gösterebilir. Bunun yanında ince ve kalın bağırsakların iltihabi hastalıkları da kanama
oluşturabilir. Anal bölgeden kanaması olan her hastada, bu kanamanın kalın bağırsak
kaynaklı bir hastalığa bağlı olmadığından emin olunmalıdır. Bu nedenle makattan kanama
şikayeti ile tabibe başvuran hastaların büyük bir kısmında kolonoskopi tetkik önerilir.
HEMOROİD HASTALIĞI
Hemoroid dokuları, her beşerde bulunan olağan dokulardır ve iç ve dış hemoroidler olmak
üzere ikiye ayrılırlar. Dış hemoroidler anüs etrafındaki ciltaltında bulunan damar
yapılarıdır. Asıl tedavi gerektirecek hemoroid hastalığına sebep olan iç hemoroidler ise anüs
girişinden yaklaşık 1,5 – 2 cm kadar içeride, bağırsak duvarında çepeçevre ve aralarında
120şer derecelik açılar kalacak biçimde yerleşmiş olan, içi damar yumağı ile dolu yastık
biçiminde yapılardır. Anüse karşıdan bakıldığında saat 3, 7 ve 11 hizalarında yerleşirler.
Misyonları, istirahat halinde anüs içindeki sıvıların dışarı sızmalarını engelleyerek anüs
etrafındaki bölgenin kuru kalmasını sağlamaktır. Bu hedefli çalışan birkaç mekanizmadan
biridirler. İçlerindeki kan damarlarının dolmasıyla yastık üzere şişerek 3 noktadan bağırsağın
içine gerçek genişleyip çıkışı kapatırlar. İç hemoroid dokuları, olağan kurallarda bağırsak
duvarına asıcı bağlarla tutunmuştur ve dışarıdan görülmez. Dışarıdan uygulanan kuvvetlerle
bu bağların esnemesi sonucu iç hemoroidler dışarıya yanlışsız sarkar ve vakit zaman dışarıdan
görünür hale gelirler, üzerlerindeki yüzeyin tahriş olması sonucu da kanamaya yol açarlar.
Dışarıdan uygulanan kuvvetler:
a. Ikınmaya dışkının ittirici tesiri (Kabızlık)
b. Uzamış yerçekimi tesiri (Uzun müddet ayakta kalmayı gerektiren meslekler)
c. Uzamış öksürük
d. Karın içindeki toplardamar sistemine dıştan bası (Hamilelik) olarak sıralanabilir.
Dış hemoroidler de iç hemoroidler ile tıpkı düzeneklerle genişleyebilirler lakin iç
hemoroidlerden kaynaklanan hastalık kadar tedavi gerekliliği oluşturmazlar.
TEDAVİ
Tedavi planlaması hastalığın derecelendirlmesine nazaran yapılır. Hastanın muayene bulgularına
nazaran hemoroid hastalığı birden dörde kadar evrelenir. Birinci iki evrede ilaç tedavisi ön
pkanda iken, üç ve dördüncü evrelerde cerrahi tedavi gündeme gelir. İlaç tedavisinde
hemoroid dokusunun içindeki damarlarda basıncı azaltan ilaçlar kullanılır, bunun yanında
dokuda gelişmiş ödemi azaltmak için ve dışkılama sırasında yeni tahrişleri önlemek için dışkı
yumuşatıcı ilaçlar önerilir. Cerrahi tedavide isebirden fazla seçenek vardır:
a. Hemoroid dokusunun çıkarılması (Hemoroidektomi): Yapısı bozulmnuş olan hemoroid
dokusu fonksiyonunu eskisi üzere göremez bu nedenle hastalıklı olan hemoroid dokusu çıkarılır.
Her ne kadar sorunu kökünden çözen bir prosedür üzere görünse de heoroid dokuları
külliyen işlebsiz dokular olmadığından eksiklikleri nedeni ile kimi meseleler yaşanabilir.
b. Hemoroidlerin bağlanması/boğulması (THD/Band ligasyon): Hemoroid dokularına kan
akışını sağlayan damarlar özel aygıtlar ile tespit edilerek bağlanır ve bu yöntemle
genişlemiş hemoroid dokularının küçülmesi sağlanır (THD). Bunun yanında hemoroid
dokularının köklerine lastik bant yerleştirilip sıkılarak genişlemiş hemoroid dokusunun
boğulması ve küçülmesi hedeflenir (bant ligasyon).
c. Hemoroid dokularının yine asılması (Hemoridopeksi): Daha evvel de bahsedildiği
üzere, bağırsak duvara asılı olan hemoroidler, bu bağların esnemesi sonucu dışarıya
hakikat sarkarlar. Çeşitli formüllerle hemoroidlerin tekrar bağırsak duvarına asılması
sağlanır. Bunun için özel zımbalar (Longo) ya da lazer (Lazer hemoroidopeksi)
kullanılabilir.
Hemoroid hastalığının cerrahi tedavisinde hastalar ssıklıkla bir gece hastanede kalırlar,
ameliyatın sonraki günü konutlarına gidebilirler.
AMELİYAT SONRASI SORUNLAR
Ameliyat olan hastaların yaşayabileceği sıkıntılardan biri ameliyat bölgesinde kanamadır. Bu
kanama dayanak tedavileri ile denetim altına alınabileceği üzere, bazen cerrahi olarak
durdurulması gerekebilir. Bunun yanında ameliyat sonrası ağrı kıymetli problemlerden biri
olabilir. Ağrı çoğunlukla vakit içinde geçer, ağrı kesici ilaçlarla denetim altına alınır.
Hemoroid dokusunun çıkarıldığı ameliyatlarda vakit zaman çamaşırda kirlenme görülebilir,
bu durum anal bölge antrenmanları ile tedavi edilir. Hemoroidopeksi (Longo) ameliyatlarında
çok az olarak anüste darlık görülebilir, bu durumun cerrahi ile tedavi edilmesi gerekir.
