Obezite nedir? Morbid obezite nedir?
Obezite genel olarak vücudun yağ kütlesinin yağsız kütleye oranının çok artması sonucu uzunluk uzunluğuna nazaran beden tartısının dilek edilen seviyenin üstüne çıkmasıdır. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafından da obezite, sıhhati bozacak ölçüde bedende çok yağ birikmesi olarak tanımlanmıştır.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün obezite sınıflandırması temel alınarak obeziteyi belirlemek için yaygın olarak Vücut Kitle İndeksi (BKİ) kullanılmaktadır. BKİ, bireyin beden yükünün (kg), uzunluk uzunluğunun (m cinsinden) karesine (BKI=kg/m2) bölünmesiyle elde edilen bir kıymettir. Beden kitle indeksi (beden kitle indeksi) hesaplama bedeli 30’un üzerinde olan kişi obez, 40’ın üzeri olan kişi ise morbid obez olarak kabul edilir.
Obezite ameliyatları nelerdir ?
Obezite için yapılan ameliyatlar 3 ana kümede incelenir:
Kısıtlayıcı ameliyatlar
Besin emilimini bozucu ameliyatlar
Kısıtlayıcı ve besin emilimini bozucu ameliyatlar
Mide balonu?
Bu usulde endoskopi eşliğinde hafif anestezi altında, ağızdan mideye içi boş bir balon yerleştirilir. Akabinde balon şişirilir ve hastanın midesinde bir dolgunluk oluşturulup, tokluk hissi sağlanır. Mide balonu ameliyatsız bir sistem olarak tanımlanmaktadır. Lakin öteki tekniklerden kıymetli bir farkı da, balonun belirli bir mühlet sonra çıkarılması (6 ay) ve sağlanan sonuçların kalıcı olmamasıdır.
Balon, obezitenin süreksiz tedavisinde kullanılır, kilo kaybına ve kaybedilen kiloların korunmasına yardım eder. Ayrıyeten obezite cerrahisi öncesinde, ameliyat olacak hastaların ameliyat öncesinde zayıflatılması ve cerrahi risklerin azaltılmasına yardımcı olur. Lakin balon mide içinde en fazla 6 ay bırakılabilir. Balon çıkarıldıktan sonra kişi uygun bir diyet ya da antrenman programını benimsemezse tekrar kilo alabilir.
Obezite Cerrahisi ( tüp mide )
Tüp mide ameliyatı midenin yaklaşık %80’lik kısmının cerrahi olarak çıkarılmasıyla gerçekleştirilen bir obezite ameliyatıdır. Yeni oluşturulan mide olağan mideye nazaran bariz derecede azalmış hacmi nedeniyle daha az besin alımına sebep olur. İkincil kilo kaybı düzeneği ise, ‘’GHRELİN’’ denilen açlık hormonunun salınımının olmamasıdır.
Tüp mide ameliyatları da laparoskopik teknikle uygulanır. Küçük kesilerden karın boşluğuna girilerek ameliyat gerçekleştirilir.
Kimler ameliyat olabilir?
Cerrahi, ekseriyetle 18-60 yaş ortasında uygulanabilir. Hastaya cerrahi süreç uygulanabilmesi için birtakım kurallar gereklidir.Bunlar;
Vücut kitle indeksinin 40’ın üzerinde yahut obeziteden kaynaklanan hastalıkları bulunan 35-40 ortası hastalar.
En az 5 yıldan bu yana tedavi edilemeyen obezite hastalığının bulunması.
Bir yıllık ilaç ve diyet sonucunda hastalığın seyrinde değişim olmaması.
Endokrinolojiyi ilgilendiren hastalıkların bulunmaması.
Aşırı alkol yahut uyuşturucu husus bağımlısı olunmaması.
Hastanın manaya ve ahenk kabiliyetinin tam olması ve operasyon sonrası obezite takımıyla eşgüdümlü olabilmesi.
Ameliyata pürüz bir durumunun olmaması.
Metabolik sendrom nedir?
Metabolik sendrom; genetik ve çevresel faktörlerle gelişen, bel etrafı kalınlığı, yüksek tansiyon, kan yağlarında yükseklik, kan şekeri yüksekliği ile karakterize bir kardiyometabolik risk faktörleri toplamıdır. Metabolik sendromlu bireylerde metabolik sendromu olmayanlara nazaran gelecekte tip 2 diyabet gelişme riski 5 kat, aterosklerotik kardiyovasküler hastalık gelişime riski ise 2 kat daha fazladır. Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması, polikistik over sendromu, uyku apne sendromu, safra taşı, gastroözofageal reflü, depresyon ve astım da metabolik sendromla bağlantılı tablolar ortasında sayılmaktadır. Kan şekeri yüksekliği, hipertrigliseridemi, HDL kolesterol düşüklüğü, hepatik transaminaz yüksekliği, hiperürisemi, mikroalbüminüri üzere klasik bulgular yanında CRP ve plazminojen aktivatörü inhibitörü-1 yüksekliği de metabolik sendromun laboratuvar bulguları ortasında yer alır. Metabolik Sendromun ameliyat prosedürleri kullanılarak tedavi edilmesine Metabolik Cerrahi ismi verilmektedir.
Metabolik cerrahi nedir? Kimlere uygulanır?
Metabolik Cerrahi’nin obezite ameliyatlarından en kıymetli farkı ince bağırsakların bypass süreci ile devre dışı bırakılmaması, bir yer değiştirme (transpozisyon/interpozisyon) süreci ile hormonal değişimlerden faydalanma prensipleri üzerine kurulmuş işleyiş sistemidir. Bir öteki fark ise Metabolik Cerrahi uygulamalarının önemli kilo sorunu olmayan tip 2 diyabet hastalarında da kilo kaybından bağımsız olarak bu hormonal nizamı değiştirebilme ve bu sayede kan şekeri denetimi üzerine olan olumlu etkileridir.
Obezite ve şeker hastalığı ilgisi?
Obezitede vücut yağı artar. Bu yağın hangi bölgelerde dağılmış olduğu da kıymetlidir. Karın ve bel etrafında artan yağ dokusu, diyabet riskini daha fazla arttırır. Tip 2 Diyabet ile obezite ortasında çok yakın münasebet olup, Tip 2 Diyabet olan bireylerin % 80’i şişmandır. Obezite, insülin direncine neden olmakta, bu da diyabet oluşumunu kolaylaştırmaktadır. Obezite tıpkı vakitte diyabet tedavisi ve kan şekeri denetimini de zorlaştırmaktadır. Kilo verme ve idman ile kan şekeri denetimi çok daha kolay olmakta, oral antidiyabetik ilaç dozları da obez hastalara nazaran besbelli olarak azalmaktadır.
Ameliyat öncesi?
Ameliyat öncesi diyet yapmak önerdiğimiz bir uygulamadır. Bu hem ameliyata bağlı komplikasyon risklerini azaltır hem de karaciğer boyutlarını küçülttüğünden cerrahi süreci kolaylaştırır. Ameliyat hazırlığı için ise rutin tüm ameliyat testleri yapılır. Teneffüs işlevleri kıymetlendirilir. Ayrıyeten mümkün bir mide patolojileri için ameliyat öncesi endoskopi ile mide kıymetlendirilir. İlgili tetkiklerin haricinde, ameliyat oluru için, kardiyoloji, endokrinoloji, göğüs, psikiyatri ve anestezi tabibinin görüşü alınır. Hasta bir gece evvelden aç bırakılır. Hastaya damar pıhtısı oluşumu için yapılacaklar anlatılır ve kan sulandırıcı ilaçlar başlanır.
Ameliyat sonrası yaşananlar?
Öncelikle tüm obezite ameliyatlarının laparoskopik (kapalı) yani karın kesilmeden yapılan teşebbüsler olduklarını hatırlatalım. Büyük karın kesisi olmadığı için; ameliyat sonrasında ağrı çok azdır. Tüm laparoskopik ameliyatlardan sonra gözlenebilen omuz ağrıları 1-2 günde tabiatıyla geçer ve kolay ağrı kesiciler ile rahatlıkla denetim edilebilir. Ameliyat sonrası birinci 1-2 gün hastaların yaklaşık % 20 ‘sinde bulantı ve öğürmeler gözlenebilir lakin bu da kendi kendini sınırlayan ve en fazla 36 saatte geçen bir durumdur. Ameliyat sonrası birinci günlerde bilhassa sıvı alımı başladığında hastalarımız sıkıştırıcı bir göğüs ağrısı hissedebilirler lakin sıvıları yavaş almayı öğrendiklerinde bu da denetim edilir. Tüm hastalar 3-4 saat sonra ayağa kaldırılır ve yürütülürler. Erken yürüme ve bacaklara uygulanan özel mekanik baskı çorapları sayesinde bacaklarda pıhtı oluşumu riski son derece düşüktür. Bacaklarda pıhtı oluşumunu engellemek için erken yürütme ve mekanik baskı çoraplarının dışında ameliyat öncesi saatlerde kan sulandırıcı iğneye başlanır. Bu iğneler hastanede iken her gün bir sefer uygulanır. Mekanik baskı çorapları 7-10 gün kullanılır.
Tüm hastalarımıza ameliyat sonrası 1. gün radyoloji ünitemizde kolay bir “kaçak” denetim sineması çekilir. Sorun tespit edilmediğinde 2.test olarak metilen mavisi içirilir. Bu test de olağansa çabucak ağızdan berrak sıvılarla beslenmeye başlanır.
Hastalarımızın tama yakını 3. günde taburcu olmaktadır. Hastanede yatılan 3 gün boyunca her sabah diyetisyenlerimiz hasta ve yakınları ile görüşerek bilhassa birinci 1 hafta içinde nasıl bir diyet uygulayacakları konusunda bilgilendirilirler. Hastanede geçirilen 3 gün boyunca tüm hastalar devamlı damardan sıvı alacaktır. Bunun nedeni ağız yolu ile kâfi sıvı alınmasının birinci günlerde mümkün olmamasıdır. Aslında tüm hastalarımızı 3 gün hastanede tutmamızın en kıymetli nedeni de budur.
3. gün grubumuzla görüşen hasta, bir hafta sonra denetime çağrılarak ve meskende yapması gerekenler konusunda tam manası ile bilgilendirilerek taburcu edilir.
Eve gidildikten sonra mümkün olabildiğince hareketli olmak ve günde en az 1.5 litre kadar “su” içmek en kıymetli öncelikler olmalıdır. Taburcu olunduktan sonra tekrar hastaneye yatmanın birinci nedeni meskende gereğince su içmemek nedeniyle oluşan sıvı eksikliğidir.
