Basur ya da mayasıl hastalığı anüs-makat kanalında herkeste bulunan kan dolu yastıkçıkların (hemoroidler) şişmesi ve rahatsızlık vermesidir. Hemoroidler makat kanalının iç duvarının altında çepeçevre bulunurlar ve aslında değerli vazifeleri vardır. Olağan durumda dışkının dışarıya kaçmasına pürüz olmaya yardımcı olacak halde kanalı kapatırlar. Lakin çeşitli durumlarda bu yastıkçıklar şişer ve hemoroid hastalığı (basur, mayasıl) oluşur. Basur iç yahut dış olarak isimlendirilebilir. Dış basuru kaplayan katman deri olduğu ve deri gerilmelere çok hassas olduğu için dış basurun şişmesi şiddetli ağrıya neden olabilir. Ayrıyeten dış basurun içindeki kan pıhtılaşırsa (tromoboze hemoroid) ağrı katiyen çok fazla olur. İç basuru kaplayan katman farklı özelliklerde olduğu için genelde fazla ağrı olmaz. Lakin iç basurlar da şişerek makatın dışına sarkabilir ve ağrı yapabilirler. Ağrı olmasa bile bu durum hem paklık hem de konfor açısından rahatsız edici olabilir
Basurda şişliğin yanında kanama yakınması da olabilir. Lakin unutmayınız ki makattan gelen kanama basur dışında diğer hastalıklara da bağlı olabilir. Bunların başında aslında temel olarak birebir nedenler sonucu gelişebilecek fissür (makatta çatlak-yırtık) yer alır. Makattaki çatlağın tedavisinde de aşağıda bahsedilen hayat şeklini düzenleyen tedbirler en geçerli tedavidir. Ayrıyeten bu türlü bir kanama kalın barsakta yahut daha yukarda yer alan bir kitle, yara ya da tümörden olabilir. Hekiminiz bu mevzuda dikkatli ve detaylı bir kıymetlendirme yapacaktır.
Basurun oluşmasına neden olan etkenler ortasında dışkılama alışkanlığının sistemsiz olması, kabızlık ve dışkılama sırasında çok ıkınma sayılabilir. Olağan bunları artıracak olan şeylerin başında gerilim ve sistemsiz hayat biçimi gelmektedir. Kabızlığı önlemek için bol zerzevat ve meyve tüketmek (1 porsiyon ete karşılık 3-4 porsiyon sebze-meyve), lifli besinler yemek, kepekli ekmeği tercih etmek ve yemek öğünlerini her gün birebir saatlerde almak kıymetlidir. Buna ek olarak her gün birebir saatlerde tuvalete oturmak, rahat bir halde bekleyerek ıkınmadan dışkılamak basur gelişme riskini azaltacaktır. Basur gelişirse de bu teklifleri uygulamak tedaviyi hızlandıracaktır. Basur geliştiğinde ise bütün bunlara ek olarak sıcak oturma banyosu yapmak faydalı olur. Sıcak oturma banyosunda her oturumun en az 15 dakika olması ve günde en az 3-4 sefer bunu yapmak gerektiğini unutmayın. Bir hafta içinde rahatlama olacaktır fakat siz yeniden de sıcak oturma banyosuna 1 ay devam edin. Sıcak oturma banyosu ve dışkılama tekliflerini tertipli ve uygun biçimde yaparsanız basur yakınmalarınız büyük ölçüde düzelir. Fakat bilhassa basur çok şiş ve ağrılıysa bazen bu tedaviye ek olarak basur içindeki kan sirkülasyonunu düzenleyici ilaçlar kullanılabilir
Bu yaklaşımların tahlilsiz kaldığı az durumlarda yahut birinci şikayet olarak makat dışına çıkmış ve içeri itilemeyen, ağrılı basur durumlarında ameliyat yahut gibisi usuller kullanılabilir. Bu yollar ortasında hemoroidlerin tabanını özel bir bantla bağlamak, hemoroidlerin çeşitli güç kaynaklarıyla (lazer, kızılötesi ışık, radyofrekans v.b) yakılması ve çeşitli ameliyat teknikleri vardır
Basurun hem oluşmaması, hem tedavisi ve de tekrarlamaması için istikrarlı bir ömür üslubu, sağlıklı beslenme ve sistemli dışkılama alışkanlığı çok kıymetlidir. Bu tedbirlerle basuru yenebilirsiniz.
