TİROİD KANSERİ
Tiroid kanseri, tiroid bezinin hücrelerinden köken alan bir kanserdir. Bu kanser, başkalarına nazaran çok daha az görülür ve hastalığın seyri epey uygundur. Şayet gerçek teşhis ve tedavi uygulanırsa hastalık büsbütün ortadan kaldırılabilir. Böylelikle kişi, uzun mühlet yaşayabilir. Toplumda görülme sıklığı %4.2’dir. Hayat boyunca bayanlarda tiroid kanseri riski yaklaşık %0.7, erkeklerde ise %025’tir. Bu yüzdelerden de anlaşılacağı üzere az rastlanan bir kanserdir. A.B.D’ de her yıl 12 bin yeni tiroid kanseri olayı ortaya çıkmaktadır.
Tiroid kanseri, tek tip değildir. Sıklık sırasına nazaran papiller kanser, folliküler kanser, medüller kanser ve anaplastik kanser olmak üzere 4 kümeye ayrılır.
TİROİD KANSERİ TİPLERİ
- Papiller kanser: Ekseriyetle uygun seyreden bir kanserdir. Bütün tiroid kanserlerinin %80’ine yakını papiller kanserdir. Belirti vermeyebilir ve uzun yıllar tiroid bezinde kalabilir. Hastanın bu durumda hiçbir şikayeti olmayabilir. Her yaşta görülebilir ve gençlerde daha yeterli seyreder. En sık 40’lı yaşlarda ortaya çıkar. Bedenin diğer organlarına yayılabilir. Bu durumda hastalığın seyri daha berbattır.
- Folliküler kanser: Papiller kanserden sonra en sık görülen tiroid kanseridir. Ancak görülme sıklığı papillere nazaran hayli azdır. Bu kanser de yayılabilir. Sıklıkla tiroid bezinin zarına ve damara yayılır. Şayet zara yayılma gösteriyorsa seyri damara yayılana nazaran daha güzeldir. Bu kanser tipi en sık akciğer ve kemiğe yayılır. Ayrıyeten komşu yapılara, örneğin nefes borusuna yayılma ihtimali vardır. En sık 50 yaşından sonra ortaya çıkar. Folliküler kanser, daha süratli seyreder, tekrar etme ihtimali fazladır.
- Medüller kanser: Tiroid bezi kalsitonin hormonu salgılar. Bu olayı tiroid bezindeki C hücreleri gerçekleştirir. Bu yüzden bu hormonun salgısı kanser olaylarında artmıştır. Bu kanserde tiroid bezinin çıkarılması gerekir. Şayet lenf bezlerine de yayılım yapmışsa, bu bezler de ameliyatla çıkarılır. Üstteki iki kanserden daha az sıklıkta görülür. Hastaların yaklaşık 1/4’ünde ailesel geçiş vardır. Yani ailesinde medüller tiroid kanseri olanlarda risk artmıştır.
- Anaplastik kanser: En az görülen tiroid kanseri tipidir. Çok süratli seyreder. Tiroiddeki kitle süratli gelişir ve büyür. Teneffüsü güçleştirdiği durumlarda soluk borusunun çıkarılması gerekebilir. Radyoterapi ve kemoterapi uygulanır.
TİROİD KANSERİNİN NEDENLERİ
Nedeni şimdi tam olarak bilinmemektedir. Lakin yapılan araştırmalara nazaran kimi radyoaktif unsurlara maruz kalan bireylerde tiroid kanseri görülmüştür. Bu unsurlardan en değerlisi uranyumdur. Örneğin Çernobil’deki nükleer santral kazasıyla birlikte bu bölgede yaşayan bireylerde tiroid kanseri görülme sıklığı artmıştır. Birtakım tiroid kanserlerinde ise genetik mutasyonların rol oynadığı düşünülmektedir.
Sık karşılaşılan sorulardan birisi teşhis sırasında ya da tedavide kullanılan kimi radyoaktif unsurların kansere neden olup olmadığıdır. Bu gayeyle kullanılan hususların ölçüleri hayli azdır. Bedenden atılma mühletleri ise çok daha kısadır. Bu yüzden kansere neden olmazlar.
TİROİD KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Tiroid kanserlerinin birçoğunda hiçbir şikayet olmaz. Hastalık rastgele bir belirti vermez. Kimi hadiselerde lenf bezleri büyümüş ya da uzunluğunda kitle meydana gelmiştir. Hastaların az bir kısmında ise boğazda problem hissi, ağrı, nefes almada zahmet çekme, ses kısılması, yutma zahmeti olabilir. Ancak dediğimiz üzere bunlar hastaların az bir kısmında görülür. Birçok tiroid kanseri belirti vermez. Hatta teşhis anında hastaların bir kısmında öteki organlara yayılma saptanır.
TİROİD KANSERİ TANISI NASIL KONUR?
Öncelikle kandaki hormonların ölçüsünü belirlemek için testler yapılır. Hormon pahaları yüksek çıksa da çıkmasa da başka tetkiklerin yapılması gerekir. Zira kimi tiroid kanserlerinde bu pahalar yüksek kimilerinde ise olağandır.
Yapılan ultrasonografi ile tiroiddeki kitle görülür. Lakin bu kitlenin kanser olup olmadığı anlaşılamaz. Tanıyı kesin koymak için biyopsi almak gerekir. Ayrıyeten tiroid kanseri teşhisinde en değerli tetkiklerden birisi olan sintigrafi uygulanır. Kitle ya da nodülün manzarası hakkında bilgi verir. Bunun dışında ince iğne aspirasyon biyopsisi dediğimiz metot uygulanır. Tiroidde görülen bütün kitlelere bu formül uygulanır. Epeyce pahalıdır. Bir hasta için en az 5 defa uygulanması teşhisin doğruluğu açısından kıymetlidir.
Kanserin tipinin makus olması, tümörün yayılım göstermesi, çapının büyük olması (>1cm), tedavinin geç başlaması hastalığın seyrinin berbat olmasına yol açar. Tümör tek bir odak halinde ise, yayılmamışsa, çapı küçükse hastalığın seyri daha yeterlidir.
