4-Şubat Dünya Kanser Günü Ve Kanser Hakkında Bilmeniz Gerekenler
4-Şubat Dünya Kanser Günü, kişi ve kurumları kanser konusunda biliçlendirerek insanların kanser hakkındaki farkındalığını artırmaya, kanseri tedbire, algılama, erken teşhis ve tedavisini yaygınlaştırmayı amaçlayan bir global etkinliktir.
Kanser Nedir?
Kanser, bedenin temel yapı taşı olan hücrelerin mutasyona uğrayarak denetimsiz büyümesidir. Bu olağandışı hücreler etraf dokulara da ziyan vererek onları işgal edip bedenin öteki bölgelerine de yayılabilirler. Kanserin birinci oluştuğu organın dışına çıkıp öteki organlara sıçramasına da metastaz denir.
Farklı Kanser Tipleri Nelerdir?
Birçok farklı kanser tipi vardır ve ekseriyetle birincil kanserli organ yahut hücre tipiyle isimlendirilirler. Örneğin, mesane kanseri mesanede başlar, prostat kanseri prostatta başlar, akciğer kanseri ise akciğerde başlar. Farklı kanser cinsleri birkaç geniş kategoriye ayrılabilir:
-
Karsinom: Ciltte başlayan doku yahut iç organları örten dokularda başlayan kanserlerdir. Örneğin, melanoma…
-
Sarkom: Kemik, yağ, kas, kan damarı yahut öteki destekleyici yahut bağ dokusunda başlayan kanserlerdir. Örneğin, osteosarkom…
-
Lösemi: Kemik iliği üzere kan hücreleri oluşturan dokulardan başlayan kanserlerdir. -Örneğin, akut miyeloid lösemi…
-
Lenfoma ve Miyelom: Bağışıklık sisteminin hücrelerinde başlayan kanserlerdir. Örneğin, Hodgkin lenfoma ve multipl miyelom…
-
Merkezi hudut sistemi kanseri: beyinde yahut omurilikte başlayan kanserlerdir. Örneğin glioma
Kanserden Nasıl Korunurum?
Kanserler bir gecede gelişmezler. Belirli faktörlerin de tesiriyle vakit içinde gelişip yayılırlar. Kansere karşı bedeninizi koruyan besinler ve öteki hayat biçimi değişilklikleri kanser riskinizi kıymetli ölçüde azaltabilir. Birçok kişi kansere yakalanmanın büsbütün genlere, mukadderata yahut şanssızlığa bağlı olduğuna inanır, meğer bilimsel araştırmalar, kanser riskinin gerçekte genlerle birlikte, etraf ve hayat biçimimizle de ilgili olduğunu göstermiştir. Genlerimizi değiştiremesek de hayat usulümüzde yapacağımız kimi değişikliklerle kanser riskimizi kıymetli ölçüde azaltabiliriz.
İşte size, kanserden korunmak için yapmanız gereken kolay lakin hayatınızda fark yaratacak 5 ipucu:
-
Sigarayı Bırakın: Sigaranın akciğer, ağız, boğaz, gırtlak üzere kanserlerle direkt bağlantılı olduğu artık kanıtlanmıştır. Sigara kullanmaktan kaçınmak ya da içiyorsanız bırakma kararı almak en kıymetli sıhhat kararlarından biridir.
-
Sağlıklı Beslenin: Kanser riskini azaltmanıza yardımcı olacak en değerli günlük alışkanlıklardan biri de beslenmedir. Sağlıklı bir beslenme alışkanlığı için dikkat etmeniz gerekenler:
-
Bol zerzevat ve meyve tüketin
-
Aşırı kilo almaktan kaçının
-
Alkol kullanımını azaltın
-
İşlenmiş besinlerden uzak durun. Doğal beslenmeye yönelin
-
Düzenli Antrenman Yapın: Beden sıhhatinde fizikî aktivite çok kıymetli bir yer meblağ. Nizamlı olarak idman yapmak, kilonuzu denetim etmenize yardımcı olmanın yanısıra göğüs kanseri, kolon kanseri üzere kanser risklerini de azaltır.
-
Kendinizi Güneşten Koruyun: Cilt kanseri en yaygın lakin en önlenebilir kanser çeşitlerinden biridir. Güneş ışınlarının en güçlü olduğu saatlerde güneş altında kalmayarak, açık havada mümkün olduğu kadar gölgede kalarak gerekli durumlarda ise gözlük, şapka ve gözetici krem üzere tedbirler alarak bu hastalıktan korunabilirsiniz.
-
Düzenli Olarak Denetim Ve Taramalarınızı Yaptırın: Kanserle çabada hayat şeklinizi düzenlemek ne kadar kıymetliyse, kanserin varlığını erken algılama, erken teşhis koyma ve erken tedavi de o kadar değerlidir. Cilt, kolon, serviks ve göğüs üzere kanser tipleri için sistemli aralıklarla yapılan kendi kendine muayene ve taramalar kanser tedavisinde çok büyük ehemmiyet taşır ve erken teşhis bahtını değerli ölçüde arttırır. Ayrıyeten hekiminizin içinde bulunduğunuz risk kümesine nazaran önereceği belirli aralıklarla yapılan test ve tarama süreçleri de erken teşhis için son derece kıymetlidir.
Kanser İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
Kanser için risk faktörü, şahısta kanser gelişme bahtını arttıran faktörlerdir. Ömür biçimi ya da çevresel risk faktörleri üzere birtakım risk faktörleri değiştirilebilir, lakin aile hikayesi ve kalıtsal faktörler değiştirilemez. Bunun yanında, bir yahut daha fazla risk faktörüne sahip olmak, bir şahısta kanser gelişeceği manasına gelmez. Birtakım bireylerde, bir çok risk faktörüne sahip olmakla birlikte hiç kanser gelişmeyip, risk faktörü olmayan bir bireyde de kanser gelişebilir. Birden fazla kanserin nedenleri de şimdi tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla birlikte, bireyleri kanser açısından daha fazla risk altına sokan ve dikkat edilmesi gereken en bilinen kimi faktörler ise şunlardır.
-
Sigara içmek
-
Belirli besinlerin yüksek ölçüde alınması (işlenmiş et ve yağ oranı yüksek besinler gibi)
-
Aşırı kilo ve obezite
-
Fiziksel hareketsizlik
-
UV ışını
-
Enfeksiyonlar – örneğin birtakım insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu (servikal ve başka kanserlerle ilişkilendirilebilir ) kronik hepatit B yahut C enfeksiyonu (karaciğer kanseri ile ilişkilendirilebilir)
-
Kimyasallar, tozlar ve endüstriyel süreçler de dahil olmak üzere birtakım hususlara meslek olarak maruz kalma
-
Aile geçmişi ve genetik yatkınlık – bir kişiyi kansere yatkın hale getirebilen kimi genler, ebeveynden çocuğa geçebilir.
