“VOKAL KORD (SES TELLERİ) ORKESTRA İSE REKÜRREN LARENGEAL HUDUT (SES SİNİRLERİ) BU ORKESTRANIN ŞEFİDİR”
İntraoperatif Hudut Monitörizasyonu (İOSM), larengeal hudut işlevlerinin hududun uyarılması ile oluşan EMG kayıtlarının izlenmesidir. Larengeal hudut, beyin ile gırtlağın ilişkisini sağlayarak konuşma ve yutkunmadan sorumludur. Bu sistemde; evvel larengeal hudut bulunur, hudut ve komşu dokular uyarılarak, çalışma alanındaki sonun ve kısımlarının ortaya konulmasına çalışılır.
‘Total Tiroidektomi’ ameliyatı, tiroit bezinin tek yahut iki taraflı, tamamı ile bedenden çıkarılması sürecidir. En kıymetli larengeal hudut olan Rekürren Larengeal Hudut (RLS-ses siniri), anatomik olarak baştan gelip göğüs kafesinde devam eden Vagus hududundan kaynak alıp, tekrar boyun içerisine girer. Sonrasında soluk borusu, yemek borusu ve tiroit ile çok yakın iştirak içerisinde seyrederek Vokal kordlara (ses telleri) ihtar getirir. Vokal kordlar ise; hava borumuzun içerisinde bulunan, yanlara açılıp kapanarak soluk alıp vermemize ve titreşerek de ses çıkarmamıza yarayan fonksiyonel yapılardır. RLS’nin olumsuz etkilenmesi tiroit cerrahisinin en önemli komplikasyonlarından bir adedidir. Hudut hasarının tek taraflı olması halinde, sesin karakter değişikliğinden ses kısıklığına kadar değişen meseleler gelişir. İki taraflı birden hasar gelişmesi halinde ise; ameliyat sonunu takiben başlayan ses çıkaramama ve nefes alamamadan ötürü hava borusuna delikli boru takılması yani “trakeostomi” gerekli olabilir. İstenmeyen bu durumların ameliyatı takip eden altı ay içerisinde düzelmesi karşısında süreksiz bir durum olduğu anlaşılır. Bu müddetten sonra hala devam ediyor ise sorunun, hastada hayat uzunluğu devam edeceği düşünülmelidir. Bu meseleler, kişinin ruhsal durumu yanında hem toplumsal hem de iş ömrünü etkileyerek genel hayat kalitesini bozabilmektedir. Bilhassa iş ömründe sesini kullanan bireylerde (ses sanatkarı, öğretmen, din vazifelisi vb. ) sesle ilgili sıkıntıların daha ön plana çıkmasına neden olabilmektedir. Son çalışmalar göstermiştir ki ameliyat alanında RLS’ in uzunluğundaki tüm seyri boyunca görülmesi, hudut yaralanma riskini manalı olarak azaltmıştır. Kalıcı RLS yaralanma oranları, çeşitli serilerde yüzde 0,4 – 4 ortasında değişmektedir. Bilhassa tekrarlamış ve kalıntı doku için yapılan ikincil teşebbüslerde kalıcı hasar riskinin yüzde 20’ ye kadar çıktığı belirtilmektedir.
İOSM, ameliyatın daha süratli, lakin daha emniyetli bir halde yapılmasına katkıda bulunur. Cerrahi gruba daima olarak görsel ve işitsel ikazlar vermesi, cerrahi tekniğin daha dikkatli uygulanması açısından olumlu bir geri bildirim yaratmaktadır. Tıpkı vakitte, gözle sağlam olduğu saptanan lakin işlevsel olarak hasarlı olan hudut kısmının saptanmasına ve tıpkı anda hudut tamirine da imkan sağlar. İOSM, bir tarafta yapılan sağlamlık testinde RLS sağlamlığı ile ilgili kuşku var ise karşı tarafta sürece devam edilmesi durumunda muhtemel bir trakeostomi sürecinden kaçınılması için cerrahı ikaz eder.
İOSM’nin anatomik bilgi ve cerrahi tecrübe vasıtası ile sonun izlenmesinin yerini alacak bir yol olmadığı, hududun hareket sağlayan işlevi açısından ek bilgi sağlayan yardımcı bir sistem olduğu unutulmamalıdır.
