Anal fissür ve makat yırtığı olarakta isimlendirilen makat çatlağı makat iç kısmında oluşan çatlak biçiminde yaradır, makat hastalıkları ortasında en sık görülen ikinci hastalıktır. Bayanlarda erkeklere kıyasla daha sık görülür.
Makat çatlağı ” makat yırtığı ” ve “makatta damar çatlaması ” olarak ta isimlendirilmektedir. Farklı isimle anılsa da tıpkı hastalığı tanım etmektedir.
Anüs bölgesinin en ağrılı hastalıklarından biridir.
Makat Çatlağı Nedenleri
Makat çatlağının % 95 le en sık görülen sebebi GERİLİM, PSİKOLOJİK GERİLİM’dir. Yanlış olarak kabızlık suçlanmakla birlikte ishal nöbetleri sonrası daha sıktır. Hastalarımız hayatlarında kendileri için dönüm noktası saydıkları hamilelik, doğum, imtihana hazırlık, tayin, yer değiştirme, evlilik hazırlığı periyotlarında şikayetlerinin başladığını, arttığını tabir etmektedirler.
MAKAT ÇATLAĞI NİYE OLUR?
Avucunuzu sıkıca yumun, 10-15 saniye bekleyin ve açın ne görüyorsunuz? Avucunuzun içinin solduğunu, kanının çekildiğini avucunuzu açtığınızda süratle avucunuza renk geldiğini, kan sirkülasyonunun düzeldiğini görürsünüz. İşte stesli vakitlerde makatta bir tik üzere sizin farkında olmadığınız çok sıkma olmaktadır. Beşerler olağanda gündüz örneğin 50-70 cm su basıncında makatlarını sıkarken, makat çatlağı olan hastalarda bu basınç çok yükselmektedir. Geceleri uykuda bile bu hastalarda makat basıncı çok yüksektir. Bu durum onların makatlarındaki dokuların canlılıklarını sürdürmek için gereksinim duydukları kanın gereğince dokulara yayılmasını önlediği için makatta başlayan çatlak onarılamaz, derinleşir. Makat çatlağının başladığı periyotta yapılacak tıbbi tedavi ve kolay sıcak su banyoları üzere metotlarla çatlak derinleşmeden, müzminleşmeden hastalar tedavi olurlar. Lakin bu durum bir öteki gerilimli, tansiyonlu günlerinde tekrar başlayabilir. Hastalık ilerlemişse müzminleşmişse hastalar makatlarında mercimek ya da nohut büyüklüğünde ağrılı şişlik tanım ederler. Kendilerinin bildiği bu şişliği diğerlerine göstermekten utanırlar, yalnızca tanım ederler. Tarife nazaran bu hastalığın ismi “BASUR”dur. Telefonda tabibine tanım ederken basurum var ne yapayım diye sorar.
Makat Çatlağı Nasıl Anlaşılır
En sık (%99) görülen belirti acı ve ağrıdır. Dışkılama esnasında “cam modülü çiziyormuş gibi” bir acı, dışkılamadan sonra 1-5 saat kadar devam eden ağrı olur. Ağrı bazan kalçalardan bacaklara yanlışsız vurur. İkinci sık görülen şikayet kaşıntıdır ve günün her saatinde görülebilir. Hasta eliyle ağrılı küçük bir göğüs fark ederki bu makat çatlağının müzminleştiğini gösterir. Hastalar bu memeyi birbirlerine anlatırken yanlış olarak basur olarak tanımlarlar. Kanama seyrek ve ölçü olarak azdır. Birçok vakit kanama dışkı üzerinde sürüntü, çizgi üzeredir.
Makat Çatlağı Tedbir Alma
Makat çatlağının en değerli sebebi gerilimdir. Engellenmesi çoğunlukla mümkün değildir. Lakin şikayetlerin başladığı vakit yapılacak kolay önlemlerle müzminleşmeden önlemek mümkündür.
Kremle Makat Çatlağı Tedavisi
Hastalığın erken devrinde kullanılacak uyuşturucu ve kas gevşetici kremler kullanmak ve kabızlığın engellenmesi tedavi talihini % 40-50 oranında güzelleştirebilir.2-3 haftada güzelleşme olmadıysa bu kronikleştiğini gösterirki ilaclarda ısrar etmenin manası olmaz.
Botox Makat Çatlağı Tedavisi
Ağrının çok şiddetli olduğu erken devir hastalarda ve müzmin makat çatlağı tedavisinde kullanılır.Makat kenarına yapılan enjeksiyonla makat kaslarında rahatlama sağlanır bu sayede makat çatlağı düzelir.Makat çatlağı tedavisinde gelinen son noktadır ve hiçbir anatomik hasar oluşturmadan tedavi yapılmış olur. Lakin sıklıkla tekrarlar.
Makat Çatlağı Ameliyatı
Çoğunlukla lokal anestezi altında, ayaktan yapılan 5-10 dakikalık bir süreçtir. Hastanede yatma ve iş güçten kalma gerekmez.
Çatlağa bağlı olarak gelişen makat spazmını çözmek için makat kaslarından bir gurubu kesilir makat gevşetilir, gevşeyen makat rahatladığı için makat çatlağı güzelleşir. Başarısı % 99 civarındadır.Makatta deformasyon gelişmesi, süreksiz olarak bir kaç ay süren gaz kaçırma ve dışkı kaçırma yan tesirleri seyrekte olsa görülebilmektedir.