Hekimlerin “Pilonidal sinüs” olarak isimlendirdikleri bu hastalığın halk ortasındaki yaygın ismi “Kıl dönmesi” dir.
Kuyruk sokumu bölgesinde cildin altında kavite (boşluk) gelişimi ile oluşan bir hastalıktır. Kavite yahut kist içerisinde sıklıkla kıl bulunur ve bu boşluğun iltihaplanması sonucu kuyruk sokumu bölgesinde cildin altında kronik infeksiyon ve ciltte bir yahut birkaç delik meydana gelir. Orta çizgideki kıl köklerinin cilt salgıları yahut kıllar tarafından tıkanması ile oluştuğu düşünülmektedir. Hastalık erkeklerde bayanlara oranla daha sık görülür, ergenlik devri ile 40 yaş ortası devirde daha sık ortaya çıkar .
HASTALIĞIN KOLAYLAŞTIRAN FAKTÖRLER NELERDİR?
-
Vücut kıllarının fazla olması
-
Derinin uzun müddet nemli kalmasının kılların batmasını kolaylaştırması
-
Kalçalar ortasındaki yarıkta nedbe yahut çatlak olması
-
Uzun mühlet oturmaya bağlı bu bölgede biriken kılların daima bu bölgede yaralanmaya neden olması
-
Kötü hijyen
Ancak bazen hiçbir kolaylaştırıcı faktör olmadan da hastalık görülebilmektedir…
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastaların birçoklarında, akut apse süreci ile tanımlanan kuyruk sokumunda şiddetli ağrı, şişlik , kızarıklık, yüksek ateş ve halsizlik formunda bir “klinik tablo” oluşur. Sonuçta sıklıkla kuyruk sokumundan cerahatli (sarı-yeşil) akıntı ile sonlanır. Apse kaybolduktan sonra tabiatıyla yahut tıbbi müdahale sonrasında “pilonidal sinüs” oluşur. Kronik hastalık kuyruk sokumunda şişlik , ağrı ve akıntı ile belirti verir. Çoğunlukla cerrahi tedavi gerekir.
HASTALIĞIN TEDAVİSİ NEDİR?
-
Akut apse varlığındapoliklinik yahut ameliyathane koşullarında apsenin bir kesi yapılarak içerisindeki pürülan malzemenin boşaltılması sağlanmalıdır. Süreç yapıldıktan sonra bu bölgenin pak tutulması ve antibiyotik tedavisi önerilir.
- Cerrahi metotlar,arasındaçok sayıda alternatif teşebbüs tanımlanmıştır, tahminen de en çok cerrahi metod tanımlanan hastalıklardan birisidir. Başlıcaları şunlardır;
-
Kistotomi , kılların ve iltihabi mataryelin oluşturduğu boşluğun tavanı açılarak , içerisinin temizlenmesidir.Oluşan boşluğun ,sık sık pansuman yapılarak, zaten dolması beklenir. Antibiyotik verilmesi gerekebilir, ortalama güzelleşme süreci 2-5 haftadır. Tekrarlama riski %7-15 ortasıdır.
-
Marsupializasyon, kılların ve iltihabi mataryelin oluşturduğu boşluğun tavanı açılarak içerisi temizlenir,kistin tabanı bırakılarak kist kenarları kistin tabanına dikilir. Böylelikle geri kalan boşluk küçültülmüş olur. Sık sık pansuman yapılması ve yara yerinden meyyit dokunun ve kılların temizlenmesi ile alttan gelişecek doku ile boşluğun dolması sağlanır. Güzelleşme süreci 4-6 haftadır ve tekrarlama riski %1-5 ortasıdır.
-
Kıl ve iltihabi mataryelin oluşturduğu boşluğun çıkarılması ve yaranın açık bırakılması; kılların ve iltihabi mataryelin oluşturduğu boşluğu ve varsa yandaş sinüsleri de içine alacak halde yapılan eliptik kesi ile kist kapsamı, sakral kemik (kuyruk sokumu) fasyasına kadar çıkarılır. Yara açık bırakılır ve sık sık pansuman yapılarak yara boşluğunun alttan gelişen doku ile doldurulması beklenir. Güzelleşme mühleti 6-7 haftadır ve tekrarlama riski %1-7 ortasındadır.
-
Kılların ve iltihabi mataryelin oluşturduğu boşluğun çıkarılması ve yaranın kapatılması; kılların ve iltihabi mataryelin oluşturduğu boşluk çıkarılır yara yerine bir adet kapalı emici dren konularak yara dudakları karşılıklı birleştirilir. Güzelleşme süreci 2-3 haftadır , lakin tekrarlama riski % 6-20 ortasında değişir.
-
Kılların ve iltihabi mataryelin oluşturduğu boşluğun çıkarılması ve yaranın o bölgeye getirilen bir komşu doku ile kapatılması: “Flap metodu”nda geride kalan boşluk etraf dokulardan oluşturulan yamalar ile kapatılır.Değişik tip yama prosedürleri vardır, hangi tip yama uygulanacağı sinüsün yerleşim yerine , inflamasyonun derecesine ve geride kalan boşluğun formuna nazaran karar verilir. Tekrarlama riski % 0-5 ‘dir. Ülkemizde en sık olarak , “Limberg” tipi flepler kullanılmaktadır.
-
Cerrahi dışı bir metod olarak görülebilecek , lakin cerrahlar tarafından son vakitlerde artarak kullanılan bir metod da, Pilonidal sinüsün temizlenmesini takiben içine kristalize “Fenol”parçalarının konulması, böylelikle fibrotik doku oluşturularak tedavinin sağlanmasıdır.
Bunların dışında çok sayıda cerrahi metod da tanımlanmıştır. Lakin “nüks riski” çabucak tüm metodlarda gündemde bulunmaktadır. Sonuçların düzgün olması, mevzu ile ilgili bilgi ve tecrübe sahibi cerrahların mevcudiyeti ile yanlışsız orantılı olmaktadır.
HASTALIĞIN TERARLAMAMASI İÇİN NELER YAPILMALIDIR?
Ameliyat sonrası yara yerinin pak tutulması ve yabancı cisimler ile teması önlenmelidir. Bu periyotta yahut ilerisinde kalça derisi pak ve kılsız tutulmalıdır. Bu durum 30-35 yaşına kadar 2 haftada bir traş olunarak yahut tüy dökücü kremler kullanılarak sağlanmalıdır. Yaş ilerledikçe kıllar zayıf , ince hale gelmekte ve kalçalar ortası derinlik azalmakta, böylelikle de nüks riski azalmaktadır.
