Benler, cilde rengini veren melanosit pigmentini üreten hücrelerden oluşur. Bunlar doğuştan itibaren var olabileceği üzere, sonradan da ortaya çıkabilir. Birtakım benler estetik taraftan rahatsız edici olabilir. Lakin, cilt kanseri için risk taşıyabilen benler hayati bir ehemmiyet taşıyabilir.
Benler kahverengi, siyah ya da derinin kendi renginde olabilir. Yüzeyi düz olduğu üzere, kabarık da olabilir, üzerinde kıl bulunabilir. Bazen bedenin büyük bir kısmını kaplayacak kadar büyük olduğu görülür. Ortalama olarak bir erişkinde 10-20 adet kahverengi ben olması olağandır. Sonradan oluşan benler, rastgele bir risk oluşturmaksızın yıllar içinde hal ve renk değiştirebilir.
En sık görülen kanserlerden olan melanom ise, melanositlerin olağan dışı halde çoğalması ile oluşur. Yani melanom, benlerle alakalı bir cilt kanseri çeşididir. Bu çeşit tıpkı vakitte en önemli ve süratli seyreden kanser tipini oluşturur. Ultraviyole ışınları olarak tanımlanan güneş ışınlarının bu çeşit kanserlerin oluşumunda rolü vardır. Bu bakımdan güneşin dik olduğu saatlerde güneşe çıkılmaması ve başka vakitlerde da bu ışınların ziyanlı tesirlerine karşı uygun bir muhafaza sağlanması kıymet taşır. Güneş yanıkları, bilhassa de çocukluk çağından kalma yanıklar bu açıdan risklidir.
Ultraviyole dışında benlerin yer itibariyle darbelere açık olması ve daima tahriş de kansere yer hazırlayabilir. Bu açıdan diz, dirsek üzere yerlerde bulunan benler daha dikkatle takip edilmelidir. Risk ortadan kaldırılamadığında ise ben önlem olarak çıkartılabilir.
Benlerde değişim
Benlerde bilhassa süratli bir formda renk, hal değişikliği yahut kızarıklık, kaşıntı, kepeklenme, şişme olması halinde çabucak cildiye uzmanına görünmek gerekir.
Düzensiz görünümlü ve büyük benleri olan şahıslarda melanom riski daha yüksektir. Bu nedenle bu tıp benler takip edilmeli ve gerekli görülürse çıkarılmalıdır. Melanom evvelce mevcut bir benin üzerinde ortaya çıkabileceği üzere, başlangıçtan itibaren bene emsal halde kendini ortaya koyabilir.
Ben incelenmesinde muayenenin yanı sıra, birkaç kat büyütülerek içindeki yapıların görünmesini sağlayan dermatoskop isimli aletten de yararlanılır. Benlerdeki kimi anormallikler çıplak gözle görülmezden evvel bu aletle erken devirde saptanabilir. Çıplak göz ve dermatoskopla yapılan muayenede, melanom kuşkusu uyandıran bir ben varsa kesin teşhis için çıkartılıp patolojik incelemeye gönderilir. Dijital dermatoskopik inceleme ile benler kayıt edilip sonraki denetimde karşılaştırma için kullanılabilir. Bu yol bilhassa takibin güç olduğu çok sayıda beni olan bireylerde tercih edilebilir.
Çıkarılması değil, izlenmesi gereken benler bir dermatoloji uzmanı tarafından takip edilmelidir.
