Mantar mikroplarının bedende üremesiyle oluşan hastalıklara mantar hastalıkları denir ve son derece sık görülür. Sıcak ve nemli havalarda daha kolay üreyen mantarlar bedenin her bölgesinde, en çok da koltuk ve göğüs altları, kasıklar, parmak ortaları üzere kıvrımlı yerlerinde, bazen de saçlı deri ve tırnaklarda hastalık yapabilir.
Belirtiler
Hastalık yer aldığı bölgeye nazaran çok farklı belirtiler gösterebilir. Bunlar şöyle sıralanabilir:
- Saçlı deride kaşıntı, kepeklenme, saçların dökülmesi yahut kırılması
- Sakal bölgesinde sivilceye benzeri belirtiler, sakal dökülmesi
- Ağız içinde beyaz yaralar, lisanda paslı görünüm
- Dudak köşelerinde çatlaklar ve sulantı
- Gövdede kırmızı, beyaz yahut sütlü kahverengi lekeler ve üstünde kepeklenme
- Meme altı ve kasıklarda parlak kırmızı sulantılı, makus kokulu yaralar
- Ayaklarda kızarık lekeler, kabuklanma, şiddetli kaşıntı, makus koku, parmak ortalarında sulantı, beyazlaşma
- Cinsel bölgede kızarıklık, şişme, kaşıntı yahut akıntı
- Tırnaklarda form ve renk değişiklikleri, ufalanma, kırılma, tırnak tabanlarında cerahatli yara
- Vücudun rastgele bir yerinde kaşıntılı, kırmızı keskin kenarlı, üstü pullanan lekeler
Önlemler
Ortak kullanılan giysi, ayakkabı ve terlikler, şezlong, hatta şapka bile mantar mikrobunu bulaştırabilir. Havuz ve hamamda çıplak ayakla yürümek, steril olmayan halde manikür yahut pedikür yapılması da mikrobun cilde ve tırnaklara yerleşmesine sebep olabilir. Ayrıyeten kedi köpek üzere evcil hayvanlardan ve topraktan bulaşan mantar cinsleri vardır.
Tedavi
Tanının koyulması için deri, saç ya da tırnaktan biraz kazıyarak bu kazıntıyı mikroskopta incelemek gerekebilir. Bilhassa tırnak mantarı tanısı koymak için bu formül kesinlikle gereklidir. Zira tırnak mantarı tırnakta oluşan öbür hastalıklarla çok sık karışabilir ve yanlış teşhisle aylar süren gereksiz ilaç kullanımına yol açabilir.
Mantar hastalıkları bulundukları bölgeye nazaran birden fazla kere krem ve solüsyonlarla tedavi edilir. Saçlı deri ve tırnakta mantar hastalığı üzere inatçı durumlarda uzun müddet ağızdan ilaç kullanmak gerekebilir. Fakat son yıllarda yapılan özel lazer uygulamaları, tırnak mantarını ilaç kullanmadan da tedavi edebilir. Böylelikle uzun mühlet ağızdan ilaç kullanılmasıyla oluşabilecek yan tesirler yaşanmadan kesin tahlile ulaşılabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tedavinin yanında dikkat edilmesi gereken kurallar vardır. Hastalık 1-2 hafta içinde düzelir üzere olsa da, tedaviye saç ve ciltte yaklaşık 6 hafta, el tırnaklarında 2 ay, ayak tırnaklarında ise 4 ay devam etmek gerekir. Bu bahis güzelleşmenin tam olması için çok kıymetlidir. İlaç kullanamayan yahut kullanmak istemeyen hastalarda lazer tedavisi 4-6 kür halinde uygulanır. Bir öteki ihtimam isteyen bahis da, bu bölgenin nemli bırakılmamasıdır. Giysiler, çamaşırlar ve çoraplar pamuklu olmalı, terletmemelidir. Havlular, çamaşırlar, ayakkabı ve terlikler uygun formda dezenfekte edilmelidir. Giysiler, ayakkabı ve terlikler diğerleriyle paylaşılmamalıdır.
Mantar cilt bütünlüğünün bozulmasına yol açarak diğer hastalıklara taban hazırlar. Birtakım durumlarda ise mantar hastalığı daha kıymetli bir durumun habercisi olabilir. Örneğin şeker hastalığı, kansızlık üzere beden direncini düşüren öteki bir hastalık altta yatabilir. Gerekirse hasta bu açıdan da kıymetlendirilir.