Kurdeşen, derinin rastgele bir bölgesinde tek tek yahut guruplar halinde soluk pembe renkli deri şişlikleridir. Ürtiker , kurdeşenin tıbbi ismidir. Deri döküleri yerinde iz bırakmadan birkaç saat içinde geriler ve kaybolur. Eskileri kaybolurken yeni döküler gelişebilir. Kurdeşen kaşıntılı bir hastalıktır ama, yanma, iğneler batar stilde ağrılar tabloya eşlik eder.
Ürtiker (kurdeşen) deri içindeki küçük kan damarlarından kanın, plazma isimli hücre içermeyen sıvı kısmının deri içine akması ile oluşur.
Bu durum histamin ismi verilen bir kimyasal unsur tarafından uyarılmaktadır. Histamin, deri damarlarına komşu yerleşimi mast hücresi olarak isimlendirilen hücreler tarafından üretilir. Alerjik hastalıklar, besinlerdeki kimyasal unsurlar, ilaçlar histamin salınımına neden olabilir. Bazen hastalığı etkileyen etkeni bulmak imkansızdır.
Ürtiker çok sık görülen bir tablodur. Nüfusun % 15-20’si hayatlarının rastgele bir periyodunda en az bir kere bu rahatsızlıkla karşılaşmaktadır. Kurdeşen ataklarının büyük çoğunluğu birkaç gün ile birkaç hafta içinde geriler ve kaybolur. Nadiren birtakım hastalarda yıllarca sürebilmektedir.
Kurdeşen gözler etrafında, dudaklar yahut cinsel organ etrafında oluşursa çok şişliğe neden olur. İmaj ürkütücü olmakla birlikte çoklukla 24 saat sonunda gerilemektedir. Bu şişliklerin nefes borusu etrafında oluşması halinde nefes alma sorunu gelişebilmektedir. Bu kurdeşen hastalığının en tehlikeli formudur ve acil tıbbi müdahale gereklidir.
Akut Ürtiker (Kurdeşen)
Altı haftadan evvel son bulan ürtikere akut ürtiker ismi verilir. Saptanan en sık etkenler besinler, ilaçlar, enfeksiyonlar, paraziter hastalıklardır. Böcek ısırıkları ve iç hastalıklarda akut ürtiker için tetikleyici olabilmektedir. Öbür etkenler basınç, soğuk ve gün ışığıdır.
Gıdaların kurdeşen ile bağlantısı
En sık saptanan tetikleyici besinler kuruyemişler, çikolata, balık-deniz eserleri, domates, çilek, böğürtlen ve süttür. Pişmemiş besinler pişmiş olanlara nazaran daha sık kurdeşene sebep olabilmektedir. Hazır besinlere eklenen gözetici yahut boyar unsurlar de kurdeşen etkeni olabilmektedir.
Bazı ilaçlar kurdeşene sebep olabilir mi?
Piyasada reçete ile yahut reçetesiz satılan çabucak tüm ilaçlar ürtikere (kurdeşen) neden olabilir. Antibiyotikler, ağrı kesiciler, psikotrop ilaçlar, idrar söktürücüler en sık etkenler ortasındadır. Vitaminler, besin destek edici casuslar, anti asitler, göz-kulak damlası, kabızlık, vajinal kullanılan fitiller, etkenler ortasındadır. Ürtiker atağı geçiriyorsanız etkenin saptanmasına yardımcı olmak için kullandığınız rastgele bir ilaç vs. varsa hekiminize belirtiniz.
Enfeksiyonlar kurdeşen ilişkisi
Bir çok enfeksiyon kurdeşen ‘e neden olmaktadır.
Kronik Ürtiker
Altı haftadan uzun süren ürtikere kronik ürtiker ismi verilir. Bu tıp ürtikerin etkenini bulmak akut ürtikerden çok daha sıkıntı olmaktadır. Hekiminiz mümkün etkeni saptayabilmek için bir çok soru sormak zorundadır. Ürtikere özgün rastgele bir test olmaması nedeniyle, etkeni saptamak için detaylı tıbbi hikaye alma ve detaylı muayene gereklidir.
