Guatr Hastalığı

Boyun ön kısımda trakeayı ön ve yandan saran tiroid bezinin iltihap ve kanser dışındaki bir sebeple büyümesine guatr denir. Salgıladığı hormon ile metabolizma suratını belirler. Ürettiği hormon azalırsa bedenimizin çalışma suratı düşer, fazla hormon salgılarsa çalışma suratı artar. Guatr hastalığı farklı klinik tabloları içerir. Guatr hastalıklarını üç ana kümeye ayırabiliriz;
1. Hipotiroidi: Tiroid bezinin az hormon salgıladığı durumlar. Bezin salgıladığı hormon yetersiz olduğu için bedenin suratı yavaşlar, hareketler ağırlaşır, duyular hissizleşir. Bu hastalara gereken hormon ilaç halinde verilerek tedavi edilir.
2. Hipertiroidi (tirotoksikoz): Tiroid bezinin fazla hormon salgıladığı durumlar: Bu kümeye zehirli guatr da denir. Bedende fazla tiroid hormonu bulunması sebebiyle bedenin çalışma suratı artmıştır. Ellerde titreme, sonluluk, kalp çarpıntısı üzere şikayetler görülür. Bu kümede üç tip guatr vardır;
3. Hormon dengesizliği olmayan guatr hastaları: Her üç kümede tiroid bezi biçimi nodülsüz büyüme,  tek yahut çoklu nodüler yapı biçiminde olabilir.
Hastalık çeşitlerine nazaran guatr hastasının şikayetleri de değişir. Hormonların fazla üretildiği (zehirli guatr) tiplerde, ellerde titreme-terleme, kalp çarpıntısı, sonluluk, gözlerin yuvalarından taşması, ishal, iştah artması kilo alamama ve adet düzensizlikleri görülür. Hormonların az üretildiği durumlarda ise hareketlerde ve hislerde yavaşlama, ellerde kuruma, saçlarda kuruma-dökülme ve adet düzensizlikleri görülür. Hormonsal dengesizliğin olmadığı hastalarda da farklı klinik şikayetler olabilmektedir. Bu hastalıkların hepsinde tiroid bezi büyüyebilir, nodul oluşabilir. Tiroid bezi iyot elementini kullanarak hormon üretir. Bu elementin eksik olduğu yerlerde guatr çok görülür, iyot eksikliğinin giderilmesiyle guatr hastalığı engellenebilir. Basitçe kandaki hormon ölçülerini denetim etmek ve tiroid bezinin yapısını görmek için ultrason yaptırmak ekseriyetle teşhiste kafidir. Bu iki testten sonra gerekli görülürse sintigrafi ve iğne biyopsisi üzere diğer testler de yapılır. Her guatr hastalığı ameliyat gerektirmez. Ameliyat kimi durumların gelişmesi gereklidir;
1.Boynunda büyümüş guatrın estetik sorun oluşturması.
2. Büyümüş hastalığın yemek borusunu ve soluk borusunu sıkıştırması.
3. Guatrın hormon dengesizliği yapması.
4. Kanser tespit edilmesi yahut kanser kuşkusudur. Bütün guatrlı hastalar düşünüldüğünde %15 oranında kanser gelişme ihtimali vardır.
Hastalığın kimi tiplerinde ilaç tedavisi, bazısında radyoaktif iyot tedavisi (radyasyon ile tiroid bezinin tahrip edilmesi), bazısında da ameliyat gerekir. Guatrın hastalıkları çeşitli olduğu üzere ameliyatları da çeşitlidir. Tiroid bezi iki kesimlidir. Ameliyatta bu modüllerden biri yahut her iki modülü çıkarılabilir yahut her iki kesiminden bir ölçü çıkarılabilir. Ne kadar tiroid bezi çıkarılacağı, yani bu ameliyat seçeneklerinden hangisinin uygulanacağı hastalığın çeşidine nazaran planlanır. Bilhassa çok sayıda nodulu olan guatr hastalığında ameliyat sonrası tiroid dokusu kalmışsa vakitle büyüyüp guatrın tekrar etmesine yol açabilir. Bu sebeple ameliyatı, hastalığa uygun planlamak kıymetlidir. Ameliyat çeşidine nazaran birçok hasta tiroid hormon ekstresi (ilaç) kullanmak zorunda kalabilmektedir. Ameliyat edilen ya da edilmeyen tüm guatr hastaları, hastalıklarına bağlı olmak üzere belli aralıklarla denetim edilmelidirler.