Sorunlu İnternet Kullanımı

İnternet kullanımı okul öncesi dönemdeki çocuğun geliştirmesi gereken, dil, sosyal etkileşim becerilerinin gelişimini sekteye uğratabilir.

Gelişen teknoloji hayatı kolaylaştırırken yeni riskler de taşımaktadır. Günümüzde internet kullanma neredeyse kaçınılmaz bir gerekliliktir. Olumlu yanlar İnternet çocuklara özellikle bilgilenmede ve eğitimde büyük yararlar sağlar. İlgilendikleri konuda bilgi edinirler. Özellikle bilgisayar oyunlarıyla çocukların eğlenmesine yardımcı olabilir. Amacının dışında/yanlış/aşırı kullanıldığında zarar verici olabilir ki olumsuz sonuçlar için en büyük risk grubu, gelişimini henüz tamamlamamış olan çocuklar ve ergenlerdir Kolay ulaşılabilmesi, evrensel olması, yoğun uyaran içermesi, sorumluluk yüklenmeden ve kolayca sosyal iletişim kurma olanağı sunması gibi pek çok niteliğinden dolayı internet ortamı problemli kullanım ve bağımlılık için olası risk taşır.

Okul öncesi çocuklarda internet başında çok zaman geçirme, ebeveynleri ve yaşıtları ile yeterince zaman geçirilmesini engellemektedir. Akşam işten gelen ebeveynlerin TV başında, çocukların ise internet veya yine ekran başında olmaları, bir biri ile iletişimi zayıf olan ya da hiç olmayan bir aile yapısına neden olmaktadır. TV, bilgisayar tek yönlü, çocuğun aktif etkileşimde olamadığı bir toplumsal araçtır. Bu ebeveyn ve çocukların birbirleri ile zaman geçirmemeleri, çocukların aynı zamanda yaşıtları ile zaman geçirmemeleri, çocuğun geliştirmesi gereken, dil, sosyal etkileşim becerilerinin gelişimini de sekteye uğratabilir.

Okul dönemi çocuklar ödevlerini yapmadan ekran başında olmak istiyor. Günlük yaşamları akademik becerileri bundan dolayı aksıyor. Bu durumlarda ailelerin gerçekten ekran bağımlılığı ile ilgili ciddi bir sınırlama getirmesi gerekli. Çocuğun önce yapması gereken şeylerle ilgili bir program yapmaları ve vakit kalırsa da uygun gördükleri şeyleri seyretmelerine izin vermeleri uygun olacaktır. Bu programlar içerisinde genellikle şiddet içerikli şeylerin olmaması önemlidir. Çünkü şiddet içerikli programlar çocuğun biraz daha şiddete yönelmesinde rol oynayacaktır. İnternette şiddet programı seyredildikten sonraki süre içerisinde çocukların daha fazla şiddete yöneldikleri şiddet içerikli davranışlar da bulundukları tespit edilmiştir. Bu nedenle sınırlama getirmesi gereklidir.

İnternet kullanımı çocuğun ve gencin şiddete eğilimini arttırır.İnternetteki şiddet içerikli oyunlar çocuk ve gençlerin dünyaya, adalete ve vicdana yönelik algılarının-değerlerinin değişmesine neden olmaktadır.

Son yıllarda çocuklar ve gençler arasında şiddet eğiliminin arttığını, medyada yer alan haberlerle birlikte görüyoruz. Bu hem değişen dünya ve aile yapısından, medyadaki şiddet içerikli programlardan, hem de yakın zamanda ciddi bir sorun haline gelen internette şiddet içerikli oyunlardan kaynaklanmaktadır. Şiddete maruz kalma, televizyondaki şiddet içerikli sahneler ve bilgisayardaki şiddet içerikli oyunlar, ailenin ve özellikle çocuk ve gençlerin şiddete yönelik algısını değiştirmektedir. Şiddeti televizyon veya internette görmek ve tanık olmak, şiddeti normalleştirmeyi beraberinde getirir. Bu programlardaki şiddet uygulayıcılarının kahramanlaştırılması, ceza almamaları, şiddet uyguladıkları kişilere karşı empati eksiklikleri, şiddet uygulanan kişilerin yaşadıkları acının yansıtılmaması ya da normalleştirilmesi, şiddet uygulanan kişilerin bunları hak ettiği şeklinde algının yaratılması, şiddetin ceza aracı olarak kullanılmasının normalleştirilmesi, adalet sisteminin hiç konu edilmemesi, çocuk ve gençlerin dünyaya, adalete ve vicdana yönelik algılarının-değerlerinin değişmesine neden olmaktadır. İdealize ettikleri kahramanların davranışlarını model alan çocuk ve gençler televizyonda seyrettikleri çizgi film, dizi sinemalardaki kahramanları yada internette oynadıkları oyunları gerçek dünyada sahnelemektedirler.

İnternet kullanımı çocuğun ve gencin şiddete eğilimini arttırır. Aynı zamanda yaygın internet kullanan çocukların sosyal gelişimleri aksayabilir. Daha kaygılı ve daha düşük özgüvenli olmalarına, akademik başarılarının düşük olmasına, okula devam güçlükleri yaşamalarına da neden olabilir. Gençlerin kendi davranışlarını kontrol etmekte zorlanmaları, sorun durumlarda başa çıkma yollarını bilmemeleri, öfke kontrolü ve etkili iletişim sağlayamamaları gibi durumlar da şiddet eğilimlerini artırabilir. İnternet kullanımı aynı zamanda öfke kontrolü ve etkili iletişim becerileri, sorun çözme becerilerini olumsuz etkileyerek de şiddet eğiliminde rol oynar.

Anne babalar bazen çok dikkat etse de bu maruziyeti engellemek mümkün olmayabilir. Aileler, internet ve televizyonda şiddet içeren programlardan çocuklarını korumalıdırlar. Çocuklarının davranışları, çocuğun kendisine ya da başkalarına zarar veriyorsa uzman desteği alabilirler.

Çocuklarda internet kullanımı denetlenmediğinde internet bağımlılığı riski ortaya çıkabilir

Gelişen teknoloji hayatı kolaylaştırırken yeni riskler de taşımaktadır. Günümüzde televizyon seyretme, internet kullanma kaçınılmaz bir gerekliliktir Her etkinlikte olduğu gibi internet içinde öncelikli şart; güvenli ve denetimli bir ortam sağlamaktır.

Çocuk internetin başında kaldıkça bir süre sonra internette kaldığı süre yetmemeye ve daha fazla kalmak istemeye başlayacaktır. Ek olarak internet başında kalamadığı zaman da internetin başında kalmak için hem düşünsel hem de davranışsal uğraşlar içerisinde girebileceklerdir.  Bazı çocuklar ise sosyal yönden daha sıkıntılı oldukları için internette daha fazla zaman geçirebilirler. Daha fazla internette kalan çocuklarda akademik ve sosyal ilişkilerde sorunlar ortaya çıkabilir.  Ailelerin internet kullanımı ile ilgili bilgi sahibi olması ve çocuklarını doğru yönlendirmesi gerekirse sınırlama getirmesi önemlidir. Ailelerin çocuklarının internet kullanımı sorunlu hale geldiğinde ya da bağımlılık düzeyine ulaştığında danışmanlık almaları uygun olacaktır.

Çocukların 3 yaşında kadar televizyonu ve interneti önermiyoruz

Anne ve babaların çocukları ile geçirdiği zamanı önemsiyoruz. Yaptığımız görüşmelerde bazen çocuklar, ‘annem ev işi yapıyor, babam da internetin başında’ diyebiliyor. Ebeveynin internetin başında olması hem çocuklara rol model açısından olumsuz örnek teşkil ediyor, aynı zamanda çocukların ebeveynleri ile geçirmesi gereken zamanı geçirmemelerine neden oluyor. Özellikle erken yaştaki çocukların ebeveynleri ile zaman geçirmeleri, becerilerini geliştirmeleri, yeni beceri kazanımları,  kimlik gelişimleri, ailenin değerlerini benimsemeleri açısından önemlidir. Sürekli internetin başında olan anne ve baba çocuğa için yeterince uygun rol model olamayacaktır. Erken çocukluk dönemi aynı zaman beyin gelişimi için de önemlidir. Bu dönemde ekran maruziyeti konuşma, sosyalleşme, uyku, dikkat gibi becerilen gelişimi de olumsuz etkileyecektir. Bu nedenle ebeveynler çocuklarını üç yaşında kadar televizyon ve internet mariziyetinden uzak tutmalıdırlar. Üç altı yaş arası çocuklara korkutucu programlar ya da uygunsuz programlar seyredilirse etkisinde kalabilir. 12 yaşında sonra çocuklar soyut kavramları anlamaya başlar. Çocuklar kendi ile ilgili kararı vermek isterler. Çok uygunsuz internet kullanımları olmadıktan sonra bu dönemde ebeveynler daha esnek olabilirler. Ebeveynler her zaman çocuğun internet kullanımının farkında olmalı, uygunsuz kanallar, olumsuz arkadaşlık siteleri açısından kontrol etmeli, doğru yönlendirmelidirler.

Çocuklarda internet kullanımında öncelikli şart; güvenli ve denetimli bir ortam sağlamaktır

Ailelere öneriler; Çocuklar/gençler bilgisayar/internet kullanmalıdır Bunu öğrenemeyen çocuklar günümüz dünyasında çağı yakalamak şansını yitirebilir. Her etkinlikte olduğu gibi internet içinde öncelikli şart; güvenli ve denetimli bir ortam sağlamaktır. İnternet kafeler oldukça denetimsiz/riskli ortamlardır Çocuklar/gençler için internet kullanmanın en güvenli ortamlar ev ya da okuldur. Kullanım amacının da denetlenmesi gerekir. İdeal kullanım biçimleri: bilgi edinme, okulla ilgili aktiviteler, haberleşmedir. Çocuk ve gençlerin günlük bilgisayar kullanımın 1-2 saati geçmemesi önerilir. Çocukları ve gençleri internetin olumsuz etkilerinden korumak için en etkili yöntem aile eğitimidir. Ebeveynler çocuklarına bilgisayar ve internet erişimi sağladıklarında görevlerinin bittiğini düşünmemeli, internette meydana gelen tehlikelerden korumak için internet ve bilgisayar kullanımını en azından “ev içi denetleme” yapabilecek seviyede öğrenmeleri gerekmektedir İnternet kullanımında çocuğun fotoğraf, gerçek isim, adres aile üyelerinin bilgilerini vermemesi gerektiği öğretilmeli ve denetlenmelidirler (istismar riski, akran istismarı ). İnternette cinsel istismarla karşılaşabilecekleri ile ilgili çocuklarını bilgilendirmeli kendilerini koruma yollarını anlatmalılar. İnternette karşılaşabilecekleri hoşa gitmeyen görüntü, paylaşım ve konuşmaları kendilerine bildirmeleri öğretilmeli, güven oluşturulmalıdır. Ergenler ve çocuklar için internete giriş ve çıkış saatleri takip çizelgesi yapılmalıdır. Çocuğun tüm uğraşı yalnızca bilgisayar ve internet olmamalıdır. Anne ve baba çocuğuna, küçük yaşlardan itibaren iyi bir boş zaman faaliyeti vermelidir. Çocukların arkadaşlarıyla özellikle doğal yollardan görüşmelere yönlendirilmeli, onlara bu konuda yeni olanaklar sağlanmalıdır. Ebeveynler, bilgisayar oyunlarını; çocuğun evde yaramazlık yapmaması, kendilerini rahatsız etmemesi ve onları oyalaması için gerekli bir araç olarak görmemelidir. İnternetteki oyun zamanlarını belirlemeli ve çocukların bu sürelere uymasını sağlamalıdır.