Diyabet, denetim altına alınamadığında organ kaybına, hatta mevte bile yol açabilecek kadar
tehlikeli bir hastalık. Üstelik tüm dünyada süratle artan bir sıhhat sorunu. O denli ki yapılan
çalışmalara nazaran ülkemizde nüfusun yüzde 13.7'si diyabet hastası. Diyabet öncesi dönem
olarak isimlendirilen glikoz metabolizma bozukluklarının sıklığı ise yüzde 20 civarında
seyrediyor. Bu sayılar gösteriyor ki ülkemizde her 100 bireyden 33'ü, bir öteki deyişle 1/3'ü
diyabet hastası yahut olmak üzere. Yakın periyoda kadar büsbütün erişkinlere has bir hastalık
olarak kabul edilen tip 2 diyabetin çocukluk çağındaki görülme oranı, son 10 yılda özellikle
batı toplumlarında olmak üzere besbelli bir artış göstermektedir.
Genellikle erişkinlerde görülen tip 2 diyabet genetik bir hastalık. Ailede diyabet öyküsü
mevcutsa, genetik olarak diyabete yatkın oluyoruz. Anne yahut babanın rastgele birinde veya
ailesinde diyabet hastalığı varsa, çocukta görülme riski ortalama yüzde 25 iken, her iki tarafta
da olduğu vakit bu risk yüzde 78 üzere epey yüksek bir sayıya ulaşıyor. Lakin bu
mutlaka diyabet hastası olacağınız manasına gelmiyor elbette, etraf faktörleri genin diyabet
oluşturma tesirini tetikleyebildiği üzere tam bilakis önleyebilirde. Tıbbi beslenme tedavisi ve
egzersiz, glikoz metabolizma bozukluğu olan bireylerde diyabet olma riskini yüzde 58 oranında
azaltmaktadır. Lakin maalesef son yıllarda teknolojik gelişmeler ve ağır iş temposu
nedeniyle beşerler hareketsiz bir ömür üslubuna ve bilhassa glisemik endeksi yüksek
karbonhidrat yüklü yanlış bir beslenme formuna yöneldiler. Genetik alt yapıya hareketsiz bir
yaşam şekli ile kusurlu beslenme eklendiğinde şeker metabolizması bozulmaktadır ve
günümüzde artık çocuklarda bile erişkin tip dediğimiz tip 2 diyabet görülebilmektedir.
Hem diyabetten korunmak için hem de diyabetin denetiminde büyük değer arz eden antrenman,
insülinden bağımsız olarak glukozun hücre içerisine girmesini sağlayarak insülin duyarlılığını
arttırır, bedende ki fazla yağların yakılmasını sağlar, kasların güçlenmesini, kemik
yoğunluğunun, oksijen tüketiminin ve gücün artmasını, ve kan akışının düzenlenmesini
sağlar. Gerilim, kaygı ve depresyonu azaltarak kişinin rahatlamasını ve gevşemesini sağlar.
Şeker hastalarında idman yaparken birtakım potansiyel riskler vardır. Bilhassa 40 yaş üstü ve
uzun müddettir diyabetik olan hastalar idmana başlamadan evvel kesinlikle kardiyoloji
kontrolünden geçmelidirler. Şekere bağlı görme sorunu ve nöropati olan hastalar çok
dikkatli olmalıdırlar. Yumuşak ve ayağı sıkmayan spor ayakkabıları tercih edilmeli ve
mümkünse nemi emen özel çoraplar giyilmelidir. Çok sıcak ve soğuk ortamlarda kesinlikle
egzersiz yapmamalıdırlar.
Özellikle insülin yahut insülin salgılatıcı ilaç kullanan hastalar, antrenman öncesinde ve
sonrasında uygun beslenmeli ve kâfi ölçüde su içmeliler, ve idman 1 saatten uzun
sürecek ise kesinlikle ortada bir şeyler yemelidirler. Kan şekeri 100 mg/dl olanlar muhakkak
başlamadan evvel küçük şekerler yahut meyve suyu almalı, kan şekeri 300 mg/dl üstünde
olanlar kan şekerleri regüle olmadan muhakkak antrenmandan kaçınmalıdırlar.
Aerobik tip (yürüme, yüzme, koşma, bisiklete binme vs) antrenman tercih edilmekle beraber
uygun hastalarda yük tipi idmanlarda tercih edilebilir. İdmanın olumlu azamî 48
saat süreceği için en ideali her gün yahut en azından günaşırı asgarî 30 dakika, ideali 1
saat yürüme yahut muadili metabolizma açısından kâfi olabilmektedir. Yürüme sırasında
aralıklı olarak 2-3 dakikalık süratli koşmalar eklenirse daha da faydalı olur.
Egzersiz sırasında, terleme, titreme, çarpıntı, baş ağrısı, baş dönmesi, koordinasyon
bozukluğu, şuur bulanıklığı, konuşma bozukluğu üzere hipoglisemi belirtileri görülecek olursa
hemen idman bırakılarak şeker ve meyve suyu üzere süratli emilen şekerli besinler alınarak
dinlenmeli ve şayet insülin yahut insülin salgılatıcı ilaç kullanılıyor ise 15 dakika sonra
muhakkak bir şeyler yenilmelidir. Hasta toparlanamaz ise kesinlikle hastaneye gidilmelidir.
