Laparoskopi (kapalı ameliyat) nedir?
Laparoskopi göbek deliğinden 1 cm çapında bir teleskop ve kameranın girilmesi ve 0.5 cm çapında yardımcı trokarların (içinden alet geçen borular) girilmesi ile yapılan ameliyat usulüdür.
Genel anestezi ile yapılır. Hasta uyutulduktan sonra karın boşluğuna göbek içerisinden ince bir iğne ile girilir ve karın içerisi karbondioksit gazı ile şişirilir. Muhakkak bir başınca ulaşıldıktan sonra 1 cm çaplı trokar göbek deliğinden karın boşluğuna sokulur. Bu boru içerisinden teleskop (ucunda kamera başı takılıdır) sokulur. Üst karın içi organlar incelenir. (Üst karın organları olan karaciğer, safra kesesi, mide vb.). Daha sonra alt karın içi organlar görüntülenir (rahim, her iki yumurtalık, her iki tüp, idrar torbası, bağırsaklar ve Douglas boşluğu). Sonra hastaya Trendelenburg konumu verilir (Bu durumla baş yeterlice aşağıya alınır.). Sonra yapılacak ameliyatın çeşidine nazaran çapı 0.5 cm olan yardımcı trokarlar (1, 2, 3 yahut 4 adet) karın boşluğuna yanlardan sokulur. Bu borulardan aletler sokularak cerrahi süreç yapılır. Cerrahi bittikten sonra trokarlar çıkarılır ve karın içerisindeki gaz boşaltılır. Çoklukla hasta 3-4 saat ayılma kısmında izlendikten sonra meskenine teklifler ile gönderilir.
Laparoskopi ile yapılan ameliyatlar:
Cerrahın tecrübesi kâfi ise laparoskopi ile her türlü jinekolojik ameliyat yapılabilir. Laparoskopinin (kapalı ameliyat) açık ameliyata nazaran sayısız üstünlüğü mevcuttur. Bu nedenle cerrahın tecrübesi kâfi ise laparoskopi her vakit tercih edilmelidir.
Laparoskopinin en sık kullanıldığı ameliyatlar:
Tanısal laparoskopi (Rahim, tüpler, yumurtalıklar ve etraf dokuların incelenmesi)
Tıkalı tüplerin açılması ameliyatı
Yapışıklıkların açılması
Miyomların çıkarılması ameliyatı
Dış gebeliğin cerrahi tedavisi
Yumurtalık kistlerinin çıkarılması (Çikolata kisti, dermoid kist, kolay kist, müsinöz kist, seröz kist vb.)
Kendi etrafında dönmüş yumurtalıkların tedavisi
Endometriozis odaklarının yakılması ve çıkarılması
Rahmin alınması ameliyatı
Yumurtalıkların alınması ameliyatı
Rahim ve yumurtalıkların birlikte alınması
Daima kasık ağrısı için yapılan cerrahiler (Presakral nörektomi, LUNA (“Laparoskopik uterin nerve ablation”))
Radyoterapi görecek olan kanser hastalarında yumurtalıkların üste yerleştirilme ameliyatı
Rahim sarkmalarında pelvik tabanın üst asılması ve güçlendirilmesi
Enterosel (bağırsak sarkması) ameliyatı
İdrar kaçırma için yapılan ameliyatlar (Burch vb.)
Polikistik yumurtalık hastalığında yumurtalıkların üzerine 15-20 adet delik açma ameliyat
Daha evvelden bağlanmış tüplerin tekrar açılması ameliyatı
ENDOSKOPİ NEDİR?
Kendine ilişkin özel bir ışık kaynağı bulunan, ucundaki kamera aracılığı ile manzara almayı sağlayan, bükülebilen tüp biçimindeki bir aletle sindirim sisteminin organlarının incelenmesi sürecine endoskopi denmektedir.
Ne Vakit Gereklidir?
Yutma ve çiğneme ile ilgili sorunlarınız,
Devam eden mide ekşime ve yanmaları,
Uykuda gelen öksürük, horlama nöbetleri ve ses kısıklıkları,
Yemeklerden sonra yahut aç karnına mide sancılarınız ve ağrılarınız
Karın ağrısı,
Üst Sindirim sisteminden kanamalar,
Kusmalar,
Ezkaza yabancı cisim yutulması,
Barsak sisteminizde değişiklikler,
Tuvalette dışkılıma ile kanamalar,
Daha evvel teşhis konmuş bir sindirim sistemi hastalığının denetimlerine ihtiyaç,
Barsak tembellikleri, kabızlık ya da uzun müddettir düzelmeyen ishaller,
Çekilmiş olan mide ve barsak sinemalarında olağandışı bulgular varsa;
Endoskopi gerekmektedir
Endoskopi nasıl yapılır?
8-10 milimetre kalınlığında son derece yumuşak bir boru gastroskopide yemek borusundan mideye ve onikiparmak barsağına görülerek yönlendirilip ulaşılıyor. Kolonoskopide ise tüm kalın barsak inceleniyor. Aşağı üst uzunluğu 110-120 santim ortasında olan aygıtın ucunda kamera var ve geçtiği bölgeleri bir televizyon ekranına yansıtıyor.Doktor da bu imajlara bakarak hastanın incelenen bölgenin iç yüzeyini görüyor ve teşhisi koyabiliyor.
Endoskopinin riskleri nelerdir?
Endoskopide görülen riskler çok enderdir. Gastroskopi ve kolonoskopi sürecinin, hem yapılan sürece hem de uygulanan anesteziye bağlı olarak makul riskleri vardır. Sürece bağlı riskler %0,2 yi geçmeyen barsak delinmesi, kanama üzere riskleri içermektedir. Hastaya uygulanan anesteziklere bağlı riskler ise hastanın sahip olduğu yandaş hastalıklara nazaran değişmektedir. Bu yüzden her hastaya tıpkı oranda anestezik ilaç uygulanamamaktadır. Hastanın sahip olduğu yandaş hastalığa nazaran bazen endoskopi süreci bile riskli bulunarak uygulanmamaktadır.
Tüm bu söylediklerimizin ışığında endoskopik aygıtlar günümüz tıbbının sahip olduğu en değerli kozlardan biridir. Günümüzde beslenme alışkanlıklarımızdaki değişiklik ve tükettiğimiz hormonlu besinler nedeniyle yemek borusu, mide ve kalın barsak kanserlerin sayısının önemli oranda artığı görülmektedir. Evvelden son evrede yakalan bu kanserler, endoskopinin yaygınlaşması ile erken evrede yakalanır olmuştur. Örneğin Japonyada mide kanseri en çok görülen kanser olması nedeni ile Japonya tüm vatandaşlarını fiyatsız olarak endoskopi taramasından geçirmektedir. Böylelikle Japonya, mide kanserinin en sık görüldüğü fakat mide kanserinden vefat oranlarını en fazla düşüren ülkedir. Endoskopide bugün yardımcı ekipmanlarında gelişmesi ile erken evrede saptanan kanser, ameliyata gerek kalmaksızın endoskopik olarak tedavi edilmektedir.