Karaciğer kist hidatiği nedir?
Bir tıp parazitin oluşturduğu bir hastalıktır. Halk ortasında “köpek kisti” diye de bilinir. Olgun parazit; kurt, çakal, köpek üzere hayvanların bağırsaklarında yaşar. Parazitin yumurtası kurt, çakal, köpek üzere hayvanların dışkısı ile dışarıya atılır. Parazitin evriminde orta konak olarak rol oynayan küçükbaş ve büyükbaş hayvanlar bu parazit yumurtası bulaşık besinleri (ot,su..) yiyince yumurta onların bağırsaklarına geçer ve bağırsakta kurtçuk açığa çıkarak, kan sirkülasyonuna karışır ve bedenin değişik yerlerinde, en sık da karaciğerde yerleşerek giderek büyüyen kistler meydana getirir. Buna hidatik hastalık diyoruz.
Parazit kendine nasıl bir üreme alanı bulur?
Bu kistlerin içinde binlerce parazit oluşturacak kurtçuklar mevcuttur. Daha sonra hastalıklı (bu kistlerden içeren) organların kurt, çakal ve köpek üzere hayvanlar tarafından yenmesi ile parazit tekrar bunların bağırsağına ulaşır ve burada gelişerek erişkin parazit haline gelir. Öbür bir deyişle parazitin üremesi için böylesine bir döngüye gereksinimi vardır.
İnsanda nasıl ortaya çıkar?
İnsan da bu tabloda vakit zaman bir orta konak görevi görebilmektedir. Şayet, parazitin yumurtasının bulaştığı hususlar (gıda,su…) ağız yolu ile alınırsa, yumurtalar bağırsakta açılır ve içinden çıkan parazit tıpkı formda sıklıkla karaciğerde yerleşmek üzere beşerde da kistler oluşturur.
Karaciğer kist hidatiği, beşerden beşere bulaşabilir mi?
Karaciğer kist hidatiği beşerden beşere bulaşmaz. İnsan dışkısında bulunmaz. Lakin bir halde parazit yumurtası bulaşmış kirli besinler herkes tarafından alınabilir ve münasebetiyle hastalık ailenin değişik fertlerinde de ortaya çıkabilir.
Hastalık nasıl bir gelişim gösterir?
Hastalık, %75-80 karaciğerde yerleşir. Daha az sıklıkla akciğer, karın içi öbür organlar ve beyinde bile görülebilir. Olay nerede olursa olsun , parazitin yerleştiği yerde giderek büyüyen içi basınçlı bir sıvı ile dolu kist oluşur.
Hastalık karaciğerde hasar oluşturur mu?
Hasar oluşturmaz. Ekseriyetle karaciğer dokusunu iterek kendine yer açtığından karaciğer hücreleri işlevlerine devam ederler.
Karaciğer kist hidatiği ne üzere şikayetlere neden olur? Kendini nasıl muhakkak eder?
Karaciğer kist hidatiği hastalığının özgün bir şikayeti yoktur. Kist karaciğerde bir ya da birden fazla olabilir. Küçük kistler ekseriyetle şikayet nedeni olmaz. Hastalık çoklukla diğer nedenlerle yapılan görüntülemelerde ortaya çıkar. Daha büyük kistler ise sağ tarafta ağrı dolgunluk hissi üzere şikayetler ile ortaya çıkarır.
Kist kendi haline bırakılırsa ne olur?
Genellikle giderek büyür ve istenmeyen olaylara neden olur. Bunlar kistin içinde bakterilerin üremesi, sarılık ile delinme ve yırtılmadır. Bunların ortaya çıkması, hastalıkla çabayı güçleştiren riskleri artırır.
Karaciğerdeki kist kendi kendine patlar mı?
Kistin kendi kendine patlaması ve delinmesi nadiren görülebilir. Daha fazla büyük kistlere gelen ani ve şiddetli darbeler (kaza, yumruk…) bu türlü bir yırtılmaya neden olabilir.
Kistin yırtılması tehlikeli mi?
Böyle bir durumda iki tablo çok değerlidir. Birincisi, kist içeriği antijenik özellik taşır, yani şiddetli, hayatı tehdit edebilecek alerjik tepkiler uyandırabilir. İkincisi ise, kist içeriği bütün karın boşluğu içerisine yayılarak yaygın hastalık halini alabilir. O vakit hastalıkla uğraş güçleşir.
Hastalık ilaçla tedavi edilebilir mi?
İlaçla tedavi yoktur lakin parazite tesirli olduğu bilinen ve başka tedavi formüllerine yardımcı bir ilaç mevcuttur.
Hastalığın tedavisi nedir?
Hastalığın standart tedavisi cerrahidir. Cerrahi metot ise, kistin büyüklüğü, karaciğerdeki yeri, sayısı, komplikasyon olup olmaması üzere değişkenlere nazaran belirlenir. Uygun hadiselerde iğne ile aspirasyon yahut laparoskopi cerrahi ile tedavi sağlanır.
