Aile Terapisi Nedir?

Aile terapisi, sorunlarının üstesinden gelmesinde yardım etmek için ailenin güçlerini ve sağlamlığını arttırmayı amaçlayan, bireye ve bireyin sosyal destek ağlarına yönelik bir terapi yaklaşımıdır. Ailenin işleyiş biçimini, aile üyelerinin birbirleriyle ilişkisini ve iletişimini ele alır. Bu terapi biçimi sistemik kurama dayanır, yani parçaları tek başına düşünmeden aralarındaki etkileşimi ele alır ve bütünü görmeyi amaçlar. Sorunun nedeni tek tek aile bireylerine atfedilmez. Yaşanan sorunu başlatan nedenin sorgulanmasının bir yararı yoktur. Nedeni ne olursa olsun ortaya çıkan bir davranış, diğerinin davranışları ile sürdürülür, yani karşılıklı olarak birbirini etkileme vardır. Bireysel terapide müdahale bireyin duygu ve düşüncelerine yapılırken, aile terapisinde müdahale ilişkilere yapılır. Söz konusu promlemin oluşumunda, devam etmesinde ya da çözümünde her bir aile üyesinin rolü anlaşılmaya çalışılır. Aile sistemlerinde değişiklik yaparak sorunlara çözüm üretmeye çalışır.

Aile Terapisinde Amaç Nedir?

Aile terapisindeki amaç; aile bireylerini, birbirleriyle olan etkileşimlerini, rollerini, sınırlarını, geniş aileyle olan ilişkilerini, inceleyerek ailenin bütünlüğünü sağlamak, dengeye ulaşmasına yardım etmek, çatışmaları olumlu bir şekilde çözümlemek ve stres yaratan durumlarla baş etme becerilerini öğretmektir. Aileye olumlu iletişim becerileri kazandırmak, empatik duyarlılık kazandırmak, sorun çözme becerileri kazandırmak aile terapisinin en önemli amaçlarındandır.

• Aile bireyleri arasındaki uyuma götüren sözel iletişimi arttırmak; Kötü fonksiyon gören ailelerin üyeleri zıt kutuplarda toplanıp birbirlerinin iletişim çabalarını işitmeme, dikkate almama eğilimindedirler. Konuşmama yolunu seçebilirler ya da sürekli bir ağız dalaşı içindedirler. Aile terapisinde amaçlardan bir tanesi de aile üyelerine, birbirlerini dinleme ve anlama konusunda yardımcı olarak, diğerlerinin onlarla nasıl iletişime girmeye çalıştıklarını ve bu arada olan belirsizlik ve karmaşayı çözmeye çalışmaktır.

• Duygusal iletişimi arttırmak ya da kolaylaştırmak; Sorunlu ailelerde terapist diğerlerinden aynı ve çatışma içindeki bir bireyi görebilir. Genelde ailenin bir ya da birden fazla bireyi emosyonel olarak diğerlerinden izoledir. Bu bireylerin diğerlerinden duygusal mesajlar almada ve onlara bu tür mesajlar vermede zorlukları vardır. Terapistin amaçlanandan bir tanesi de bu emosyonel izolasyonu sona erdirmektir. Bunun için terapist aile bireylerine duygularını ifade etmede ve diğerlerinin hislerini anlamada yardımcı olur. 

• Ailede güç dengesini yeniden sağlama; Ailelerde sık karşılaşılan problemlerden biri de otorite dengesizliğidir. Çocuk kimsenin kendisini dinlemeden emirler verildiğini, evin hanımı kocasının kendine danışmadan aileyi etkileyen kararlar aldığını ya da ailede problemli ya da hasta bir bireyin bütün aileyi kontrol ettiğinden şikayet edebilirler. Aile terapisinin üstünde durduğu ana konulardan birisi de ailedeki bu problemi ortaya koyup ailedeki bireylerin bu sorunu açıkça konuşmaların’ sağlamaktır. 

• Ailede roller probleminin belirlenmesi; Ailede değişen sosyal şartlarla (örneğin kocanın işini kaybedip hanımının işe başlayarak evin geçimini sağlar hale gelmesi) evde roller de değişebilir. Disfonksiyonel ailelerde yeni rollere uyumda olan problemlere terapist yardım eder. 

• Akut sorunların çözümü; Boşanma, ölüm, intihar teşebbüsleri, işten atılma gibi ailenin karşılaştığı akut sorunlar karşısında aile terapistlerinebaşvurulabilir. Bu durumlarda terapist daha çok dannışmanlık ve aileye destek görevini üstlenir. 

• Seçilmiş bireye yönelen suçlamaları önlemek; Ailelerin çoğunluğu (aile terapisinde olan) ailenin bir bireyini hasta birey olarak nitelendirir ve damgalar. Bu birey aile tarafından sorunların ve evdeki bütün sıkıntıların temeli olarak görülür. Böylece aile hem problemi daha basit indirgemiş hem de diğer bi- reylerin sorunda olan paylarından kaçmış olur. Ailede kimse bu damgalanan bireyin okulda gösterdiği başarısızlıktan, davranım bozukluklarından, sosyal normlara uymada gösterdiği yetersizlikten şaşkına dönmez çünkü ona yakıştınlan ve ondan beklenen davranışın projeksiyonu dışarıda bu şekilde görülür. Terapistin amaçlarından biri de bu durumu ortadan kaldırmaktır.