AKALAZYA NEDİR?
Akalazya , yemek borusu alt ucundaki kasların ve mide ile yemek borusu ortasındaki sfinkter sisteminin (besinlerin geçişini sağlayan sistem) gevşeyememesi ve yemek borusu alt ucunda darlık ile seyreden kesin nedeni bilinmeyen bir hastalıktır. En çok 30-60 yaş ortasında görülen bu hastalık yavaş yavaş gündeme gelen yutma zahmeti ile kendini gösterir.
AKALAZYANIN NEDENİ NEDİR? HANGİ HASTALIKLAR İLE KARIŞIR ?
Yemek borusu alt kapakçığı gevşeyememesi sonucu oluşur. Bu kapakçıkta düz kasların uyarılması bozulmuştur, gevşemeyi sağlayan uyarıcı hudut hücreleri etkilenmiştir. Ailesel yahut kimi nörolojik hastalıklar(Parkinson) ile birlikte de görülebilir. Skleroderma üzere yemek borusu tutulumu olan kimi hastalıklar ve Chagas hastalığı da yemek borusunda gevşeme bozukluğu yaparak akalazya gibisi bir tablo oluşturabilir. Yemek borusu kanseri, mide üst uç kanseri , lenfoma üzere tümörler de yemek borusu alt ucunu daraltarak akalazya gibisi klinik tablolar oluşturabilir.
AKALAZYA BELİRTİLERİ NEDİR?
- Yutma zahmeti: en sık ve en besbelli şikayettir, bilhassa evvel katı besinlerin sonraki evrelerde sıvı yiyeceklerin yutulması güçleşir.(paradoksal disfaji)
- Kilo kaybı, hastalığın ileriki evrelerinde 5-10 kiloya kadar kilo kaybı olabilir
- Geğirme güçlüğü
- Sindirilmemiş besinlerin ağza geri gelmesi
- Göğüs ağrısı
- Tükrük salgısının çok artması
- Yemek borusu ülseri ve komplikasyonları hastalığın ileri evrelerinde görülür
AKALAZYA TANISI NASIL KONUR?
- Direkt akciğer grafisi
- Baryumlu yemek borusu grafisi: birinci başvurulan ve en çok kullanılan prosedürdür. Yemek borusu alt tarafı daralarak kuş gagası görünümünü alır, üst tarafında genişleme olur, tipik bir radyolojik imajdır.
- Bilgisayarlı Tomorafi(BT): yemek borusunda genişleme ve etraf organlara bası tesiri gözlenir.
- Endoskopi , gerekirse biopsi ve endo-ultrasonografi(Endo US) eklenebilir
- Yemek borusunun manometre ile incelenmesi: Tanının doğrulanması için manometrik inceleme de ehemmiyet taşımaktadır.
AKALAZYA TEDAVİSİ NELERDİR?
- İlaç tedavisi, Nitratlar yahut kalsiyum kanal blokerleri üzere düz kas gevşeticiler kullanılır.
- Botilinum toksini, Clostridium botilinum bakterisinden elde edilen hususun (botulinum toksini) yemek borusu alt kapakçığına, endoskopi sırasında enjeksiyonu formunda uygulanır. Kasılmayı sağlayan hudut hücrelerinde uzun müddette geri dönebilen hudut iletimini engelleyerek tesir gösterir.
- Yemek borusunu endoskopik aletlerle genişletme , (dilatasyon)
- Cerrahi, (Miyotomiişlemi) Yemek borusunun rahat boşalmasını sağlamak gayesiyle yemek borusunun alt kısmındaki kas kısmen kesilir. Bu sürecin uygulandığı değişik ameliyat metotları tanımlanmıştır; deneyimli cerrah, bunların ortasından hastaya en uygun olan teşebbüsü uygulayacaktır. Ameliyat göğüs boşluğundan yahut karından yaklaşım ile yapılabilir. Lakin günümüzde minimal invaziv prosedür olan laparoskopik (kapalı) cerrahi ile çok düzgün sonuçlar alınmaktadır. Cerrahi yol başka prosedürlere oranla yutma zahmetinin uygunlaşması ve tekrarlamaması açısından değerli avantaj sağlar ayrıyeten yemek borusunun delinme oranı cerrahi metotla daha düşüktür.
Bugün “laparoskopik cerrahi” nin gündeme gelmesi, cerrahi tedavi seçeneğini daha kolay uygulanan , daha âlâ sonuç veren ve daha az nükseden , bu sebeple de daha çok tercih edilen hale getirmiş bulunmaktadır.
