Ergenlik sivilceleri birinci gençlik çağının olağan belirtilerinden biri üzere algılansa da, yalnızca yağ bezleri çok üretim yapan gençlerde görülür. Ergenlik sivilceleri tedavi edilmezse gencin bu hassas periyodunda psikolojisini, etrafı ve arkadaşlarıyla münasebetlerini olumsuz tesirler.
Oluşumu
Akne vulgaris, yani ergenlik sivilcesi aslında bir yağ bezi hastalığıdır. Birinci görülme yaşı 12-15 ortası olarak belirlenir. Bu devirde çok yağ üretmeye başlayan cilt gereğince temizlenmezse yağ bezlerinin ucu tıkanır, içinde mikroplar üremeye başlar. Sonuçta siyah noktalar, pürüzler yahut cerahatlı, ağrılı kist biçiminde sivilceler meydana gelebilir.
Sebum diye isimlendirilen cilt yağı üretimi hormon kontrolü altında fonksiyon görür. Hormonların en üst seviyede çalıştığı gençlik yılları boyunca ağır yağ üretiminin sürmesi sivilce gelişimini devam ettirebilir. Yağ bezlerinin fazla çalışması yıllar içinde yavaşlar. Ergenlik sivilceleri de vakit içinde azalır ya da büsbütün kaybolur. Lakin bu düzelme yıllar sürebilir.
Hormonların etkisi
Genç kızlarda sivilcelere adet düzensizliği, çok tüylenme ve kilo alımı eşlik ediyorsa yumurtalıkta çok sayıda kistin görüldüğü ‘polikistik over sendromu’ denen durum kelam konusu olabilir.
Ergenlik periyodunda sivilcesi olmadığı halde yirmili yaşlarında başlayan bayanlarda da hormon testleri yapılması önerilir. Bu durumlarda sivilce, çok hormon salgılayan kist ve tümörlerle bağlı olabilir.
Tetikleyiciler
Adet öncesindeki bir haftalık devirde ve gerilim ya da gerginlik varlığında sivilcelerde artma olur.
Her ne kadar araştırmalar sivilce ve diyet ortasında ilişki kuramamışsa da, çok yağlı ve şekerli, kalori bakımından güçlü bir diyetin sivilceleri yavaşça artırdığı gözlemlenir. Kabuklu yemişler, çikolata ve gazlı içeceklerin de çok ölçüde alınmaması önerilir.
Tedavi
Tedavi iki taraftan çok gereklidir. Sivilceli bireyler toplumsal hayata katılmakta zorlanabilir. Aknesi olan gençlerin arkadaşlık, okul ve iş ortamlarında kendilerini memnun hissetmeleri zorlaşır. Ayrıyeten tedavi edilmeyen sivilceler iz de bırakabilir. Çoğalan izler yüze girintili çıkıntılı, pürüzlü, yer yer esmer ve kırmızı bir görünüm verebilir.
Lazer, peeling, mezoroller üzere formüllerle izler tedavi edilebilse de, vaktinde sivilceyi tedavi etmek daha kolaydır.
Sivilce tedavisinde esas iki yaklaşım bulunur. Öncelikle kalıcı ve esaslı bir tahlil olan izotretionin içeren ilaçlar kullanılarak yağ salgısını azaltmak ya da oluşan fazla yağı daima olarak temizlemek üzere jeller, kremler, özel hazırlanmış solüsyonlar, antibiyotikler kullanmak gerekir.
Bu uygulamanın yanı sıra, tertipli olarak yapılan cilt bakımı yararlı olur. Peeling, ultraviyole, lazer tedavisi üzere seçenekler de bulunur.
En değerli mevzulardan biri, siyah nokta ve iltihaplı sivilcelerin sıkılmamasıdır. Elimizde, tırnaklarımızda bulunan mikroplar zati hassas olan bu bölgede yaygın enfeksiyona sebep olabilir. Ayrıyeten sivilceleri sıkmak iz kalmasına yol açabilir. Öbür kıymetli nokta ise tedavinin nizamlı olmasıdır.
