Anal fissür, anüs (makat) bölgesinde şiddetli ağrı, kanama ve kaşıntıya yol açan , bu bölgede bir ülser ile birlikte seyreden hastalığa verilen isimdir. Halkın bu hastalığa koyduğu isim ise, “makat yırtığı – makat çatlağı” olmuştur.
ANAL FİSSÜR NASIL OLUŞUR?
Fissür çoklukla bir kabızlık devrini takiben oluşur fakat bazen bir ishal atağını takiben de gelişebilir. Sert, kuru bir dışkının anal kanaldan geçmesi sırasında bu bölgede yırtık oluşur. Kabızlıktan sakınılması, uygun tıbbi tedbirler ve bakım ile tabiatıyla süratle düzgünleşir. Bazen derinleşip alttaki internal sfinkter kasına (anal kanal etrafında dışkılamayı denetim eden kas ) kadar derinleşebilir, bu safhada hastalık kronik (süreğen) hale gelmiştir. Sfinkter kasının daima dışkı ile teması kasın devamlı biçimde kasılı kalmasına neden olur (anal sfinkter hipertonisi), bu ise güzelleşmeyi geciktirir.
ANAL FİSSÜR BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Anal ağrı, genellikle dışkılama sırasında yanma halinde oluşan, çok şiddetli bir ağrıdır.Ağrı dışkılama sonrası dakikalar yahut saatlerce sürebilir. Ağrı, sfinkter kasının spazmına (hipertoniye) bağlı olarak gelişmektedir.
- Anal Kanama, parlak , kırmızı birkaç damla kan, tuvalet kağıdına yahut dışkıya bulaşmış halde görülebilir , damla damla kanama da olabilir.
- Kaşıntı
ANAL FİSSÜR NEDENLERİ NELERDİR?
- Kronik kabızlık
- Sert ve kuru dışkılama
- İshal
- İltihabi barsak hastalıkları (örn: Crohn hastalığı…)
- Anal yaralanma (örn: Doğum..)
- Anal kanal ve kalın bağırsak kanserinin seyrinde
ANAL FİSSÜR NELERE SEBEP OLABİLİR?
- Kronik anal fissür, tekrarlayan ve güzelleşmeyen fissürler etrafında skar (sert düzgünleşme dokusu) oluşması
- Anal fistül, anal kanal ile etraf organlar (örn: bağırsaklar..) ortasında oluşan olağandışı bağlantılardır
- Anal darlık, Anal sfinkter kasının spazmına bağlı oluşur
ANAL FİSSÜR TANISI NASIL KONULUR?
- Bir kolo-rektal yahut genel cerrahın fizik muayenesi , teşhis koymak için yeterlidir
- Gerektiğinde endoskopi ile bağırsağın ve anal kanalın görüntülenmesi, ayırıcı teşhis gerekiyorsa yapılabilir, rutin olgularda gerekli değildir
ANAL FİSSÜRDEN KORUNMA YOLLARI NELERDİR?
- Yüksek lifli diyet tüketimi ile kabızlığın önlenmesi
- Bol sıvı tüketimi
- Tuvalet sonrası bakım (örn: yumuşak tuvalet kağıdı kullanımı…)
- Bölge paklığına çok dikkat edilmesi
ANAL FİSSÜR TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Anal fissür olgularının erken devirlerinde (yaklaşık birinci üç ay içersinde) ilaç ve öteki tedavi tedbirleri ile güzelleşme mümkünlüğü çok yüksektir. Vakitle hastalık kronik (süregen) hale geldikçe, tıbbi tedavinin aktifliği azalmakta, cerrahi tedavi gerekliliği artış göstermektedir.
- Tıbbi tedavi ‘ nin ögeleri şunlardan oluşmaktadır
- Ağrı kesici ilaçlar
- Lokal anestezik kremler
- Kas gevşetici kremler
- Kabızlık önleyici ilaçlar
- Oturma banyosu (Antiseptik solüsyonlu ılık su dolu kaba 20 dk. mühlet ile oturma halinde …)
- Son dekadlarda kullanımı gitgide artan lokal kullanılan “vazodilatatör” kremler
- Cerrahi , tıbbi tedavinin başarısız kaldığı hastalarda ve vakitle kronik fissür özelliği kazanmış fissürlerde cerrahi teşebbüs uygulanması gereklidir. Bu süreç çok başarılı sonuç verir. Genelde, fissür alanı ile ilgili süreç yapılmaz, yalnızca fissürün altında ve kronik olgularda gelişen “skin tag” ismini verdiğimiz (deri çıkıntısı) çıkarılır ve anal kanalı denetim eden iç sfinkter adalesinin küçük bir kısmının kesilmesi (İnternal sfinkterotomi), kısaca (LİS) bu ameliyatın ana süreçleridir. Bu teşebbüs ile kasılma önlenir ve ağrı ortadan kaldırılır ve fissürün uygunlaşması için uygun ortam sağlanmış olur.
Özetle;akut fissür olgularında “ilaç tedavisi ve öteki cerrahi dışı yöntemler”,kronik fissür gelişmiş olgularda ise “cerrahi girişim” seçilmiş tedavi halleridir.Şüphesiz ki, tecrübeli ellerde…..
