Safra kesesi taşlarının uzun vakit sessiz kalabileceği üzere hiç beklemediğimiz bir anda da şiddetli sancılarla ortaya çıkabileceğini kaydederek taşlarm safra kanallarında tıkanmalara ve iltihaplanmalara yol açabileceğinin altım çiziyor
Bedenimizin sindirim sisteminde kıymetli bir katkısı olan safra kesesinde oluşan taşlar, önemli sıhhat sorunlarına neden olabiliyor. Karaciğerin salgıladığı ve yiyeceklerin sindirilmesine yardımcı olan safralım depolandığı ve konsantre edildiği safra kesesi, karaciğerin alt yüzünde kese formunda bulunuyor. Safra kesesi safrayı konsantre ederken, birtakım durumlarda safra içinde çökeltiler (kolesterol kristalleri, pigment birikintileri) oluşmaya başlıyor ve giderek büyüyerek safra kesesi taşlarma neden olabiliyor.
Kilo ve Kolesterol Riski Artırıyor
Safra kesesi taşlarının oluşmasına yol açan birçok faktör bulunuyor.Bu faktörlerden en önemlilerini“Safra yoğunluğunun artması, birtakım kan hastalıkları, safra yolu tıkanıklıkları, kanda kimi unsurların fazlalaşması” olarak sıralayan Dr. Tolga Hüner, yaş ilerledikçe, kilo arttıkça ve kolesterol düzeyi yükseldikçe taş oluşma riskinin arttığını belirtiyor. Dr. Tolga Hüner, bilhassa bayanlarda (fazla kilolu, beyaz ciltli, sarışın ve çok doğum yapan) riskin yükseldiğine dikkat çekerek,aile öyküsünün de kıymetli bir faktör olduğunu ekliyor. Sanılanın tersine yiyecek ve içeceklerin safra taşı oluşumuna direkt bir tesirinin bulunmadığını söyleyen Dr. Tolga Hüner, “Ama şayet safra kesenizde taş varsa birtakım yiyecekler (özellikle yumurta, yağlı yiyecekler, kabuklu bakliyat kümesi besinler, alkol) safra taşmm ağrı yapması ihtimalini yükseltiyor” diyor.
Yağlı Yemekler Atak Başlatıyor
Safra kesesi taşı olanlarda besinlerin sindirimi etkilendiğinden, bilhassa yağlı besin atımında kimi yalanmalar oluşuyor. Bu yalanmalar;
- Karında şişkinlik,
- Karın ağrısı,
- Geğirti, gaz,
- Hazımsızlık
şeklinde ortaya çıkıyor.
Dr. Tolga Hüner’in söylediğine nazaran; safra taşları sıklıkla ‘safra kesesi atağı’ denilen ve ani oluşan semptomlara yol açabiliyor. Bu ataklar ekseriyetle tüketilen yağlı yemeklerin akabinde gerçekleşiyor ve gece uyku esnasmda yakalayabiliyor. Dr. Tolga Hüner, tipik bir atakta meydana gelen şeyleri ise şöyle açıklıyor: “Karnın üst kısmında ansızın ortaya çıkan devamlı ve şiddetli ağrı,bazen yarım saat bazen saatler uzunluğu sürebiliyor. Sırta, orta kısma yahut sağ kürek kemiği altına yayılan ağrıya bulantı yahut kusma eşlik ediyor. Bilhassa terleme, titreme, ateş, sarılık üzere yakınmaları olan bireylerin derhal bir doktora başvurmaları gerekiyor.”
Sessiz Olanları da Var
Safra kesesinde taş olan birtakım şahıslarda ise hiçbir semptoma rastlanmıyor. Bu bireylere ‘asemptomatik’ ve bunlardaki safra taşlarma da ‘sessiz safra kesesi taşları’ adı veriliyor. Bu taşlar hiçbir besbelli yakınma olmadan uzun yıllar sessiz kalabileceği üzere, hiç beklenmeyen anlarda önemli sıhhat sorunlarına yol açabiliyor. Safra taşı tanısı, günümüzde en kolay ultrasonografi ile konuyor.
Safra taşları, safrayı ince bağırsaklara taşıyan kanallardan rastgele birini tıkayarak olağan safra akışını durdurabiliyor. Bu kanallarda birikip akamayan safranın safra kesesi,kanallar yahut nadiren karaciğer içinde iltihaba yol açabildiğim tabir eden Dr. Tolga Hüner, kelamlarını şöyle sürdürüyor: “Eğer kanallardan rastgele biri uzun mühlet tıkalı kalacak olursa, safra kesesi,karaciğer ve pankreası etkileyecek epey ağır ve bazen ölümcül hasarlar oluşabiliyor. Bu nedenle şikayetler başladığı anda doktora başvurmak için vakit kaybetmemek gerekiyor.”
Safra Kesesi Alınıyor
Safra taşlarının cerrahi tedavisinde safra kesesinin ameliyatla çıkarılması yani ‘kolesistektomi’ uygulanıyor. Açık ve kapalı olmak üzere iki çeşit ameliyatla gerçekleştirilebilen süreçte,safra kesesi alındığı için, hem taşlar hem de tekrar taş oluşma ihtimali ortadan kaldırılmış oluyor. Açık kolesistektomide genel anestezi altında, karın duvarına yapılan cerrahi bir keşi ile karm boşluğuna girilerek safra kesesi çıkarılıyor. Kapalı kolesistektomi, ya da tıbbi ismi ile ‘laparoskopik kolesistektomi’ sürecinde ise karm duvarında geniş bir keşi yapmaya gerek olmadığını belirten Dr. Tolga Hüner, “Tüm ameliyat laparoskopik teknikle yani 3 yahut 5 minik delikten karm içine sokulan aletler ve bir kamera yardımı ile izlenerek gerçekleştiriliyor. Bu süreç de genel anestezi ile yapılmakla birlikte, karm duvarında büyükçe bir keşi olmadığından kişinin uygunlaşması ve taburcu olması çok daha süratli oluyor” diyor. Safra kesesi alman şahıslar hayatına olağan bir halde devam edebiliyor.
