Bilim insanları, genetik olarak kuş gribine karşı dirençli tavuklar tasarlıyor. Araştırmacılar, bunun için bir gen düzenleme aracı olan CRISPR-Cas9’u kullanıyor
Kuş gribi, H5N1 olarak adlandırılan bir tür influenza virüsü nedeniyle ortaya çıkan bir tür grip türüne deniyor. Bu virüs, özellikle kuşlar arasında yaygındır, ancak insanlara da bulaşabilir.
İnsanlarda kuş gribine maruz kaldığınızda, semptomlar grip benzeri olabilir ve ateş, öksürük, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kas ağrıları ve halsizlik gibi grip belirtileri gösterebilir
Ancak kuş gribi, diğer grip türlerine göre daha ciddi ve ölümcül olabilir. Enfekte olmuş kuşlar veya temas ettiğiniz kuşların dışkıları veya vücut sıvıları yoluyla insanlara bulaşabilir.
Genetik bilimi, kuş gribini çözebilir mi?
Yeni bir çalışma, gen düzenleme tekniklerinin kuş gribinin tavuklar arasında yayılmasını durdurabileceğini ve insanlara sıçrama riskini azaltabileceğini gösteriyor.
İngiliz bilim insanları, kuş gribi virüsünün tavuklara bulaşmasını kısıtlamak (ancak tamamen engellememek) için güçlü bir gen düzenleme aracı olan CRISPR-Cas9’u kullandı.
Laboratuvarda yetiştirilen, genleri düzenlenmiş tavukların çiftliklere salınması, Birleşik Krallık kümes hayvanı endüstrisine 100 milyon eurodan fazlaya mal olan hastalığın yayılmasını engelleyebilir.
Ekibin yöntemi yalnızca kuş gribinin tavuktan tavuğa yayılmasını önlemek için tasarlanmış olsa da tavuktan insana bulaşma riskini de azaltabilir.
Kuş gribinin türleri yalnızca nadir durumlarda insanlara geçiyor, ancak uzmanlar bir salgının bir sonraki büyük salgın olabileceğinden endişe ediyor.
Yeni araştırma Edinburgh Üniversitesi, Imperial College London ve Surrey’deki Pirbright Enstitüsü’ndeki bilim insanları tarafından yürütüldü.
Edinburgh Üniversitesi Roslin Enstitüsü’nden baş araştırmacı Profesör Mike McGrew, ‘Kuş gribi kuş popülasyonları için büyük bir tehdit’ dedi.
Virüse karşı aşılama, aşı dağıtımıyla ilgili maliyet sorunlarıyla birlikte, bir dizi zorluğu da beraberinde getiriyor.
Gen düzenleme, nesiller boyunca aktarılabilecek, kümes hayvanlarını koruyacak ve insanlara ve yabani kuşlara yönelik riskleri azaltacak kalıcı hastalık direncine yönelik umut verici bir yol sunuyor.
Çeşitli gen düzenleme teknikleri, genetik materyalin genomdaki belirli konumlara eklenmesine, çıkarılmasına veya değiştirilmesine, yani bir hücrede bulunan tüm DNA talimatları setine izin verir.
Proje için bilim insanları, DNA’da hassas düzenlemeler yapmak için kullanılan ünlü genom düzenleme aracı CRISPR-Cas9’u kullandı.
CRISPR-Cas9, küçük DNA parçacıklarının çıkarılmasına ve değiştirilmesine olanak tanıyan bir çift genetik makasa benzetiliyor.
Grip virüsleri, bir enfeksiyon sırasında kendilerini kopyalamaya yardımcı olmak için ANP32A’yı ele geçirir.
Bilim insanları, tavuk germ hücrelerinde (üreme hücrelerinin öncüleri) ANP32A adı verilen bu proteinin üretilmesinden sorumlu DNA bölümünü düzenlediler.
Deneyler başarılı oldu: Tavuklara kuş gribi bulaşmadı
Laboratuvarda tamamen büyüdükten sonra genleri düzenlenmiş 10 tavuk, kuş gribine neden olan bir virüs türünün normal dozuna maruz bırakıldı.
Araştırmacılar tavukların büyük çoğunluğunun (10 tavuktan dokuzunun) enfekte olmadığını ve diğer tavuklara yayılmadığını buldu.
Ekibe göre kuşlar, DNA’larındaki değişikliğin sağlıkları veya yumurtlama üzerinde herhangi bir etkisi olduğuna dair hiçbir belirti göstermedi.
Kuşların dayanıklılığını daha fazla test etmek için bilim insanları, genleri değiştirilmiş kuşları çok daha yüksek dozda virüse maruz bıraktılar.
Yüksek doza maruz kaldığında grubun yarısı (10 kuştan beşi) enfekte oldu, ancak gen düzenlemesi bir miktar koruma sağladı.
Beklendiği gibi, genetiği değiştirilmiş bir tavuktan, genetiği değiştirilmiş başka bir tavuğa herhangi bir grip geçişi olmadı.
Araştırmacılar, mutasyonların neden olduğu virüsün insanlara bulaşıp etkili bir şekilde yayılması için ek genetik değişikliklere ihtiyaç duyulacağını söylüyor.
Şu anda Birleşik Krallık’ta henüz insandan insana bulaşma tespit edilmedi, ancak bazı İngilizlerin hastalık testi pozitif çıktı.
Genleri değiştirilmiş, hastalığa dirençli tavukların çiftçilikte kullanılması heyecan verici bir ilerleme olacaktır ve küresel kümes hayvanı endüstrisinin piramit yapısı, bu gribe dirençli tavukların birçok ülke ve kıtaya hızlı bir şekilde yayılmasına olanak sağlayabilir.
