Cinsel ilgi ile bulaşan hastalıklar toplumsal sıhhat açısından tüm dünyada önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. AİDS üzere şimdi tedavisi bulunamamış hastalıklardan kansere kısırlığa sebep olabilen iltihabi hastalıklara kadar bir çok hastalık cinsel yolla bulaşmaktadır.
Buna karşın ülkemizde maalesef bu hastalıklardan korunma ile ilgili kâfi eğitim verilmemektedir. Çok partnerle ilginin yaygın olduğu batı toplumunda bu hastalıkların çok sık olduğu bilinmektedir. Bu ülkelerde cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda önemli bir eğitim verilmekte ve bahisle ilgili başka klinikler yaygın olarak bulunmaktadır. Ülkemizde ise korunma ile ilgili eğitimin yetersiz olması, tedaviye ulaşma yolundaki ıstıraplar (konuyla ilgili kliniklerin azlığı ve bu bahiste doktora başvurmaktan çekinme) nedeniyle hastalıkların yaygınlığı düşünülenin çok üzerindedir. Zira birtakım hastalar hiçbir hastalık belirtisi göstermeden hastalığı taşıyabilir, diğerlerine da bulaştırabilirler.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar nelerdir?
Klamidya:
Klamidya hastalığı cinsel yolla bulaşan hastalıklar ortasında en sık görülen hastalıktır. Hastalığa Chlamydia trahomatis ismli bacteri sebep olur. Hastaların bir kısmı hiç belirti göstermeden hastalık mikrobunu taşıyabilir, diğerine bulaştırabilir.
Kadınlarda; idrar yaparken ağrı ve yanma, vaginal akıntı bağ sonrası alt karın ağrısı görülür.
Erkeklerde; idrar yaparken ağrı, yanma ve beyaz renkli akıntı ile testislerde hassasiyet olur.
Hastalık anal bölge ağız, boğaz ve gözlere de bulaşabilir. İdrar testi yahut hasta bölgeden alınan sürüntü gerecinin incelenmesi ile teşhis edilir. Tedavisi antibiyotiklerle çarçabuk yapılır. Tedavi edilmezse kısırlığa sebep olabilir.
Korunmak için çok partnerli bağlantılardan kaçınmak, prezevatif kullanımı ve cinsel salgılarla temasın önlenmesi gerekir.
Genital siğil:
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan en sık görülen ikinci hastalıktır. Hastalığa Human Papilloma Virüs (HPV) sebep olur. Makat ve genital bölgede karnabahar görünümünde ağrısız kaşıntılı doku büyümesi halinde condilom denen lezyonlara sebep olur. HPV virüsünün 100 e yakın çeşidi vardır. Bunların 30 dan fazlası genital bölgede yerleşir. Farklı tip vürüsün yaptığı lezyonlar da birbirinden farklıdır. Savunma sistemi güçlü olanlar virüsü alsa bile hastalık gelişmeyebilir.
Virüsün kimi tiplerinin rahim ağzı, vulva, anal bölge, ağız ve boğaz kanserine sebep olduğu bilinmektedir.
Bulaşma hastalıklı bölgeye temasla olur.
Tedavi için direkt virüse tesirli bir ilaç yoktur. Oluşan doku büyümesi dondurularak, asit, elektrik, laser yahut radyofrekans ile yakılarak tedavi edilir.
Korunmak için çok partnerli münasebetlerden kaçınmak gerekir. Prezervatif kâfi muhafaza sağlayamaz. Aşı geliştirilmiş lakin bu aşı en çok kanser yapan 2 tip HPV ve en çok condilom yapan 2 tip HPV virüsüne tesirlidir. Öbür virüslere karşı tam müdafaa sağlamamaktadır.
Genital herpes:
İki tipi olan virüs kaynaklı bir hastalıktır. Temasla bulaşır, bulaşık havlu mendil üzere eşyalarla bireyden şahsa geçebilir. Genital bölge ve ağız etrafında toplu iğne başı büyüklüğünde ağrı yanma yapan lezyonlara sebep olur. Ekseriyetle önemli sorunlar yaratmaz, antiviral ilaçlarla tedavi edilir. Bir mühlet sonra beden direnci fikir tekrarlar.
Gonore:
Neisserria Gonorrhoeae denen bakterinin sebep olduğu bir hastalıktır. Halk ortasında bel soğukluğu olarak bilinir. Bayanların %50 sinde ve erkeklerin %10 nunda hiçbir hastalık belirtisi vermez. Hastalar mikrobu taşıdıklarının farkına bile varmaz.
Kadınlarda; idrar yaparken ağrı ve yanma, vaginal beyaz sarı renkte akıntı, alaka sonrası alt karın ağrısı ve kanama görülebilir. Erkeklerde; idrar yaparken ağrı, yanma ve beyaz sarı yahut yeşil renkli akıntı ile testislerde hassasiyet olur.
Makat, ağız, boğaz ve göze bulaşabilir. Tedavi edilmediğinde kronikleşir ve kısırlığa kadar ilerleyen sorunlara sebep olur. Korunmada prezervatif kullanmak epeyce tesirlidir.
İdrar yahut akıntının tetkik edilmesiyle kesin teşhis konur. Antibiyotiklerle tedavi edilir. Bilinçsiz antibiyotik kullanımı dirençli bakterilerin oluşmasına ve tedavide zorluklara sebep olmaktadır.
Sifilis (Frengi) hastalığı:
Treponema Pallidum isimli bakterinin sebep olduğu bir hastalıktır. Cinsel temas yoluyla bulaşır.
Genital bölgede ağrısız ülser biçiminde yaralarla başlar daha sonra bezlerde şişlik, kırıklık ve ateş görülür.Yıllarca sürebilen kronik enfeksyon yapar. Tedavi edilmediğinde kalpten beyefendisine kadar birçok organda önemli hasarlara sebep olur.
Kan testi ile teşhis edilir. Antibiyotiklerle tedavi edilir. Erken evrede tedavi edilmesi çok kıymetlidir, aksi takdirde oluşan hasarlar hastalık tedavi edilse bile düzelmez.
HIV-AİDS;
Human immunodeficiency virusünün sebep olduğu çok önemli bir hastalıktır. Korunmasız cinsel alaka yahut bulaşmış kanla (örneğin uyuşturucu ilaç iğnesinin ortak kullanılmasıyla) şahıstan şahsa bulaşır. Şimdi faal bir tedavisi yoktur. Virüs bulaştığı kişinin direncini sağlayan immün sistem hücrelerine yerleşir ve tahrip eder. Hastalığın ileri evresinde immün sistem çöker ve beden infeksyon hastalıklarına karşı büsbütün savunmasız kalır. Bu duruma AİDS hastalığı ( acquired immune deficiency syndrome) denir.
Hastalığın teşhisi kan testi ile konur. HIV müspet (yani virüs taşıyan hastalar) AİDS olmadan uzun müddet sağlıklı kalabilir. Bu müddette hastalığı diğerlerine bulaştırabilirler.
Tedavisinde virüsün çoğalmasını yavaşlatan ve ömrü uzatan ilaçlar kullanılmaktadır fakat büsbütün güzelleşmeyi sağlayan bir tedavi şimdi bulunamamıştır.
Virüs kanla bulaştığından şahıstan şahsa çok kolay geçmez, bu nedenle müdafaasız alakadan kaçınmak çok değerlidir. Bulaşmış kan ve kan eserleri ile hastalığın yayılması mümkün olduğundan sıhhat çalışanı de önemli risk altındadır. Ayrıyeten uyuşturucu injeksyonu ile bulaşma sıktır.
Trikomoniyazis
Tricomonas vaginalis isimli bir protozoan ın sebep olduğu, cinsel yolla çarçabuk bulaşan ve sık görülen bir hastalıktır. Birçok kişi hasta olduğunun farkına varmayabilir.
Bayanlarda idrar yollarında ağrı ve yanma, berbat kokulu vaginal akıntı ve genital bölgede kaşıntı görülür.
Erkeklerde sıklıkla belirti vermez. İdrar yaparken yanma akıntı ve penis ucunda kızarıklığa sebep olur.
Klinik bulgular, idrar ve akıntının incelenmesi ile teşhis konur. Antibiyotik ile tedavi edilir.
Uyuz ve kasık biti de cinsel yolla bulaşabilir, klinik bulgularla teşhis konur. İlaçlarla tedavisi kolaydır.
