Crohn hastalığı sindirim sistemini oluşturan ağız ,yemek borusu, mide ,ince bağırsak ve kalın bağırsağın bir yahut birkaç kısmını tutabilen , tutulan kısımda inflamasyon (iltihap) ve ülserler oluşturan bir hastalıktır. Sindirim kanalının tümünde görülebildiği üzere en sık ince bağırsağın son kısmı olan ileum tutulumu görülür. Crohn hastalığı bayan ve erkeklerde eşit sıklıkta görülür. %20 hastada aile öyküsü mevcuttur. Tüm yaş kümelerinde görülebilir fakat en sık 20-30 yaş ortasında rastlanır.
HASTALIĞIN NEDENLERİ ?
En tanınan teori, beden bağışıklık sisteminin sindirim kanalında yer alan mukoza epitel hücreleri, bakteri , besinler ve başka yabancı hususlara “aşırı duyarlılık” ve “anormal aktivite” göstermesidir. Bağışıklık sistem hücreleri olan beyaz kürelerin, bu ‘istilacı’ olarak algılanan yabancı hususlara karşı direnç göstermesi sonucu sindirim sisteminde kronik (süreğen) bir inflamasyon meydana gelir , sonuçta bağırsak hasarı ve ülserlerin oluşmasına neden olurlar. Ayrıyeten yapılan araştırmalarda Crohn hastalarında immun sistem tarafından oluşturulan bir unsur olan “tümör nekroz faktörü” (TNF) yüksek oranda tespit edilmiştir.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Karın ağrısı (özellikle karın sağ alt kısımda )
- İshal
- Makattan kanama
- Kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik
- Anemi(kansızlık)
- Eklem ağrıları
- Cilt lezyonları (örn; eritema nodosum…)
CROHN HASTALIĞI TANISI NASIL KONUR ?
- Fizik muayene
- Kan testleri
- Dışkı taraması;dışkıda beyaz küre sayımı…
- Görüntüleme sistemleri; baryumlu çift kontrastlı grafi yahut tomografi (BT)
- Endoskopi; gastroskopi, kolonoskopi, sigmoidoskopi, kapsül endoskopisi vb.
HASTALIĞIN KOMPLİKASYONLARI NELERDİR?
- Sindirim sistemi tıkanıklıkları
- Ülserler
- Fistül’ ler (Sindirim sistemi ile etraf organlar ortasında kanal oluşması –mesane , idrar yolları, vajen,cilt arasında) , (perianal bölgede gelişenler)
- Protein ve güç malabsorbsiyonu (emilim bozukluğu)
- Gelişim geriliği
- Böbrek taşı
- Safra yolları tıkanıklığı
CROHN HASTALIĞININ TEDAVİSİ NEDİR?
İlaç tedavisi
- Anti-inflamatuar ilaçlar; mesalamine,sulfasalazine , 5-ASA(asakol, dipentum,Pentasa)
- Kortikosteroidler; prednisone …
- İmmun sistem baskılayıcılar ; azatiopurine(AZT) , 6- merkaptopurine(6- MP)
- İnfliximab(Remicade); anti-TNF tesiri gösteren bu ilaç daha çok öteki immunsupresifler ile tedavi edilemeyen yahut komplike (fissür yahut fistül gelişen..) hastalığın tedavisinde kullanılır.
- Antibiotikler; ampisilin , sefalosporin , tetrasiklin ,metronidazol…
- İshal önleyici; kodein , loperamid, difenoksilad…
Ancak göz arkası edilmemesi gereken en kıymetli şey, bu tedavi ögelerinden hangilerinin hangi hastada, hangi evrede kullanılması gerektiğini seçmektir ve bu seçim tecrübe sahibi tabipler tarafından yapılabilir.
Cerrahi
Crohn hastalarının bir kısmı cerrahi tedaviye muhtaçlık duyar. Bu cerrahi gerekliliklerin bir kısmı “ İlaç tedavisine cevap alınamayan hastalar” da, bir kısmı de barsak tıkanıklığı, perforasyon (yırtılma), abse , kanama üzere komplikasyonlar (istenmeyen etkiler) geliştiği vakit oluşur.
Crohn hastalığında sindirim sistemindeki hastalıklı kısmın çıkarılması hastalara yardımcı olur fakat tam bir düzgünleşme sağlayamaz , hastalık birebir yerde yahut sindirim sisteminin öteki bir yerinde tekrarlayabilir. Bu sebeple cerrahi teşebbüs yalnızca mutlak gereklilik oluşan hastalar için gündeme getirilmelidir.