İçi sıvı dolu kesecikler olan kistler, göğüsteki süt kanalı bezlerindeki genişlemeler sonucunda oluşuyor. Her 14 bayandan birinde ve sıklıkla 40-49 yaş ortasında görülüyor. Genel olarak göğüsteki kitlelerin yüzde 25’ini oluşturuyor. Kistlerin beşte biri 1 cm’den büyük ve yarısı da birden fazla oluyor. Süt emziren annelerde galaktosel denen içi sütle dolu kistler görülebiliyor. Kolay kistlerin yarısından birden fazla birinci yıl kaybolurken, yüzde 12’si ise 5 yıl sonra hala görülebiliyor. Kolay kistler düzgün ince cidarlı, kompleks kistler ise içinde solid (katı) kısımlar içeren, bölmeli, sıvı içeriği ağır görünümlü, cidarı düzgün olmayan kistlerdir. USG/MMG’deki ele gelmeyen kolay kistler ağrı vb. rastgele bir belirti vermiyorsa takip gerektirmiyor. Adetlerle alakalı kistler büyüyüp küçülebiliyor. Ele gelen yahut ağrılı kistlerdeki sıvı, enjektörle boşaltılabiliyor. Bu sıvı lakin kanlı ise yahut birden fazla tekrar eden kistten boşaltılmışsa analiz için patolojiye gönderilebiliyor. Bu süreç sonrası 3 aylık takipte kist tekrarlamıyorsa ve içeriği kanlı değilse, bu selim yahut kolay bir kist özelliği taşıyor. Kist içeriği kanlı ise intrakistik kanserler görülebileceğinden örneklerin patolojiye gönderilmesi gerekiyor. Bu nedenle kuşkulu durumlarda cerrahi olarak bu çeşit kistler çıkarılıyor. Misal formda içinde solid yapılar olan kompleks kistlerde kanser görülme ihtimali solid yapı oranı azsa yüzde 0.3, fazlaysa yüzde 23 üzere yüksek bir oranda gerçekleşiyor. Bu solid komponentten biyopsi ve aspirasyon sitolojisi yapmak gerekiyor.
FİBROADENOMLAR
Bayanlarda göğüste en sık görülen selim tümör çeşididir. Genelde 20-30 yaş ortası genç bayanlarda tek bir adet görülüyor. Hastaların yüzde 10-15’inde birden fazla rastlanıyor. Fibroadenomların üçte ikisi kolay fibroadenomlerdir ve ek risk faktörü yoksa (aile öyküsü gibi) göğüs kanseri riskini artırmaz. Kompleks fibroadenomsa ve aile öyküsü varsa göğüs kanseri riskini 3 kat artırdığı gözlenmiştir. 40 yaş üzeri bayanlarda, büyüme suratı fazlaysa (birkaç hafta içinde birden büyümüşse), 2 cm’den büyükse, göğüs kanseri açısından aile öyküsü mevcutsa fibroadenomların kesinlikle çıkarılması gerekiyor. Ergenlik çağındaki genç kızlarda süratli büyüyen dev fibroadenomlar (5 cm’den büyük) görülebiliyor. Bunların da cerrahi olarak çıkarılması gerekiyor. Bu çeşit hastalarda mastektomi yahut plastik cerrahi operasyonlara gerek duyulmuyor. Yalnızca fibroadenomun çıkarıldığı operasyonlarda kozmetik olarak çok uygun sonuçlar elde ediliyor.
FİLLOİDES
Tüm göğüs tümörlerinin yüzde 1’inden azını oluşturuyor. Klinik olarak dev fibroadenomlarla karışıyor. Dev fibroadenomlardan patolojik olarak, klinikte nüks etmesi ve öteki organlara yayılmasıyla ayırt ediliyor. Gerek ultrason ve mamografi, gerekse manyetik rezonans görüntülemede fibroadenomlarla filloides tümörlerini ayırt etmek son derece sıkıntı. Kalın iğne biyopsi yapılabiliyor lakin emniyetli olmayabiliyor. Kesin ayrım cerrahi olarak tüm kitlenin çıkarılması sonucu patolojik incelemeyle ortaya konuyor.
Filloideste temel tedavi cerrahi olarak kitlenin çıkarılmasıyla yapılıyor. Göğüste kozmetik olarak kâfi doku kalıyorsa, etrafında 1-2 cm. pak doku kalacak formda göğüs gözetici cerrahi yapılabiliyor. Tüm memeyi kaplayan, örneğin 20 cm. büyüklüğünde bir tümör ise onkolojik olarak lakin tüm göğsün alınmasıyla çıkarılabiliyor. Göğsün alınmasını takiben, tıpkı seansta plastik cerrahi operasyonlarla protez konulabiliyor. Filloides tümörleri koltukaltı lenf bezlerine yayılmıyor. Bu yüzden koltukaltı lenf bezlerine yönelik bir teşebbüs yapılmıyor. Sıklıkla göğüste lokal nüksler oluşuyor ve uzak akciğere yayılıyor. Genel sağ kalma oranları selim filloideste 5 yıllık yüzde 91, habis filloideste ise yüzde 82’dir. Selim filloidesli hastalarda tedavi büsbütün cerrahi yapılıyor. Habis olayların yalnızca bir kısmına (yüksek riskli olanları) göğüs duvarına ışın tedavisi ve kemoterapi (ilaç tedavisi) uygulanabiliyor. Genel olarak kâfi cerrahi tedavi sonrası bu ek tedavilerin rolü ise tartışmalıdır.
İNTRADUKTAL PAPİLLOM
İntraduktal papillomlar memebaşı gerisinde süt kanallarından kaynaklanabiliyor yahut göğsün daha dış bölgelerinde de görülüyor. Memebaşı gerisinde görülen kanlı memebaşı akıntısının en sık rastlanan sebebini oluşturuyor ve 30-50 ortası yaşlarda görülüyor. Genelde süt kanalı içinde 1 cm’den küçük, 3-4 mm’lik tümörler olarak görülüyor. Göğsün dış kısımlarında görülen papillomlar daha genç hastalarda, daha az sıklıkla memebaşı akıntısıyla bir arada görülüyor. Birden fazla ve göğsün daha dışında görülen intraduktal papillomlarda, memebaşında görülen tek intraduktal papillomlara oranla beraberinde yahut sonrasında her iki göğüste kanser görülme riski artıyor.
GÖĞSÜN İLTİHABİ HASTALIKLARI(MASTİTLER)
Göğsün iltihaplı hastalıkları (mastitler), 18-50 yaş ortası görülüyor. Apse (püy) varsa acil cerrahi olarak boşaltmak gerekiyor. Klinik olarak bazen göğüs kanserinden ayırt etmek güç olabiliyor. Antibiyotik tedavisine karşılık vermeyen durumlarda enfeksiyonlarda kanseri ekarte etmek için kesinlikle biyopsi gerekiyor.
Emziren annelerde en sık doğum sonrası 1. haftada olmak üzere yüzde 3-20 ortası göğüste iltihap (mastit) gelişebiliyor. Göğüs başındaki çatlaklar, yaralar, kabuklanma ve makus hijyen memebaşında mikrop üremesine yol açıyor. Bu türlü olaylarda antibiyotikle tedavi olmazsa üçte birinde mastit gelişiyor, antibiyotik ile bu oran yüzde 5’lere düşebiliyor. Bu türlü durumlarda emzirmeye devam etmek yahut sütün pompa yardımıyla boşaltılması apse oluşumunu azaltıyor. Göğüsteki iltihap yerinde apse gelişmişse görüntüleme eşliğinde ya da cerrahi olarak boşaltmak gerekiyor. Vaktinde müdahale edilemeyen hadiselerde önemli septik tablolar oluşabiliyor. Emziren anneler penisilinler, alerji varsa sefalosporin, klaritromisin, eritromisin gibisi antibiyotikler kullanabiliyor. Apse boşaltıldıktan sonra emzirme sürecine devam edilebiliyor, stazı azaltıyor ve enfeksiyonun gerilemesine yardımcı oluyor. Göğüste süt birikmesi göğüsteki iltihabi hadiseyi alevlendiriyor ve apse nüksünü artırıyor. Bu nedenle emzirme olmuyorsa kesinlikle elle yahut pompa ile sütün boşaltılması gerekiyor.
3 dakika okuma süresi
