Kabızlık genel olarak bağırsak hareketlerinin yavaşlaması ve büyük abdese çıkma zorluğu demektir. Sindirim sisteminin en sık görülen sorunudur.
Bir şahısta “kabızlık var” diyebilmek için şu kriterlerden en az ikisi bulunmalıdır.
-Haftada 3 seferden daha az tuvalete çıkılması
-Dışkının rahatsızlık verecek derecede sert olması
–Çıkartamama duygusunun yaşanması
-Aşırı ıkınmak zorunda kalınması
-Tuvaletten çıktıktan sonra da dışkılama bitmemiş hissi duyulması
–Elle müdahale etme zorunda kalınması
NİYE OLUR? Kabızlık ekseriyetle bağırsak içeriğinin sindirim kanalında çok yavaş ilerlemesi sonucu olur. Besin içeriğinde su ve lif oranının düşük olması veya kalın bağırsak kaslarının yavaş kasılması sindirim seyahatini yavaşlatır. Dışkı giderek daha kuru ve sert hale gelir. Bu durumda akışı daha da yavaşlatarak kısır döngü oluşturur. Kimi kalın bağırsak hastalıkları, şeker hastalığı, guatr, inme üzere kimi genel hastalıklar ile kimi ilaçlar da kabızlığa yol açabilir.
KİMLERDE DAHA ÇOK GÖRÜLÜR?
–Yaşlılarda, hareketsiz yaşayanlarda, yatağa bağımlı olanlarda,
–Lif içeriği düşük besinlerle beslenenlerde, az su tüketenlerde,
-Kemoterapi alanlarda daha çok görülür.
NE VAKİT DOKTORA GİTMEK KAİDE OLUR? Diyet düzenlenmesine ve kâfi ekzersiz yapılmasına karşın 3 günden daha uzun mühlet tuvalete çıkılamaması, sık sık ishal-kabızlık devirleri yaşanması, karın ağrısı, makat ağrısı yahut makattan kanamayla birlikte kabızlık olması doktora başvurmayı gerektirien durumlardır.
Süregen (kronik) hale gelmiş kabızlığın altta yatan önemli bir hastalığın belirtisi olabileceği akılda tutulmalıdır.
Beklenmedik bir halde ortaya çıkan, genel tavsiyelerin uygulanmasına karşın 2-3 haftada geçmeyen kabızlıklar da doktora başvurmayı gerektirir.
KABIZLIĞIN OLUMSUZ SONUÇLARI NELERDİR? Hemoroidal hastalık, makatta çatlak, makattan bağırsak sarkması (rektal prolapsus), bağırsak tembelliği, dışkı uyarıcı ya da yumuşatıcı ilaçlara bağımlılık.
TEDAVİSİ NEDİR? Öncelikle tabanda kabızlığa yol açan bir hastalık varsa tedavi edilmelidir.
Yüksek oranda lif içeren besinlerle (buğday, baklagiller, taze meyve ve sebzelerle) beslenmek, nizamlı ekzersiz yapmak, yeterince sıvı almak, dışkılama için sakin vakit – rahat ortam ayarlamak, geciktirmemek, ertelememek sağlıklı bir tuvalet alışkanlığının olmazsa olmaz kurallarıdır. Gerekirse dışkılama uyarıcı yahut dışkı yumuşatıcı ilaçlar kullanılabilir.