Karın ağrısının sebepleri nelerdir?
Karın ağrısı her insanın hayatında sıkça müsabakası mümkün olan bir şikâyettir. Zira karın ağrısı yapan durum ve hastalıklar hayli fazladır. Kolay bit üşütmeden, besin zehirlenmesinden, ameliyat gerektiren önemli hastalıklara kadar pek çok karın ağrısı sebebi vardır.
Bu kadar çok hastalık varsa karın ağrısı olunca endişelenmeli miyiz?
Tabi ki her karın ağrısının altından önemli bir hastalık çıkmaz. Ağrı sebeplerini araştırırken pek çok değişkeni pahalandırmak gerekir. Kişinin yaşı, cinsi, ağrının yeri, müddeti, beraberindeki şikâyetler, var olan öbür hastalıklar, tetkik sonuçları değerlidir. Tek başına ağrı, teşhis için kâfi değildir. Hafif lakin daima bir ağrının altından mide kanseri üzere önemli bir hastalık çıkabileceği üzere şiddetli, kıvrandırıcı bir ağrı küçük bir böbrek taşı sebebiyle olabilir.
Bunca ağrı sebebi ortasından asıl etken nasıl ayırt ediliyor?
Hekim olarak hastayı dinleyip muayene ve tetkikler sonucunda bir teşhis koyuyoruz. Bu süreçte birinci düşündüğümüz kural, hastanın durumuna nazaran en sık görülebilecek hastalıktan başlayarak daha az görülen hastalıkları bir bir gözden geçirmektir. Bazen de yalnızca muayene bulguları bile ağrının sebebini ortaya koyacak derecede bariz olabiliyor. Mesela boğulmuş bir fıtık için tetkike gereksinim olmadan yalnızca muayene, teşhis için kafidir.
Her ağrı için hastaneye gitmek gerekir mi?
Hafif, kısa müddetli, ek öteki şikâyetin eşlik etmediği durumlarda tahminen tabibe gitmek kural olmayabilir. Lakin ağrı şiddetli ise, geçmiyorsa, eşlik eden bulantı, kusma, ishal, kabızlık, kanama üzere ek şikâyetler varsa muhakkak tabibe başvurmak gerekir. Bazen vakit kaybetmek tedavide önemli problemlere yol açar. Mesela delinmiş ülser durumunda hemen hasta ameliyat edilmelidir.
Birbirine benzeyen çok hastalık var. Bunların teşhisleri karışmaz mı, yanlış tedavi olmaz mı?
Tabiî ki karışabilir. Fakat tabiplerin vazifesi de esasen bu hastalıklar ortasından gerçeği bulup çıkarmak. Bunun için hastanın şikâyetinin detaylı dinlenmesi, dikkatle muayene edilmesi, gerekli tetkiklerin yapılması ve sonucunda bir kanaate – teşhise varılması gerekir. Bazen teşhis net olmayabilir. Bu durumda da hastayı yakın takibe alıp şikâyetinin seyrine nazaran tedavi kararını vermek gerekir. Şikâyetleri birbirine çok benzediği için karıştırılan pek çok hastalık vardır. Örneğin apandisit ile idrar yolu taşları, yumurtalık hastalıkları, Ailevi Akdeniz Ateşi (FMF) sıklıkla karışır. Ülser ağrısı ile kalp krizi karışabilir.
Karın ağrısı olduğunda kişinin kendisinin yapabileceği bir şey var mı?
En çok dikkat çekmek istediğimiz nokta, çabucak ağrı kesici ilaç almamaktır. Tahminen kolay bir besin hazımsızlığı yahut soğuk algınlığıdır. Lakin şiddetli, birkaç saat geçmesine karşın dinmeyen bir ağrı varsa, ağrı ile birlikte kişiyi günlük hayatından alıkoyan şikâyetleri varsa vakit geçirmeden tabibe başvurulmalıdır.
“Göbek düşmesi” durumu ile karın ağrısı ortasında alaka nedir?
Göbek düşmesi tabirinin tam bir tıbbî karşılığı yok, genel karın ağrılarını isimlendirmek için kullanılabiliyor. Ancak zannımca karın içini örten yağlı dokunun ani beden hareketleri sonrasında sıkışması, burkulması sonucu olabilir. Doğal bu durumun ispatı epeyce zordur ve gerekli de değildir. Bu türlü durumda tabip olarak yapacağımız sahiden müdahale gerektiren bir hastalığın tesbitidir. Bu türlü bir hastalık yoksa kişiyi takibe almak ve ilaç tedavisi uygulamak kafidir.
Bebek ve çocuklarda ağrı olunca ne yapmalıyız?
Bebek ve çocuklar şikâyetlerini anlatmakta yetersiz olduklarından ebeveynlerin daha dikkatli olmasını öneriyoruz. Bebeklerde huzursuzluk, emmede değişiklik, beden hareketlerinde değişiklik bir sorun olduğunu düşündürmelidir. Şikâyetlerini anlatamadıklarından bebeklerde hakikaten bir hastalık varsa teşhis çoklukla gecikiyor ve önemli sıhhat meseleleri oluşuyor. Üstelik çocuklarda gelişen birtakım hastalıklar süratle ilerleyip bedenin istikrarını ve direncini çok süratli bozabiliyor. Mesela boğulmuş kasık fıtıkları geç fark edilebiliyor; gecikme bebeğin hayatına mal olacak derecede önemli olabiliyor.
Gebelerde karın ağrısı olursa ne yapmalıyız?
Gebe bayanlarda da karın ağrısı yapan pek çok hastalık görülebilir. Lakin öncelikle ağrının, gebelik sebebiyle mi olduğunu yahut ağrı sebebinin gebeliğe ziyanı olup olmadığını belirlemek lazım. Bu yüzden hamile hanımlarda ağrı olunca beklemeden tabibe muayene olmak gerekir.
Karın ağrısı olan şahıslar hangi tabibe başvurmalı?
Öncelikle aile doktoruna muayene olmak uygundur. Dediğimiz üzere karın ağrıları çok sık görülür ve birçoklarının altından bariz bir hastalık çıkmaz. Şayet karın ağrısı sebebiyle bir uzmana muayene olmak gerekirse çocuklar için çocuk hastalıkları uzmanına, yetişkinler için de genel cerrahi uzmanına muayene olmak gerekir. Zira karın ağrısı birkaç günlük ise cerrahi bir hastalık olma ihtimali var; ayrıyeten ameliyat gerektiren bir hastalık daha riskli bir durum olduğundan tedavide gecikme engellenmiş olur. Ama uzun vakittir hafif ağrı varsa iç hastalıkları uzmanına başvurmak doğrudur. Bu birinci müracaatlar sonucunda şüphelenilen yahut teşhis edilen hastalıklara nazaran bayan hastalıkları uzmanı, üroloji uzmanı, kalp hastalıkları uzmanı, gastroenteroloji uzmanı bazen de psikiyatri uzmanına muhtaçlık duyulabilir.
Karın ağrılarının ruhsal sebepleri de var mıdır?
Evet, kimi durumlarda psikiyatrik hastalar karın ağrısından şikayet edebilir. Çok evhamlı bireyler, hastalık hastalığı olan şahıslar, kimi ilaç alışkanlığı olan şahıslar, hastalık taklidi yapanlar ve en sık da psikosomatik rahatsızlığı olanlar karın ağrısından yakınırlar. Mesela ailesinde bağırsak kanseri görülmüş bireyler en ufak karın şikayetinde kendisinde kanser olduğu tasası ile karın ağrısıyla tabibe başvurabilir.
