İnsanlık tarihinde uzun müddettir kayıtlı var olan bu hastalık son yüzyılda uzun periyodik jip kullanan askerlerde daha fazla görüldüğü için yaygın tanımlamasını birinci defa “jip hastalığı” olarak almıştır. Ülkemizde ise kıl dönmesi diye anılan hastalık motamot isminin tanımladığı üzere oluşur.
Yürüme hareketi iki kalça ortasındaki çukurda bir vakum tesiri yapar. Bunun sonucunda hem kalça bölgesinde hem de vücutta dökülen kıllar buraya birikir. Devam eden hareket bir burgu tesiri yaparak kılları bu çukurdaki deri içine iter ve küçük delikler oluşturur. Ayrıyeten bu alanın daima nemli ve anüse yakın olması mikropların üremesini kolaylaştırır. Böylelikle açılmış deliklerde enfeksiyon, akıntı ve tahrişe bağlı kanama oluşur. Bu durum, oluştuktan sonra ya tıpkı kalır ya da yeni deliklerin oluşması yahut deliklerin büyüyerek çeşitli tüneller oluşturmasıyla ilerler. Bu hastalığı oluşturan düzenek devam ettiği için tabiatıyla düzelme pek ender görülür. Dışarıdan bakıldığında delikler çok küçük görünse bile birebir köstebek yuvaları üzere tüneller derinde kemiğe ve yana kaslara kadar ilerleyebilir.
Ekseriyetle ergenlikten sonra erkeklerde görülen kıl dönmesi her yaş ve cinsi tesirler. Farklı olarak göbek üzere bazen vücudun öbür taraflarında da görülebilir. Vücudun farklı alanlarında oluşmasındaki düzenek da birebirdir. Kılların burgu hareketi ile deriyi delmesi, bu delikte enfeksiyonun yerleşmesi ile süreç ilerler.
Bu hastalığın tedavisinde çok sayıda yol tanımlanmıştır. Tedaviler ortasında bu alana çeşitli ilaçlar sürülmesi, deri tünellerinin içine farklı kimyasalların (fenol türevleri) uygulanması ve birçok ameliyat tekniği vardır. Bu kadar fazla prosedür olmasının en kıymetli nedeni hiçbir tedavi halinin yüzde yüz başarılı olmamasından kaynaklanmaktadır. Günümüzde fenol türevli kimyasalların kullanımı tanıtımlar nedeniyle artmıştır. Maalesef bu eserler de tez edildiğinin bilakis garantili tahlil sunmaz. Lakin ameliyat üzere daha geniş doku müdahalesine neden olmazlar. Bilhassa küçük sinüslerde tercih edilebilir.
Bu sayısız prosedür içinde en başarılı olanlar ameliyat teknikleridir. Evvelden yara genişçe temizlenerek açık bırakılıyordu. Uzun vakit bazen aylarca süren pansumanla yara güzelleşiyordu. Bu teknik uzun periyotta en başarılı olan formüllerden biridir. Fakat uzun süren pansuman kişinin konforunu ve hayat kalitesini bozmakta toplumsal yaşantısını etkilemektedir. Bu nedenle artık çoğunlukla yaranın temizlendikten sonra tıpkı oturumda kapatılması uygulanmaktadır. Kapatma genelde yara kenarlarının dikişlerle direkt birbirine yaklaştırılması halindedir. Açıklık çok büyük ve dikişler yara kenarlarında gerginliğe yol açacaksa direkt kapatma uygulanmaz. Yanda bulunan sağlam kas-deri dokuları kaydırılarak boşluk kapatılır. Doku kaydırma ile direkt kapatmanın muvaffakiyet bahtı da çabucak hemen açık bırakma kadar uygundur ve açılma ya da enfeksiyon olmazsa 1 hafta içinde olağan yaşantıya dönülür.
Ameliyat sonrası devirde yaranın pak ve kuru tutulması çok değerlidir. Maalesef yaranın mikrop kapması, açılması yahut hastalığın tekrar etme mümkünlüğü bu bölge anatomisi ve kıl tahrişi nedeniyle %10-20 ortasında değişir.
