Amerika bu yıl yaklaşık 150.000 kişinin kolorektal kanser teşhisi alacağını iddia ediyor. Küresel Kanser İstatistiklerine nazaran, erkeklerde en sık üçüncü, bayanlarda ise en sık ikinci sırada teşhis edilen kanserdir. Gelişmiş ülkelerdeki erkeklerde kanserle ilgili ölümlerin ikinci ve bayanlarda üçüncü nedenidir. Bununla birlikte, erken bulup ve tedavi edildiğinde, beş yıllık sağ kalım oranı yüzde 90’dır. Ne yazık ki, kolorektal kanserlerin % 40’tan azı erken teşhis edilebilmektedir, bu nedenle, problemlerin belirtilerini ve işaretlerini tanımak hayatınızı kurtarabilir.
Kolorektal Kanser Nedir?
Kolorektal kanser, barsak hücrelerin mutasyona girerek çok süratli bir halde bölünmesi ile oluşur. Tümör kolonu tıkayabilir ve yakındaki organlara yayılabilir. Belirtiler aşağıdakileri içerebilir:
Karın ağrısı
Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik
Dışkıda kan
Açıklanamayan anemi / yorgunluk
Hemoroid, kolon kanserine yol açamasa da, kolon kanserine emsal belirtiler üretebilir.
Kolorektal kanser rastgele bir belirti göstermeyebilir, bu da olağan taramayı erken teşhis için kıymetli hale getirir. Kolorektal kanser gelişme riski yaşla birlikte artar ve en yaygın olarak 50 yaş üstü bireylerde teşhis edilir.
Risk faktörleri şunları içerir:
Kolorektal kanser tanısı konmuş bir aile üyesine sahip olmak (özellikle birinci derece akrabası)
Prekanseröz poliplerin olması (adenomlar olarak bilinir)
Ülseratif kolit üzere enflamatuar bağırsak hastalıklarının (IBD) ve daha az ölçüde Crohn hastalığının bulunması.
Düşük sosyo-ekonomik toplumlarda kolon kanseri oranı daha yüksektir.
Yüksek yağlı, düşük lifli bir diyet
Obezite
Sigara
Çok alkol kullanımı
Kolorektal kanseri önlemek için neler yapabiliriz ?
Bu hastalığa yakalanma riskini azaltmaya yardımcı olacak tedbirleri vardır. Amerikan Gastroenteroloji Birliği’ne nazaran, kolorektal kanser için tarama, aile için kolorektal kanser hikayesi olmayan ortalama riskli hastalar için 50 yaşından itibaren başlamalıdır.
Irk, aile hikayesi yahut inflamatuvar barsak hastalığına bağlı olarak daha yüksek risk altında olanlar daha erken bir yaşta tarama programına alınmalıdır. Bilhassa düşük sosyoekonomik seviyesi olan toplumlarda yahut daha yüksek risk taşıyan şahıslarda 45 yaşından itibaren kolorektal taramaya başlanılması öneriliyor. Aile öyküsünden ötürü daha yüksek bir risk(bir kolon kanseri hikayesi olan birinci derece aile üyesi olan – ebeveyn yahut kardeş) ve kolorektal kanser ile alakalı bir kalıtsal sendrom özelliği olan hastalar, tabip ile genetik danışmanlık görüşmesi yapmalıdır.
Sağlıklı Bir Sindirim Sistemi Oluşturun
Sağlıklı bir sindirim sistemini desteklemeye ve sürdürmeye yardımcı olan ve enflamasyonu en aza indirgeye yardımcı öbür önleyici önlemler şunları içerir:
Günlük lif alımının arttırılması. Uygun lif kaynakları ortasında tahıllar, fasulye, fındık, meyve, zerzevat ve yulaf ezmesi bulunur. Bağırsak hareketlerini olağanlaştırarak lif kolon sıhhatinde çok değerli bir rol oynamaktadır. Önerilen günde 20-35 gram lif tüketmektir, lakin bu düzeye erişmek için alım ölçünüzü yavaş yavaş artırın. Çok fazla, çok süratli bir biçimde lifli besin tüketmek abdominal kramp, şişkinlik, gaz ve kabızlık oluşturabilir.
Lifin işini yapmasına yardımcı olmak için kâfi ölçüde su iç.
Dehidrasyona katkıda bulunabilecek ve kabızlığa neden olabilecek alkol ve kafein alımını sınırlayın.
Enflamasyona katkıda bulunabilecek yüksek yağlı besinler, örneğin kırmızı et ve hayvansal yağ alımını azaltın.
Sistemli idman bağırsak hareketlerini normalleştirebilir.
Postmenopozal hormon tedavisi, D vitamini, aspirin ve balık yemenin kolon kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteren kimi çalışmalar var.
Doktorunuzla Sıhhatle İlgili Değişiklikleri Değerlendirin
Rastgele bir risk faktörü yahut kuşkulu semptomlar varsa her şeyden evvel hekiminizle konuşun. Koyu renkli yahut siyah dışkı kan varlığını gösterebileceğinden dışkının hangi renkte olduğunu hekiminize söylemek kıymetlidir. Hekiminiz sıhhat durumunuzu iyileştirmenize yardımcı olabilecek uygun ömür üslubu tekliflerinde bulunduğu kadar uygun tarama testleri hakkında da bilgi verebilir.
