Kanser sıklığı, gelişmiş ülkelerde 60’lı yaşlarda daha fazla iken ülkemizde 45-49 yaş
grubunda %16,7’lik bir bedelle azamiye ulaşıyor.
Medicana International Ankara Hastanesi Göğüs Hastalıkları Ünitesi Genel Cerrahi
Uzmanı Doç. Dr. Erkan Öztürk, Türkiye’de bayanlarda gelişmiş ülkelerdeki
hemcinslerine oranla daha genç yaşta göğüs kanseri görüldüğünü belirtti. Öztürk,
ABD ve Avrupa ülkelerinde göğüs kanseri sıklığının 60’lı yaşlarda, Türkiye’de ise 45-
49 yaş kümesinde olduğunu söylerken, tarama programları ve erken teşhisin önemini
vurguladı.
Sağ kalım oranları yüzde 20 artıyor
Öztürk, göğüs kanserli hastalarda tüm evrelerde beş yıllık sağ kalım oranlarının, tüm
gelişmiş ülkelerde tekrar erken teşhis sayesinde yüzde 73 iken, gelişmekte olan ülkelerde
yüzde 53 olarak bildirildiğini vurguladı. Doç. Dr. Erkan Öztürk, erken teşhisin, meme
koruyucu ve onkoplastik cerrahi tekniklerin uygulanarak daha yeterli göğüs estetiğini
sağladığını da ekledi.
BRCA-1 ve BRCA-2 gen mutasyonu ve öteki genetik mutasyonlar, ailede meme
kanseri olması, yaş, atipik proliferatif göğüs lezyonlarının varlığı, erken adet olma ve
geç menopoza girme üzere durumların kişinin değiştiremeyeceği göğüs kanseri risk
faktörleri olduğunu belirten Öztürk, kimi risk faktörlerinin ise ömür tarzı
değişiklilikleri ile azaltılabileceğine işaret etti. Doç. Dr. Erkan Öztürk, bu çerçevede
çocuk sahibi olma yaşı ile göğüs kanseri riski ortasındaki alakaya ait şunları
kaydetti:
Meme dokusu gelişimi emzirme devri tamamlanıyor
“Meme dokusu tam olarak gelişimini lakin emzirme devrinde tamamlamaktadır.
30 yaşından sonra anne olan ve emziren bayanlarda göğüs gelişimi daha ileri yaşlarda
tamamlandığı için kanser riski daha fazladır. Bu durum gelişmiş toplumlarda anne
yaşının büyümesi nedeniyle bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.”
Bir öbür değiştirilebilir faktör olarak doğum denetim hap ve iğneleri ile menopoz
dönemi ilaç kullanımına değinen Öztürk, “Doğum denetim haplarının kullanımı
bırakıldıktan 10 sene sonra göğüs kanseri riskinde artış sıfırlanmakta, iğne şeklindeki
doğum denetim ilaçlarında ise 5 sene sonra risk artışı azalmaktadır” dedi. Öztürk,
“Menopoz belirtilerini azaltmak ve menopozun neden olduğu kemik erimesi tedavisi
için kullanılan östrojen içerikli ilaçlar da hem göğüs kanseri riskini hem de meme
kanserinden mevt riskini arttırmaktadır. Menopoz sonrası çok kilo da göğüs kanseri
için bir risk faktörüdür” diye konuştu.
Erken teşhis için 4 bileşen şart
Meme kanserinin erken tanısı için dört bileşenden bahseden Öztürk, şöyle devam
etti:
“Kadınların göğüs kanserinin farkında olması, kendi kendini göğüs muayenesi, hekim
muayenesi ve tarama mamografisi lakin birlikte olduğunda erken teşhis başarılabilir.
20 yaş sonrası her bayan, ayda bir kere kendi kendini muayene etmelidir. Böylelikle
bedenini tanıyarak rastgele bir olağan dışı değişikliği erken farkedip hekime
başvurması sağlanır. Makul aralıklarla, yüksek risk yok ise bilhassa 40 yaşından sonra
ise yılda bir sefer doktor muayenesi ve mamografi kıymetlidir. Ailesinde göğüs kanseri
olan, genetik olarak göğüs kanseri riski taşıyan, hiç doğum yapmamış ve hiç
emzirmemiş, doğum denetim hapı kullanım kıssası olan, birinci doğumunu 30 yaşından
sonra yapmış, yüksek riskli kadınlarda daha erken yaşlarda da mamografi ile tarama
programlarına başlanabilir.”
Radyasyona bağlı kanser tasası…
Mamografi taramasının göğüs kanserinde mevt oranlarını yüzde 25-30 oranında
azalttığını söyleyen Öztürk, “Mamografi taramasında hastaların en çok kaygı ettiği
konu süreç sırasında uygulanan radyasyonun göğüs kanseri açısından risk taşıyıp
taşımadığıdır. Halbuki mamografi sırasında alınan radyasyon dozu epeyce düşüktür. 40
yaş üzeri bayanlarda radyasyona bağlı kanser oluşma mümkünlüğü yok denecek kadar
azdır. Yanlışsız ve erken teşhis ile elde edilecek yarar riske nazaran epeyce fazladır” dedi.