Doç Dr. Mehmet Eser, bayanların endişeli düşü olan göğüs kanserine ait kıymetli açıklamalar yaptı. Erken teşhis etmekle hastalıktan kurtulma ortasındaki alakanın en bariz olduğu kanser cinslerinden birisinin göğüs kanseri olduğunu söyleyen Eser, birinci evrede yakalanan göğüs kanseri hastasının hastalıktan kurtulma mümkünlüğünün yüzde 90´lara kadar çıktığını kaydetti. “Meme kanserini erken teşhis etmek birçok kanser tipini tespit etmekten çok daha kolay ve pratiktir” dedi.
İşte Doç Dr. Mehmet Eser´in bahse ait çarpıcı değerlendirmeleri:
ERKEN TEŞHİS İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Yirmi yaşından itibaren her bayan kendi kendine göğüs muayenesi yapmaya başlamalıdır.
Otuz yaşından itibaren doktorkontrolüne girmeli ve 3 (üç) yılda bir göğüs muayenesi yaptırmalıdır.
Kırk yaşında birinci mamografisini çektirmelidir.
Kırk yaşından itibaren yıllık yahut iki yılda bir mamografi çektirmelidir.
Elli yaşından itibaren kesinlikle yıllık mamografi çektirmelidir.
Göğüs kanseri teşhisi alan hastaların %75´ inde daha evvel ailesinde göğüs kanseri tespit edilmediği göz önüne alınarak, “Bizim ailede göğüs kanseri yok, bende de olmaz” fikrinden uzak durulmalıdır.Kadınlar kendi kendine göğüs muayenesi yapmasını kesinlikle öğrenmeli ve uygulamalıdırlar.
Mamografi göğüs kanserini erken teşhis için çok kıymetli bir teşhis aracıdır. Kanserin erken teşhisine neden olan küçük mikrokalsifikasyon (kireçlenmelerin) çoğunluğu lakin mamografi ile teşhis edilebilmektedir. Mamografide göğse verilen radyasyon dozu hayli ihmal edilebilir bir dozdur. Literatürde mamografiye bağlı hiçbir göğüs kanseri bildirilmemiştir. Ultrasonografi ve MR(Manyetik Rezonans) daha çok mamografiye yardımcı tetkiklerdir. Gençlerde yalnızca Ultrason tercih edilen durumlar vardır. MR ender olarak çok yüksek riskli kişilerdetakip gayeli kullanılmaktadır.
Ailesinde göğüs kanseri olan bireylerin takip ve denetimleri şahsî risklerine bağlı olarak değişmekte ve şahsa özel olmaktadır. Bilhassa ailesinde erkek göğüs kanseri olan, birinci derece akrabalarında genç yaşta iki yahut daha fazla göğüs kanseri hadisesi görülen şahıslar göğüs kanseri açısından riskli kümesi oluştururlar. Ailesinde göğüs kanseri olan bireylerde denetimlerin kanserin görüldüğü hastanın yaşından 10 yaş evvel kesinlikle başlaması gerektiği değerlidir.
KENDİ KENDİNE GÖĞÜS MUAYENESİ
Kişi kesinlikle aydınlık bir ortamda ve kâfi büyüklükte bir ayna karşısında göğüs görünümünü gözlemlemelidir. Göğüs başında yahut göğüs cildinde yeni gelişen çekinti, kızarıklık, göğüs ucunda kabuklanma, şişkinlik olup-olmadığına bakılmalıdır. Sol elini başının üzerine koyarak sağ elinin ikinci, üçüncü ve dördüncü parmak uçları ile göğüs dokusunda küçük dairesel hareketlerle eline bir kitle gelip-gelmediğini muayene etmelidir. Kesinlikle koltuk altına bakıp eline gelen bir lenf bezesi var mı diye bakmalıdır. Sonra birebir süreçleri sağ kolunu başının üzerine koyarak sağ göğsü için tekrarlamalıdır. Göğüs uçlarını sıkmamalı lakin resen bir akıntı olup-olmadığını iç çamaşırını denetim ederek tespit etmeye çalışmalıdır. Bilhassa tek göğüsten zaten olan kanlı ve berrak akıntılar kanserin ön belirtisi olabilmektedir.
HER AĞRI YADA KİST KANSERMİDİR?
Göğüs ağrısı genç bayanlarda sık rastlanan ve ekseriyetle kanserle münasebeti olmayan bir şikayettir. Göğüs ağrısına neden olan fibrokistik değişiklik durumu genç kadınların%40´ında rastlanan ve şahıstan şahsa değişik oranlarda ağrıya neden olan bir durumdur. Hastaların hastalık dehşet ve telaşı ağrının ruhsal olarak daha ağır hissedilmesine neden olmaktadır. Onun için fibrokistik değişikliği olan bayanların bu durumun kendileri için hormonları ile bağlantılı ve olağan sayılabilecek bir durum olduğunu bilmeleri ağrılarının epeyce hafiflemesine neden olmaktadır.
Göğüslerde kist oluşumu genç kızlarda 20´li yaşlardan itibaren gelişebilmektedir. En sık şikayete neden olduğu ve sıklığının arttığı yaş aralığı ise 35-50 yaş aralığıdır. Kistler bazen hastanın eline gelen düzgün ve ekseriyetle ağrılı bir kitle ile birinci tespit edilmelerine karşın çoğunlukla göğüs ağrısı şikayeti ile başvuran hastaların muayenelerinde yahut yıllık rutin denetim muayenelerinde tespit edilmektedir. Kistlerin tespitinde ultrasonografi hayli faal ve hastaya ziyanlı ışın verilmediği için zararsız bir tetkiktir. Ultrasonografik görünümü nedeni ile kistler oluşturabilecekleri riskler bakımından sınıflandırılırlar ve takip ve tedavileri bu sınıflamaya nazaran yapılır. Görünümlerine nazaran kistler 3 ‘e ayrılır.
Basit Kistler: Duvarı ince ve içi büsbütün sıvı ile dolu düzgün keseciklerdir. En sık rastlanan kist tipidir.
Komplike kist: Duvarı kalın, içerisinde bölmeleri olabilen ve kist içeriğinin kolay kistlerdeki üzere büsbütün sıvı olmayıp protein gereci, kan ve debris üzere malzemeler içeren kistlerdir.
Kompleks kist: Çok az saptanırlar. Tespit edilen kistlerin % 5´ni oluştururlar. Hastalarımıza anlatırken çoklukla “ Yarı kist yarı kitle ‘´ diye tanımladığımız kistlerdir. Bu kistlerin bir kısmı kitleden oluşur. Duvarları öteki kistlerin bilakis kalın ve düzensizdir. Kistler içerisinde kanserleşme potansiyeli en fazla olan kümedir.
FİBROKİSTİK DEĞİŞİKLİK (FKD) NEDİR?
Göğüste çoğunlukla ele gelmeyecek kadar çok sayıda kistin, çoklukla tüm göğüs dokusunda geliştiği bir durumdur. Epey sık görülmesi, ultrasonografik olarak sık raporlanması, göğüs ağrısına ve hastalarda telaşa neden olması nedeniyle toplumun bilinçlendirilmesi gereken bir durumdur. En sık 35-50 yaş ortasında görülür. Bu yaş aralığında üç bayandan birinde FKD tespit edilmektedir. Gençlerde de 20´li yaşlardan itibaren göğüs ağrısına neden olabilmektedir. Kadınlık hormonları ortasındaki kıymetsiz değişimlerin göğüs üzerindeki tesiri olarak açıklayabileceğimiz bir durumdur. Gerilim ve adet döngüsü göğüs ağrısını artırabilmektedir. FKD kansere neden olabilecek bir durum değildir. Şahısta ailesel yahut tespit edilmiş ek bir göğüs lezyonu yok ise fibrokistik değişikliğin kansere yol açmayacağının anlatılması, ruhsal rahatlamayı sağlayarak ağrıların hafiflemesinde tesirli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Kimi hastalarda daha çok ağrıları hafifletmek için hayat değişiklikleri ve ilaç tedavileri gerekebilmektedir.