Aşırı derecede kilolu bireyler için laparoskopik obezite cerrahisine başvurulur. Laparoskopi, karnın içini görmeyi sağlayan özel bir teleskop (laparoskop) aracılığıyla ve tipik olarak küçük karın insizyonları ile gerçekleştirilen yöntemdir
Obezitede teşhis nasıl konur?
VKİ (vücut kitle indeksi)ile teşhis konur VKİ=VÜCUT AĞIRLIĞI/BOY UN KARESİ
ÖRNEK : AĞIRLIK140 KG UZUNLUK 1.60 olsun VKİ=(140/1.6X1.6) vki=%54.68 olur.
Beden kitle indeksi %30 un üzerinde ise obezitekabul ediyoruz.
VKİ 35-40 ise önemli obez
VKİ 40 ve üzeri morbid obez kabul ediliyor.Sağlık açısından yüksek risk taşıyorlar.
Obezite beraberinde hipertansiyon, diyabet, koroner arter hastalığı nefes darlığı erkeklerde kısırlık prostat kolon rektum kanserini ,bayanlarda over uterus ve göğüs kanseri riskini arttırıyor.
Obezite tedavisinde düşük kalorili diyetler, ilaç tedavileri, davranış değişikliği spor ve antrenman tedavileri ameliyattan evvel denenmelidir lakin . Lakin morbid obezitenin uzun devirli tedavisinde tek tesirli usul cerrahi müdahaledir.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
İlaç Tedavisi
1991`de Sıhhat Konferansı Ulusal Enstitüleri, az durumlar haricinde, morbid obezitesi olan hastaların kilo vermesi için uygulanan cerrahi olmayan formüllerin, uzun vadede tesirli olmadıkları sonucuna vardı. Morbid obezite nedeniyle cerrahi olmayan usullerle kilo verme programlarına katılan hastaların neredeyse tamamının, verdikleri kiloları beş yıl içerisinde tekrar aldıkları görülmüştür. Kilo kaybı sağlamaya yönelik reçeteli ya da reçetesiz satılan ilaçlar piyasada bulunmasına karşın, bunların morbid obeziteyi tedavi edecek uzun vadeli tıbbi tedavide kıymetli bir rolü bulunmamaktadır. İştah azaltan ilaçlar 15 ile 30 kg kadar kilo vermeye yardımcı olabilir. Kilo vermeye yönelik çeşitli profesyonel programlar, düşük kalorili diyetler ve fizikî aktivite arttırıcı ile birlikte davranış değiştirme tekniklerini uygularlar. Haftada bir ya da iki kilo kaybı rapor edilmiştir fakat beş yıl içinde verilen bu kiloların neredeyse tamamı tekrar alınmaktadır.
Cerrahi Tedavi
* Geçtiğimiz 40-50 yılda kilo kaybını sağlayan çeşitli ameliyatlar uygulanmaktadır. Pek çok cerrah tarafından kabul gören ameliyatlar şunlardır: Sleeve gastrektomi (TÜP MİDE),
gastrik bypass
küçük gastrik bypass
malabsorpsiyon prosedürleri (biliopankreatik diversiyon, duodenal switch) sayılabilir.
* sleeve gastrektomide (tüp mide)ameliyatında mide ince bir tüphaline özel zımba tellerle laparoskopik formülle getirilir.
Laparoskopik gastrik bantta ise, midenin en üst kısmına 1 cm’lik bir kemer ya da bant yerleştirilir. Böylelikle küçük bir kesecik oluşmuş olur ve alt mideye sabit bir çıkış elde edilir. Haziran 2001`de FDA tarafından onaylanan ayarlanabilir bant ile mideye giden çıkış küçültülerek ve besinin keseden çıkması daha da kısıtlanmış olur
* Gastrik bypas prosedüründe mide bölünür ve küçük bir gastrik kese oluşturulur. Yeni gastrik kese değişken uzunluklarda ince barsağa Y formlu bağlanır. Malabsorpsiyon operasyonları, barsaklardan kalori absorpsiyonunu azaltarak kilo kaybını sağlar. Bu operasyonlarda mide boyutu küçültülür ve barsakların birden fazla baypas edilir.
* Bu farklı operatif prosedürler ortasından yapılacak seçim, cerrahın tercihine ve hastanın yeme alışkanlıklarına bağlıdır.
Laparoskopik obezite cerrahisinin avantajları nelerdir ?
* Hastanede kalma müddetinin kısalması
* İş hayatına çabuk geri dönme
* Daha âlâ görünüm
Laparoskopik obezite cerrahisi hangi hastalar için uygundur?
Obezite cerrahisi için hastaların neye nazaran seçildiğini açıklayan aşağıdaki kılavuz prensipler Ulusal Sıhhat Enstitüsü tarafından yayınlanmıştır:
* Hastalar ülkü beden tartılarından yaklaşık 45,5 kg ya da % 100 daha ağır olmalıdır.
* Hasta, morbid obeziteye yol açan bilinen hiçbir metabolik (gıdanın kimyasal olarak parçalanmasıyla güce dönüşmesi) ya da endokrin (hormonal) nedene sahip olmamalıdır.
* Hastanın, kilo verme sonucunda yarar sağlayacağı ve objektif olarak ölçülebilen şikayetleri olmalıdır (fiziksel, ruhsal, toplumsal ya da ekonomik). Bunlar hipertansiyon (yüksek kan basıncı), diyabet (şeker hastalığı; kanda çok ölçüde şeker bulunması), kalp hastalıkları, teneffüs sorunları, akciğer hastalığı, uyku apnesi (horlama) ve artrit olabilir.
* Hasta, muhtemel risk ve komplikasyonlar da dahil olmak üzere teklifler cerrahi sürecin ehemmiyetini tam olarak kavramalıdır.
* Hasta uzun yıllar boyunca bir tıp uzmanı tarafından gözlenmeye ve izlenmeye istekli olmalıdır.
* Hastanın, daha evvelce kilo kaybetmek için ilaç tedavisi görmüş ve bu tedaviden sonuç alamamış olması gerekir.
* Birtakım durumlarda, ülkü beden tartısından tam olarak 45,5 kg ya da % 100 daha ağır olmayan hastalar da cerrahi müdahaleye aday olabilmektedir. Fakat bu hastanın, kilo kaybetmek sayesinde güzelleşebilecek morbid tıbbi problem(ler)i olması gerekir.
Nasıl bir hazırlık gerekir?
* Laparoskopik obezite cerrahisi için uygun bir hasta olup olmadığınızı anlamak hedefiyle, hekiminizle birlikte yapılacak ayrıntılı tıbbi değerlendirme
* Beslenme ile ilgili bir kıymetlendirme de dahil olmak üzere, teşhise yönelik ek testler gerekebilir
* Ameliyat sonrasında yaşanacak değişikliklere hastanın alışabilme hünerini anlamak için psikiyatrik ve ruhsal inceleme gerekebilir
* Kendi tıbbi durumunuza bağlı olarak, kardiyolog, göğüs hastlıkları uzmanı ve endokrin hastalıkları uzmanı üzere uzmanlarla konsültasyon gerekebilir
* Cerrah ameliyatın muhtemel risk ve yararlarını gözden geçirdikten sonra hastanın vereceği yazılı onay gereklidir
* Ameliyattan evvelki gün, sıvı diyetine başlayacaksınız.
* Cerrahınız, ameliyat öncesinde kolonunuzun büsbütün boşaltılmasını ve barsaklarınızın temizlenmesini isteyebilir.
* Ameliyattan evvelki gece ya da sabah duş almanız tavsiye edilir
* Ameliyat öncesindeki gece yarısından sonra hiçbir şey yememeli ve içmemelisiniz, sadece hekiminizin ameliyattan evvelki sabah bir yudum su ile içebileceğinizi söylediği ilaçları
içebilirsiniz.
* Aspirin, kan inceltici, anti-inflamatuvar ilaçlar (artrit ilaçlar) kesilmelidir
* Sigarayı bırakın ve meskende size yardımcı olması için muhtaçlık duyduğunuz düzenlemeleri yapın
Laparoskopik obezite cerrahisi nasıl gerçekleştirilir?
Laparoskopik bir prosedürde Küçük bir görüntü kameraya bağlı olan laparoskop, küçük kanül aracılığıyla içeri sokulur. Böylelikle mide ve öbür iç organların büyütülmüş manzarası cerrahın görebileceği halde TV ekranına yansır. Ameliyatı gerçekleştirmek için gereken özel araçları kullanabilmek maksadıyla beş ya da altı insizyon ve kanül yerleştirilir. Karın karbondioksit gazı (CO2) ile şişirildikten sonra ameliyat büsbütün karnın içerisinde yapılır. Ameliyat tamamlandığında gaz boşaltılır.
Eğer operasyon laparoskopik olarak yapılamazsa ne yapılır?
Çok az sayıda hastada laparoskopik metot uygulanamaz. `Açık` prosedürü tercih etme ya da ameliyatı `açık` prosedüre dönüştürme mümkünlüğünü arttıran faktörler ortasında, önemli yara dokusuna neden olmuş evvelden geçirilen bir karın ameliyatı, organları görüntüleyememe ya da ameliyat sırasında kanama sorunları sayılabilir.
Açık prosedürü uygulama kararı, asıl ameliyat öncesinde ya da sırasında cerrahınız tarafından verilir. Cerrahınız laparoskopik prosedürü açık prosedüre dönüştürmenin en inançlı yol olduğunu düşünüyorsa, bunun bir komplikasyon olduğunu düşünmemek lazım, bu sadece yerinde verilmiş bir karardır. Açık prosedüre geçme kararı muhakkak hastanın güvenliği için alınmış bir karardır.
Laparoskopik obezite cerrahisi sonrasında beklenen sonuçlar nelerdir?
Kilo Kaybı
Kilo kaybı için verilen muvaffakiyet oranı, Sleeve gastrektomide(tüp mide)i ile çok kilonun % 40-50`sinin, gasrtik baypas ile ise çok kilonun % 65-70`inin verildiği görülmektedir. Malabsoptif operasyonlarda elde edilen muvaffakiyet, çoklukla bir yıl sonra beden yükünün yaklaşık % 70-80`ini kaybetme olarak kaydedilmiştir. Tüm prosedürler için, kilo kaybı ameliyattan 18-24 ay sonrasına kadar çoklukla devam etmektedir. Ameliyattan yaklaşık iki ile beş yıl sonrasında bir ölçü kilo alma yaygın olarak görülmektedir.
Cerrahinin temaslı tıbbi durumlara etkisi
Kilo kaybı sağlayan cerrahinin, uyku apnesi, diyabet, yüksek kan basıncı ve yüksek kolesterol üzere durumları güzelleştirdiği rapor edilmiştir. Ameliyat sonrasında pek çok hastanın ruh halinde ve başka psikososyal işlevlerinde düzgünleşme kaydedilmiştir. Laparoskopik yaklaşım, açık yaklaşıma benzeri halde gerçekleştirildiğinden, uzun vadede görülen sonuçlar da tıpkı biçimde misal olmaktadır.
;Ne çeşit komplikasyonlar görülebilir?
Ameliyat inançlı görülse de, her tıp morbid ameliyatta olduğu üzere komplikasyon görülme mümkünlüğü bu ameliyatta da vardır. Her cins laparoskopik obezite prosedürü için, anında operatif mevt oranı, rapor edilen hadise serilerinde nispeten daha düşüktür (%2`den daha az). Öte yandan, yara enfeksiyonu, yara ayrılması, abse, barsakların tekrar birbirine bağlandığı yerde sızmalar, barsak perforasyonu, barsak obstrüksiyonu, marjinal ülser, pulmoner sorunla ve bacaklarda kan pıhtılaşmaları üzere komplikasyonların oranı % 10 kadar yüksek hatta daha fazla olabilir. Ameliyat sonrasındaki devirde, öteki cerrahi müdahaleler gerektirebilecek sorunlar yaşanabilir. Bu sorunlar ortasında kese dilatasyonu, devamlı kusma, mide yanması ya da kilo verememe sayılabilir. Nadiren cerrahinin bir komplikasyonu nedeniyle operasyonu bilakis çevirmek gerekebilir. Sekonder cerrahide komplikasyon oranları birinci operasyon sonrasına kıyasla daha yüksektir.
* Gastrik bypastan sonra B-12 vitamin, folik asit, demir üzere kıymetlerin eksiklikleri görülebilir. Gerekli vitamin ve besin dayanağı alındığında çoklukla bu durumun önüne geçilmiş olur. Gastrik bypasın bir öbür muhtemel sonucu ise, `dumping sendromudur`. Dumping sendromu çok şekerli yiyecek ve içecekler alındıktan sonra karın ağrısı, kramp, terleme ve diyare ile karakterizedir. Çok şekerli besinler yemekten sakınmak bu semptomların önüne geçer. Malabsorptif operasyonlardan sonra, protein eksikliklerinin yanı sıra, gastrik bypastan sonra görülen besin yetersizlikleri de görülebilir. Yağ alımına bağlı olarak, malabsorptif operasyonlardan sonra diyare sıkça görülür.
* Bu prosedürlerden rastgele birinden sonra gebe kalan bayanlarda, tabiplerinin ve klinik bakım takımlarının özel ilgisine gerek vardır. Genelde laparoskopik yaklaşımın komplikasyon oranları, klâsik açık operasyonlarınkine kıyasla daha az ya da eşittir. Obezite cerrahisinin akabinde, hastalar değişen bir beden görünümüne kendilerini alıştırmalı ve kendilerini tekrar yönlendirmelilerdir.
* Her operasyonda olduğu üzere, komplikasyon riski her vakit mevcuttur. Lakin bu komplikasyonlardan birinin görülme riski, açık ameliyatta bu komplikasyonların görülme riskinden daha yüksek değildir.
Ameliyattan sonra neler beklenir?
Laparoskopik prosedürden sonra çoklukla 1 ila 3 gün ortasında hastanede kalınır. Burnunuzdan bir tüp geçirilebilir ve bu tüp çıkarılana kadar yemeye ve içmeye müsaade verilmeyebilir. Ameliyatın olduğu gece yatakta olmamalısınız, bir sandalyede oturmalısınız, sonraki gün de yürümelisiniz. Nefes idmanlarına katılmanız gerekecek. Gereksiniminiz olduğunda ağrı kesici alacaksınız.
* Ameliyat sonrası birinci ya da ikinci günde mide röntgeni çekilebilir. Yemek yemenize müsaade verilmeden evvel, midenin dikişlerinin uygun olduğunu anlamak için cerrah X ışını usulünü kullanır. Rastgele bir sızıntı ya da tıkanıklı yoksa (genelde böyledir), her saatte bir sıvı almanıza müsaade verilir. İçtiğiniz suyun ölçüsü gitgide arttırılacaktır. Birtakım cerrahlar bebek maması ya da `püre` tipi besinler almanıza müsaade verir. Meskene dönmenizden yaklaşık bir , iki hafta sonrasında tabip durumunuzu değerlendirene kadar sıvı ya da püre diyetine devam edeceksiniz.
* Hastalar yürümeleri ve hafif işler yapmaları için cesaretlendirilir. Ameliyat sonrasında konuta döndükten sonra da nefes antrenmanlarına devam etmek gerekir. Laparoskopik ameliyat sonrasında ağrı, çoklukla hafiftir lakin birtakım hastalar ağrı kesiciye gereksinim duyabilir. Birinci takip muayenesinde, hekiminiz diyetle ilgili her türlü değişikliği sizinle görüşecektir.
* Ameliyattan sonra, hekiminizin talimatlarını izlemeniz çok kıymetlidir. Birden fazla kişi birkaç gün içinde kendilerini âlâ hisseder lakin unutmayın ki uygunlaşmak için bedeninizin vakte muhtaçlığı vardır. Muhtemelen bir ya da iki hafta içinde olağan faaliyetlerinizin birçoklarına geri dönebilirsiniz. Bu faaliyetler ortasında duş almak ,araba kullanmak, merdiven çıkmak, çalışmak ve hafif idman sayılabilir.
