Çeşitli sebepler ile misyonunu yerine getiremeyen bir organ yerine yenisinin nakledilmesine Organ Nakli denir.
Organ Nakli günümüzde nakledilecek organa da bağlı olmak üzere ikiye ayrılır.
– Canlı Bağışlayıcı’dan yapılan Organ Nakilleri
– Kadavra’dan (Ölüden) yapılan Organ Nakilleri
Canlı Bağışlayıcı’dan yapılan Organ Nakilleri
Canlı’dan yapılabilen organ nakillerinin ülkemizde yasal olarak gerçekleşebilmesi için belli kurallar vardır. Öncelikle 4. dereceye kadar akraba olma koşulu yahut rastgele bir maddi çıkar alakası olup, olmadığını araştırıp inceleyen “Etik Kurul” dan alınmış bir onay kararı.
Bunun akabinde tıbbi araştırma ve incelemeler başlar ve bu süreçte;
– Organ Vericisi Kişinin tüm sıhhat denetimleri, organ vermenin bu bireye sıhhat açısından ileride rastgele bir risk oluşturup oluşturmayacağı bir çok test ve tetkikle incelenir.
– Birebir vakitte kan, doku ve organ ahengi açısından Organ alıcısının doku, kan kıymetleri ile karşılaştırılıp nakil sonrası olabilecek organ reddi tehlikesi araştırılır.
Kadavra’dan (Ölüden) yapılan Organ Nakilleri
Kadavra’dan Nakil ismi verilen; beyin vefatı gerçekleşmiş (yani ölü) bireylerden yapılan nakillerde de izlenen aşikâr prosedür ve kurallar vardır.
Öncelikle beyin mevti gerçekleşmiş ağır bakımdaki şahsa konusunda uzman doktorlarca Beyin Vefatı tanısı konması gerekmektedir.
Bu teşhis konduktan sonra, hastanın organlarının bağışlanmasına 1. dereceden en az 2 yakınından müsaade alınmak zorundadır.
Organlarının bağışlanmasına müsaade verilen kişinin organlarının uygun kurallarda daha uzun mühlet canlı tutulabilmesi için çıkarımı yapılırken; doku ve kan örnekleri alınarak daha evvel Ulusal Doku Sistemine kayıtlı hastaların doku uyumluluk eşleştirmesi ve nakil öncelik sıralaması yapılarak. O anda beyin mevti gerçekleşmiş hastanın bulunduğu hastaneye ulaşabilecek hastalar ortasından asil ve yedek alıcı aday listesi belirlenir. Ve çabucak hastalara ilgili naklin yapılacağı hastaneye ulaşmaları istenir.
Bu aşamdan sonra son testler ve denetimler yapılarak bir heyet tarafından kimin organları alacağı belirlenir. Müddet kaybetmeden nakil süreci başlatılır.
Çapraz Nakil
Maalesef ülkemizde eşinin, akrabasının hayatını kurtarmak, daha uzun müddet daha kaliteli bir ömür sürmesini isteyen hastaların organlarını sevdiklerine verebilmelerinin önünde en büyük manilerden biri de doku, kan uyumsuzluğudur.
Bu sorunnu çözmek ismine Türkiye’de Birinci Kere benim bulunduğum takım tarafından gerçekleştirilen bir usul uygulanmaktadır:
Çapraz Nakil Nedir ?
Organınızı vermek istediğiniz yakınınız ile doku ve kanlarınız uymuyorsa yeniden tıpkı sizin durumunuzda olup organ nakli yapılamayan öteki bir Organ Alıcı-Verici çifti ile eşleştiriliyorsunuz.
Siz organlarınızı sevdiğinize veremiyor ve güzelleştiremiyor iken başka kişinin vericisi sevdiğinize Can oluyor, Hayat oluyor. Birebir biçimde öteki Alıcı-Verici çiftinde organ bekleyen kişi kendi akrabasından organ alamıyor iken, sizin vericinizden alınan organ o şahsa takılarak hayatı kurtarılmış oluyor.
Böylece organlarını sevdiklerine veremeyen ve sevdiklerinden alamayan yani Organ Nakli yapılamayan 2 yada daha çok aile; birbirine çok uyumlu vericilerden alınan organlar, çok daha uzun ömürlü sağlıklı olarak yaşayacak olan alıcılara nakledilerek Organ Nakli gerçekleştirilmiş oluyor.
Organ Naklinin Avantajları
– Kişi daha uzun ve kaliteli bir hayat sürer.
Her yıl 2500 – 3000 kişi organ nakli gerçekleşmediği için ölmektedir.
– Organ nakli olan şahıslar istediklerini tüketebilir.
– Daha az hastaneye yatmadıkları ve/veya diyalize girmedikleri için hoş bir toplumsal ömrü olur ve tertipli olarak çalışabilirler.
– Organ yetmezliğinden dolayı öteki organları ziyan görmez, yandaş hastalıklara karşı bağışıklı olurlar.
– Organ yetmezliğinde beden tam olarak çalışmadığından, sağlıklı insanlara göre daha az büyür, gelişir. Organ nakli ile beden kaldığı yerden gelişimine devam eder.
