Safra kesemde taş tespit edildi. Bu taşlar nasıl oluşmuş olabilir?
Safra kesesinde taş oluşumunun birkaç sebebi vardır: safra içeriğinin ağırlaşması ve bu yoğunluğun çökelmesi, safra kesesi ve etrafının iltihapları, birtakım kan hastalıkları (sferositoz gibi) ve safra akımının yavaşlamasına sebep olan tıkanıklıklar üzere.
Ayrıca safra taşı oluşumu için kimi risk faktörleri vardır: Bayan olmak, 40 yaşın üzerinde olmak, kilolu olmak, ailede bu hastalıkların bulunması, yüksek kolesterol düzeyleri üzere.
Yiyeceklerin taş oluşumuna direkt bir katkısı yoktur.
Hazımsızlık şikâyetlerimin sebebi safra kesesi taşları mıdır?
Safra kesesi taşları, bilhassa yemek sonrası hazımsızlık, bulantı, karın ağrısı, şişkinlik, geğirme üzere şikâyetlere yol açar. Bu şikâyetleri olan bir şahısta safra kesesinde de taş tespit edilmiş ise şikâyetin kaynağı safra kesesi taşlarıdır.
Hazımsızlığın öbür sebepleri de olabilir mi? .
Olabilir; bazen hastanın şikâyetleri daha çok mide rahatsızlığını da düşündürür. Bu durumda ameliyat öncesi mideyi de denetim etmek için gastroskopi yapılır. Şayet hastanın şikayetleri ameliyattan sonra geçmemiş ise tekrar gastroskopi yapmak gerekir. Kimi barsak hastalıkları, karaciğer ve pankreas hastalıkları da hazımsızlık sebebi olabilir.
Şikâyetlerimden ve bu taşlardan kurtulmak için nasıl tedavi olmalıyım?
Bir şahısta safra taşı tespit edilmişse tedavisi ameliyattır.
Ameliyat koşul mıdır? Taşı düşürme yahut kırma usulü yok mudur?
Safra taşlarının hala geçerli tek tedavisi ameliyattır. Böbrek taşlarında olduğu üzere kırma ve düşürme üzere tedavi prosedürleri yoktur.
Ameliyat olmazsam ne olur?
Öncelikle, hazımsızlık şikâyeti devam eder. Daha berbatı şayet taşlar safra kesesinden çıkıp safra yollarına düşecek kadar küçük ise (birkaç milimetre) safra kanalında tıkanmaya, münasebetiyle şiddetli ağrıya ve sarılığa yol açarlar. Biraz daha büyük olanlar, safra kesesinin çıkışını tıkayarak safra kesesinin şişmesine ve iltihabına sebep olurlar; bu durumlar acil ameliyatı gerektirirler.
Ameliyat için hangi prosedürü tercih etmeliyim?
Günümüzde safra kesesi taşının en uygun ameliyat hali kapalı (laparoskopik) yoldur. Lakin birtakım hastalarda geçirilmiş ameliyatlar sebebiyle ya da kapalı ameliyatın teknik olarak yapılamadığı durumlarda açık ameliyat uygulanabilir.
Açık ve kapalı ameliyatlar ortasındaki farklar nelerdir?
Karın içindeki süreçler her iki sistemde de birebirdir; safra kesesi, temaslarından ayrılarak çıkarılır. Ortadaki fark karın duvarındaki işlemdedir. Açık ameliyatta karında bir kesi vardır, ameliyat sonrası hastanede daha fazla kalmak gerekir, düzgünleşme mühleti daha uzundur, günlük hayata dönüş daha uzun vakitte olur, ameliyat izi vardır. Kapalı sistemde kesi ve iz yoktur, karın duvarında 3-4 adet delikten ameliyat yapılır, hastanede daha az kalınır, günlük hayata erkenden dönülür (genellikle 3-7 gün), ağrı daha azdır.
Safra kesemin tamamı mı yoksa yalnızca kesedeki taşlar mı alınacak?
Safra taşları, safra kesesinin bir hastalığıdır. Yalnızca taşlar alınacak olsa bir mühlet sonra birebir taşlar tekrar oluşur. Ayrıyeten safra kesesi olmadan da olağan hayatımızı devam ettirebiliriz. Bu sebeple yalnızca taş almak halinde bir tedavi yoktur; safra kesesi, taşlarla birlikte alınır.
Safra kesesinin misyonu nedir?
Safra kesesi, karaciğerde üretilen safrayı depolayan ve yemeklerden sonra yağ sindirimi için safrayı barsaklara boşaltan bir organdır.
Safra kesem alınırsa hayatımda bir değişiklik olur mu?
Ameliyattan sonra safra kesesinin misyonunu safra yolları üstlenir. Yağ sindirimi için gereken safra süratlice karaciğerde üretilip depolanmadan barsaklara salınır. Bu ahenk sürecinde de süreksiz olarak hazımsızlık hissedilebilir. Bu müddette ilaç tedavisi uygulanır. Beden yeni duruma alışınca öteki ilaca gerek kalmaz.
Ameliyat olursam hastanede ne kadar müddet kalmam gerekir?
Safra kesesi taşından diğer bir hastalığınız yoksa kapalı ameliyat için 1 gün, açık ameliyat için 2 gün hastanede kalmak kafidir.
Ameliyat için genel anestezi mi gerekiyor?
Evet, hem açık hem kapalı ameliyat genel anestezi altında yapılmaktadır.
Ameliyat sonrası işime ne kadar müddette dönebilirim?
Hastalar ortasında farklılık olmakla birlikte kapalı ameliyatta bazen 3. gün, bazen bir hafta sonra, açık ameliyatta 15 – 20 gün sonra işe dönülebilir.
Safra taşları kese alındıktan sonra tekrar oluşur mu?
Safra kesesi alındığı için safra kesesi taşı bir daha oluşmaz. Lakin safra yollarında az de olsa taş oluşabilir. O taşların da diğer tedavi usulleri vardır.
Bu taşlardan ötürü bir şikâyetim olmasa bile tedavi olmam gerekir mi?
Bu durum tartışmalı olmakla birlikte yaş ilerledikçe kalp ve akciğer hastalıkları geliştiğinde, safra kesesi ameliyatının riskinin artacağı düşünülürse ameliyatı erkenden yapmak daha avantajlıdır. Lakin şeker hastalarında şikâyet olmasa da ameliyatı erken periyotta yapmak gerekir.
Safra kesesi taşları kanser yapar mı?
Bütün safra kesesi kanserlerinde taş da tespit edildiğinden bu riskten bahsediliyor. Fakat kanıtlanmış bir münasebet yoktur.
Safra kesemde polip tespit edildi. Bunların tedavisi nasıldır?
Polipler safra kesesinin iç yüzeyini örten tabakanın et beni biçiminde çoğalmalarıyla yahut kolesterol kristali birikimiyle oluşurlar. Polipler birden fazla sayıda olup şikayete sebep oluyorsa taş üzere değerlendirip ameliyat yapılır. Polibin ebadı 1 cm’den fazla ise kanserleşme riski sebebiyle ameliyat edilir. Küçük ve şikâyete sebep olmayanlar aralıklarla ultrason ile takip edilirler.
Taş olmadan da safra kesesi ameliyatı olur mu?
Bazen safra kesesi içinde taş olmadan da safra kesesinin iltihaplanması sebebiyle yahut safra kesesinin uyumsuz çalışması sebebiyle ameliyat yapılabilir. Bu durumlarda da güya taş varmış üzere hastaların hazımsızlık şikâyetleri olur.