Bu yazıda bahsedilen şeker kimi besinleri tatlandırmak için kullanılan ve her hangi bir temel besin kümesine ilişkin olmayan kolay sofra şekeridir. Yapısal manada şekerden bahsedersek, içinde moleküler seviyede gilkoz, fruktoz yahut galaktoz bulunduran her besin şekerlidir diyebiliriz. Örneğin sütte, balda, nohutta ve tüm meyvelerde şeker vardır. Yani şekeri beslenmemizden teknik olarak tam manasıyla çıkaramayız. Bilhassa kanımızda yakıt olarak glikoza sahip olduğumuz için büsbütün çıkarmaya uğraşmamız da sıhhatsiz olur. Her gün kesinlikle muhakkak bir seviyede karbonhidrat tüketmemiz gereklidir. İşte bu nedenle karbonhidratın büsbütün çıkarıldığı beslenme şekillleri son derece sıhhatsizdir.
Söz konusu işlenmiş, şeker içeriği yüksek besinlere gelince (bal, reçel, pekmez, bitkisel şuruplar, sütlü yahut hamurlu tatlılar, şekerli gazlı içecekler, meyve suları, kek, kurabiye, pasta, çikolata vb.) tabi ki bunlardan kaçınmamızda yarar vardır. Şeker yerine pekmez, bal yahut bir kadro bitkilerin şuruplarını kullanmak o besinin kalorisini ve şeker içeriğini düşürmez, yalnızca besin kıymetini ve tadını değiştirir. Hatta kimi yanlış uygulamalar o besini daha da ziyanlı hale getirebilir. Örneğin keklerde yahut kurabiyelerde şeker yerine pekmez kullanmak sakıncalıdır.
Şeker ağız içi reseptörleri şımartan ve bağımlı hale getiren bir husustur. Zira şekerli besinleri sık ve ağır tükettikçe tad algınız değişir. Yani şekerli besinleri sıkça yerseniz şeker yeme dürtünüzü daha da tetiklersiniz. Üstelik bir mühlet sonra şeker eklenmemiş besinleri yahut taze meyveleri daha az tatlı bulmaya başlarsınız.
Tatlı ve şeker tüketimizini azaltmak yahut ortadan kaldırmak isterseniz yerine kesinlikle doğal şeker içeren meyve (kuru meyveler, taze meyveler, meyveli yoğurtlar vb.) ve süt üzere birtakım yiyecekleri koymanız yararlı olacaktır. Bunları orta öğün olarak yiyebilirsiniz. Ayrıyeten ana öğünlerde de karbonhidrat (ekmek, tahıl eserleri, baklagiller vb.) tüketiminizi kâfi ve istikrarlı tutmanız gerekmektedir. Ana öğününde karbonhidrat tüketmeyen bireylerin ilerleyen saatlerde kan şekeri daha fazla düşer ve canları kesinlikle şekerli besinler ister. Bu durum hipoglisemi atakları biçiminde sonuçlanabilir. Ayrıyeten ağır çay/kahve tüketimi hipoglisemiye neden olabileceğı için tatlı yeme eğilimi yaratabilir. Çay ve kahve tüketim yoğunluğunuzu azaltarak kan şekerinizi dengelemek için daha düzgün bir nizam sağlayabilirsiniz.
Bir müddet kolay şeker tüketmeyerek ağız içi reseptörlerinizin algısını değiştirebilir ve şeker konusundaki iştahınızı dengeleyebilirsiniz. Fakat bu müddette şeker yerine geçen besinleri kullanarak yeni ve yararlı bir ömür biçimi değişikliği yapmanız gerekmektedir. Şayet bu türlü bir tedbir almazsanız şekersizliğin sonu daha makus bir tatlı yeme krizi ile son bulacaktır.
Hayatımızdan kolay şekeri büsbütün çıkarmak sağlıklı bir beslenme formu olabilir. Lakin şeker tüketmemek ismine tahılları, meyveleri, sütü ve birtakım kök zerzevatları çıkartmak gerçek bir beslenme biçimi olmaz. Besinlerdeki doğal şeker formuna istikrarlı bir beslenme için muhtaçlığımız vardır. Düşük karbonhidratlı beslenme hallerinin uzun vadede vitamin, mineral eksikliklerine, metabolik meselelere ve bir grup organ hasarlarına yol açtığı bilinmektedir.
Amaç bağımlılık duyulan tatlı tadı ortadan kaldırmaksa o vakit doğal bile olsa tüm tatlandırıcılara da bir hudut koymalıyız. Günde birkaç tableti geçmeyen tatlandırıcı tüketiminin bilinen kanıtlanmış büyük bir hasarı mevcut değildir. Lakin yeniden de büyüme gelişme çağındaki çocuklarda, bebeklerde ve gebelerde yapay tatlandırıcı kullanımı sağlıklı değildir. Bunun için çocuklarda bilhassa tatlandırıcılı sakız tüketimi denetim altına alınmalıdır ve yapay tatlandırıcı içeren meşrubatlar tüketilmemelidir.
Standart bir zayıflama diyetinde kolay şekerin yeri yoktur. Lakin tek şekerli bir kahve yahut 1 kare bitter çikolata üzere ufak tefek esneklikler sağlanabilir. Sağlıklı bireylerde orta öğünlerde meyve tüketerek kan şekerinin düşmemesi sağlanabilir. Diyetin sürekliliği yahut motivasyon açısından vakit zaman ufak tefek tatlı kaçamaklarına müsade edilebilir.
Diyabetik bireyler için diyet programı çok kıymetlidir ve kolay şeker içermemesi gerekir. Beden şekeri tolere edemediği için şekeri arttırabilecek her besin denetimli tüketilmelidir. Şeker gereksinimi meyvelerle giderilebilir. Yapay tatlandırıcılarla yapılmış besin ve içecekler de kullanılabilir.
Tamamen şekersiz, tahılsız, kök meyvesiz beslenme biçimleri son yıllarda çok moda olmakla bir arada bilimsel açıdan uzun periyodik uygulanması gerçek bulunmayan beslenme modelleridir. Kişi yaşadığı coğrafyada yetişen ve kültüründe yer alan besinlerle daha sağlıklı ve istikrarlı bir hayat sürebilir.
