Öykü alma
Tiroid işlev testleri (serbest T3, hür T4 ve TSH)
Başka laboratuvar tetkikleri (antimikrozomal antikorlar, tiroglobulin)
Tiroid ultrasonografisi
Tiroid bezi sintigrafisi
İnce iğne aspirasyon biyopsisi
Tiroid bezi hastalıklarına ilişkin semptomların bir birçok non-spesifik yakınmalardır. Guatrı olan hastalarda sıklıkla yutma zahmeti, nefes almada zorluk ve boğulma hissi üzere semptomlar mevcuttur. Ağrı sık rastlanan bir şikayet değildir. Ses değişikliği anamnezde üzerinde hassasiyetle durulması gereken bir semptomdur. Âlâ huylu ya da makus huylu tiroid bezi hastalığına ilişkin aile hikayesinin olması, evvelce radyasyona maruz kalma, guatrın endemik olduğu bölgede yaşama yahut guatrojenik ilaç kullanımı üzere bilgilere de anamnez alınırken dikkat etmek gerekir.
Tiroid bezinin muayenesi müşahede ile başlar. Tiroid bezinde büyüme yahut tiroid kitlelerinin bir kısmı, yutkunma ile hareket ettikleri için, çarçabuk ortaya konabilirler. Şayet hastanın zayıf bir boynu yoksa olağan tiroid dokusu ekseriyetle ele gelmez. En son boyun lenf bezleri de değerlendirilmelidir.
Her hastada tiroid işlev testlerine bakılmalıdır. Antimikrozomal antikorlar (Graves üzere otoimmün hastalıklarda) ve tiroglobulin seviyesi (tiroid kanseri nedeniyle operasyon sonrası takipte) üzere laboratuvar tetkiklerine daha spesifik durumlarda gereksinim duyulur.
Tiroid ultrasonografisi teşhiste epeyce faydalıdır. Tiroid bezinin boyutunu, yapısını, nodül varsa bunun solid yahut kistik olduğunu, çapını değerlendirmemizi sağlar. Nodül çapının takibinde ve bazen iğne biyopsisine kılavuzluk yapması için de kullanılır.
Tiroid sintigrafisi bilhassa hipertiroidizmde (zehirli guatrda) faydalıdır. Tiroid bezindeki yaygın aktivite artışını yahut nodüllerin aktivitesini gösterir.
Bazı durumlarda bilgisayarlı tomografiye de gereksinim duyulabilir (nefes alamama yahut yutkunma zahmeti üzere şikayetlerin hakikaten tiroid bezi basısına bağlı olup olmadığını göstermek gibi).
Tiroid nodüllerinin değerlendirilmesinde tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi %95 üzere yüksek doğruluk oranına sahip olan bir incelemedir. Klinisyen yahut ultrasonografi eşliğinde radyolog tarafından yapılabilir. Tiroid nodüllerine yaklaşımda takip yahut operasyon kararını vermede epeyce kıymetli bir kademedir. İnce iğne biyopsi sonucu kuşkulu yahut malign (kötü huylu) olduğunda operasyon kaçınılmazdır. Yetersiz sonuç elde edilirse süreç tekrar edilmelidir. Sonuç benign yani düzgün huylu bir nodül olduğunu gösteriyorsa ve öbür parametrelerde (nodül boyutu, yapısı,çere dokularla bağlantısı, vb.) kuşkulu değilse o vakit operasyon gerekmeden bir müddet takip kararı verilebilir.